ബഖറഃ (പശു)
മദീനയില്‍ അവതരിച്ചത് – വചനങ്ങള്‍ 286 – വിഭാഗം (റുകൂഉ്) 40
വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആനിലെ ഏറ്റവുംവലിയ സൂറത്താണിത്. ഇതിന്റെ മിക്കഭാഗവും നബി തിരുമേനി (ﷺ) യുടെ മദീനാ ജീവിതത്തിന്റെ ആദ്യകാലങ്ങളില്‍ അവതരിച്ചതാകുന്നു. ചുരുക്കം ചില ആയത്തുകള്‍ അവസാനകാലങ്ങളില്‍ അവതരിച്ചവയുമാണ്. ഖുര്‍ആന്റെ അവതരണം ആദ്യംതൊട്ടവസാനംവരെ ക്രമരൂപത്തിലോ, ഓരോ സൂറത്തുകളായോ ആയിരുന്നില്ലെന്നും, സന്ദര്‍ഭവും ആവശ്യവും അനുസരിച്ചു പലപ്പോഴായി അവതരിക്കുകയായിരുന്നു പതിവെന്നും, അപ്പപ്പോള്‍ അവതരിക്കുന്ന ഭാഗങ്ങള്‍ ഇന്നിന്ന സൂറത്തുകളില്‍ ഇന്നിന്ന ഭാഗത്തു ചേര്‍ക്കണമെന്ന് നബി (ﷺ) എഴുത്തുകാരോടു കല്‍പിക്കുകയായിരുന്നു ചെയ്തിരുന്നതെന്നും മറ്റും മുഖവുരയില്‍ വിവരിച്ചത് ഓര്‍ക്കുമല്ലോ.
മൗലികതത്വങ്ങള്‍, വിശ്വാസ സിദ്ധാന്തങ്ങള്‍, കര്‍മപരമായ വിധിവിലക്കുകള്‍, നിയമ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങള്‍, സാരോപദേശങ്ങള്‍, ഉപമകള്‍, ദൃഷ്ടാന്തങ്ങള്‍, ചരിത്ര സംഭവങ്ങള്‍, സദാചാരമൂല്യങ്ങള്‍, സന്തോഷ വാര്‍ത്തകള്‍, താക്കീതുകള്‍ എന്നിങ്ങനെയുള്ള തുറകളില്‍, മറ്റുസൂറത്തുകളെ അപേക്ഷിച്ച് ഈ സൂറത്തില്‍ കൂടുതല്‍ കാണാവുന്നതാണ്. അതുകൊണ്ട് തന്നെയായിരിക്കാം ചില നബിവചനങ്ങളില്‍ ഈ സൂറത്തിനെപ്പറ്റി سنام القرآن وذروته (ഖുര്‍ആന്റെ പൂഞ്ഞും അതിന്റെ കൊടുമുടിയും) എന്നു പറഞ്ഞിരിക്കുന്നതും. (അ,ത്വ.) ഒട്ടകം, കാള മുതലായവയുടെ പുറത്ത് ഏറ്റവും പൊന്തിക്കാണുന്ന മുഴയാണല്ലോ പൂഞ്ഞ്. അതുപോലെ, പര്‍വ്വതത്തിന്റെ ഭാഗങ്ങളില്‍ ഏറ്റവും ഉയരത്തായി കാഴ്ചയില്‍പെടുന്നത് അതിന്റെ കൊടുമുടിയുമായിരിക്കും. അതുപോലെ, ഖുര്‍ആനിലെ പ്രതിപാദ്യ വിഷയങ്ങളില്‍ സൂറത്തുല്‍ ബഖറ കൂടുതല്‍ മുഴച്ചു നില്‍ക്കുന്നുവെന്ന് സാരം.
നബി (ﷺ) യുടെ മക്കാജീവിതകാലത്ത് അവിടെ മുശ്‌രിക്കുകളുടെ ആധിപത്യവും സ്വാധീനവുമാണല്ലോ നടമാടിയിരുന്നത്. അതുകൊണ്ട് മക്കീ കാലഘട്ടത്തില്‍ അവതരിച്ച സൂറത്തുകളിലെ പ്രധാന പരാമര്‍ശങ്ങള്‍ തൗഹീദിനെയും ശിര്‍ക്കിനെയും സംബന്ധിച്ചായിരുന്നു. തിരുമേനിയും സ്വഹാബികളും മദീനയില്‍ ചെല്ലുമ്പോഴാകട്ടെ-അവര് അവിടെ എത്തും മുമ്പുതന്നെ-അവിടെയുള്ള അറബികളില്‍ വലിയൊരു വിഭാഗം സത്യവിശ്വാസം സ്വീകരിച്ചു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. ഇസ്‌ലാമിന് ഒരു തെളിഞ്ഞ അന്തരീക്ഷം അവിടെ സംജാതമായിട്ടുമുണ്ടായിരുന്നു. ആകയാല്‍, മനുഷ്യന്റെ വ്യക്തിപരവും, സാമൂഹ്യവുമായ മണ്ഡലങ്ങളില്‍ ക്രിയാത്മകമായും, നിഷേധാത്മകമായും സ്വീകരിക്കപ്പെടേണ്ടുന്ന വിധിവിലക്കുകളും ഉപദേശ നിര്‍ദ്ദേശങ്ങളും ആ സന്ദര്‍ഭത്തിന്റെ ആവശ്യമായിരുന്നു. മദീനാ ജീവിതത്തിന്റെ ആരംഭഘട്ടങ്ങളില്‍ അവതരിച്ച ഈ സൂറത്തില്‍ ഈ കാര്യം പ്രത്യേകം പരിഗണിക്കപ്പെട്ടുകാണാം.
അതേസമയത്ത് ഇസ്‌ലാമിനും മുസ്‌ലിംകള്‍ക്കും ഏറ്റവും കടുത്ത ഒരു പുത്തന്‍ ശത്രു സമൂഹത്തെ അവിടെ നേരിടേണ്ടി വന്നിരുന്നു. അതെ, യഹൂദികളെ. ദൈവിക മതത്തിന്റെയും, പ്രവാചക പാരമ്പര്യത്തിന്റെയും കുത്തകാവകാശം വാദിച്ചിരുന്ന അവര്, വാസ്തവത്തില്‍ ആ രണ്ടിനോടും നാമമാത്ര ബന്ധം പോലുമില്ലാത്തവണ്ണം ദുഷിച്ചു പോയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു. ഇസ്‌ലാമിനെതിരില്‍ യഹൂദികള്‍ സ്വീകരിച്ചുവന്ന വിദ്വേഷവും. വൈരാഗ്യവും പകയും അസൂയയുമെല്ലാം പ്രസിദ്ധമാണ്. ഈ സൂറത്തില്‍ നല്ലൊരു ഭാഗം അവരെ സംബന്ധിക്കുന്നതാകുവാന്‍ കാരണം അതാണ്. കിട്ടുന്ന പഴുതെല്ലാം ഉപയോഗപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ട് ഇസ്‌ലാമിനെതിരെ ഗൂഢാലോചനകള്‍ നടത്തുവാന്‍ ഒരുമ്പെട്ടിരുന്ന മറ്റൊരു ശത്രുവിഭാഗവും അവിടെ രംഗത്തുണ്ടായിരുന്നു, മുനാഫിക്വുകള്‍ (കപടവിശ്വാസികള്‍). സ്വാര്‍ത്ഥങ്ങളും, താല്‍ക്കാലിക കാര്യലാഭങ്ങളും ഓര്‍ത്തു പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ ഇസ്‌ലാമിന്റെ വേഷം അണിഞ്ഞിരുന്ന ഇവര്‍ യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ മുസ്‌ലിംകളല്ലായിരുന്നു. ഇവരെക്കുറിച്ചും ഈ സൂറത്തില്‍ പലതും പ്രസ്താവിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. കൂടാതെ, മറ്റു സൂറത്തുകളില്‍ കാണപ്പെടാത്ത ചില പരാമര്‍ശങ്ങളും, ഉപമകളും, സംഭവകഥകളും മറ്റും ഇതില്‍ അടങ്ങിയിട്ടുണ്ട്.
സൂറത്തുല്‍ ബഖറ (പശുവിന്റെ അദ്ധ്യായം) എന്ന് ഇതിന് പേര് വരുവാന്‍ കാരണം, ഇസ്രാഈല്യരിൽ കഴിഞ്ഞുപോയ ഒരു പശുവിന്റെ സംഭവം ഇതില്‍ വിവരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളതാണ്. ഓരോ സൂറത്തിലും വിവരിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള ഏതെങ്കിലും പ്രത്യേക വിഷയത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതോ, അതില്‍ പ്രത്യേകം വന്നിട്ടുള്ള ഏതെങ്കിലും വാക്കുകളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതോ ആയ പേരുകളിലായിരിക്കും മിക്ക സൂറത്തുകളും അറിയെപ്പടുന്നത്. ചുരുക്കം ചിലതിന് പ്രതിപാദ്യ വിഷയത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന പേരുകളുമായിരിക്കും. മൊത്തത്തില്‍ പറഞ്ഞാല്‍ സൂറത്തുകള്‍ തിരിച്ചറിയാനുള്ള ഒരു എളുപ്പമാര്‍ഗമെന്ന നിലക്ക് മാത്രമാണ് അവയുടെ പേരുകള്‍. അത്കൊണ്ട് ഒരേ സൂറത്തിന് തന്നെ ചിലപ്പോള്‍ ഒന്നിലധികം പേരുണ്ടായെന്നും വരും. വിഷയങ്ങള്‍ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലും, അവയുടെ ക്രമീകരണത്തിലുമെല്ലാം ഖുര്ആന് അതിന്റെതായ പ്രത്യേക രീതികളാണുള്ളത്. ഇതിനെപ്പറ്റിയെല്ലാം മുഖവുരയില്‍ വിശദീകരിച്ചിട്ടുള്ളത് കൊണ്ട് കൂടുതലൊന്നും പ്രസ്താവിക്കേണ്ടുന്ന ആവശ്യമില്ല.
നബി (ﷺ) പറഞ്ഞതായി അബൂഹുറയ്‌റ (رضي الله عنه) ഇപ്രകാരം പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു: ‘നിങ്ങളുടെ വീടുകളെ നിങ്ങള്‍ കബർ സ്ഥാനങ്ങളാക്കരുത്. സൂറത്തുല്‍ ബഖറ ഓതപ്പെടുന്ന വീടുകളില്‍ നിശ്ചയമായും പിശാച് പ്രവേശിക്കുകയില്ല’. (അ; മു; തി; ന.) ഖുര്ആന് പാരായണം പോലെയുള്ള കാര്യങ്ങളൊന്നും നടത്താതെ വീടുകള്‍ മൂകവും ശൂന്യവുമാക്കരുതെന്നാണ് കബറുസ്ഥാനമാക്കരുതെന്ന് പറഞ്ഞതിന്റെ സാരം. ഇത്‌പോലെയുള്ള വേറെയും ഹദീഥുകള്‍ കാണാം. ഒരിക്കല്‍, ഒരു കൂട്ടം ആളുകളെ ഒരു ഭാഗേത്തക്ക് നിയോഗിച്ചയച്ചപ്പേള്‍, അവരില്‍ ഓരോരുത്തര്‍ക്കും ഖുര്ആന് പാരായണം ചെയ്യുവാനുള്ള കഴിവ് നബി (ﷺ) പരിശോധിക്കുകയുണ്ടായി. അവരില്‍വെച്ച് ഇളം പ്രായക്കാരനായ ഒരാള്‍ തനിക്ക് ഖുര്‍ആന്റെ ഇന്നിന്ന ഭാഗവും സൂറത്തുല്‍ ബഖറയും അറിയാമെന്ന് പറഞ്ഞു. അപ്പോള്‍ തിരുമേനി പറഞ്ഞു ‘തന്റെ കൂടെ സൂറത്തുല്‍ ബഖറ യുണ്ടോ? എന്നാല്‍ പോയിക്കൊള്ളുക. താന്‍ ഇവരുടെ അമീര്‍ (നായകന്‍) ആകുന്നു; (തി; ന; ജ; ഹാ.) നവ്വാസുബ്‌നു സംആന്‍ (رضي الله عنه) ഇപ്രകാരം പ്രസ്താവിച്ചിരിക്കുന്നു. ‘ഖുര്‍ആനും, അതനുസരിച്ച് പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരുന്ന അതിന്റെ ആള്‍ക്കാരും (ഖിയാമത്ത് നാളില്‍) കൊണ്ടുവരപ്പെടും. സൂറത്തുല്‍ ബഖറയും, ആലുഇംറാനും അവയുടെ ആള്‍ക്കാര്‍ക്ക് വേണ്ടി (അവരെ ന്യായീകരിച്ചു) തര്‍ക്കം നടത്തിക്കൊണ്ട് അവരുടെ മുമ്പില്‍ വരുന്നതാണ്’ എന്ന് നബി (ﷺ) പറയുന്നത് ഞാന്‍ കേട്ടിരിക്കുന്നു. തിരുമേനി അവക്ക് മൂന്ന് ഉപമകളും വിവരിച്ചിരുന്നു. ഞാനത് ഇത് വരെയും മറന്നിട്ടില്ല. അതായത്, അവ രണ്ടും രണ്ടു മേഘങ്ങളെന്നോണം, അല്ലെങ്കില്‍ കറുത്ത രണ്ടു തണലുകളെന്നോണം, അല്ലെങ്കില്‍ അണിനിരന്ന രണ്ടു പക്ഷിക്കൂട്ടമെന്നോണം എന്നായിരുന്നു അത്. (അ; മു; തി; ബു-താരീഖില്‍.)
ഇതുപോലെ, സൂറത്തുല്‍ ബഖറയുടെയും, ‘ആയത്തുല്‍ കുര്‍സീ’ മുതലായ അതിലെ പ്രത്യേകം ചില ആയത്തുകളുടെയും ശ്രേഷ്ഠതകള്‍ വിവരിക്കുന്ന പല ഹദീഥുകളും രിവായത്തുകളും ഉദ്ധരിക്കുവാനുണ്ട് ചിലതൊക്കെ സന്ദര്‍ഭംപോലെ അതത് സ്ഥാനങ്ങളില്‍ നമുക്ക് പരിചയപ്പെടാം ان شاء لله
ഈ സൂറത്തിലും പ്രസ്തുത ആയത്തുകളിലും അടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യവും മഹത്വവുമാണ് അതെല്ലാം ചുണ്ടിക്കാട്ടുന്നത്.
وَالَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടരും يُؤْمِنُونَ = അവര് വിശ്വസിക്കും, بِمَاأنُْزِلَ = ഇറക്കപ്പെട്ടതില്‍ إِلَيْكَ = നിന്നിലേക്ക് وَمَاأنُْزِلَ = ഇറക്കപ്പെട്ടതിലും مِنْ قَبْلِكَ = നിന്റെ മുമ്പ് وَبِالآخِرَة = പരലോകത്തിലാകട്ടെ هُمْ = അവര് يُوقِنُونَ = ദൃഢമായി വിശ്വസിക്കുന്നു
2:4(നബിയേ), നിന്നിലേക്ക് ഇറക്കപ്പെട്ടതിലും, നിന്റെ മുമ്പായി ഇറക്കപ്പെട്ടതിലും വിശ്വസിക്കുന്നവരും; പരലോകത്തിലാകട്ടെ, അവര് ദൃഢമായി വിശ്വസിക്കുകയും ചെയ്യും. [ഇവരാണ് സുക്ഷ്മത പാലിക്കുന്നവര്‍]
إِنَّ الَّذِينَ = നിശ്ചയമായും യാതൊരു കൂട്ടര്‍ كَفَرُوا = അവര് അവിശ്വസിച്ചു سَوَاء = സമമാണ്‌ عَلَيْهِمْ = അവരുടെ മേല്, അവരില്‍ ءأَنذَرْتَهُمْ = നീ അവരെ താക്കിത് ചെയ്തുവോ, أَم = അല്ലെങ്കില്‍ لَمْ تُنذِرْهُمْ = നീ അവരെ താക്കീത് ചെയ്തില്ലയോ, لَا يُؤْمِنُونَ = അവര് വിശ്വസിക്കുകയില്ല
2:6നിശ്ചയമായും, അവിശ്വസിച്ചിട്ടുള്ളവര്‍, അവരെ നീ താക്കിത് ചെയ്തുവോ, അല്ലെങ്കില്‍ അവരെ താക്കീത് ചെയ്തില്ലയോ (രണ്ടായാലും) അവരില്‍ സമമാകുന്നു. അവര് വിശ്വസിക്കുന്നതല്ല.
خَتَمَ اللَّهُ = അല്ലാഹു മുദ്ര വെച്ചു عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ = അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളിന്മേല്‍ وَعَلَىٰ سَمْعِهِمْ = അവരുടെ കേള്‍വിയുടെ (കാതുകളുടെ) മേലും وَعَلَىٰ أَبْصَارِهِمْ = അവുടെ ദൃഷ്ടികളുടെ (കണ്ണിന്‍റെ) മേലുമുണ്ട് غِشَاوَةٌ = ഒരു (തരം) മൂടി وَلَهُمْ = അവര്‍ക്കുണ്ട് താനും عَذَابٌ = ശിക്ഷ عَظِيمٌ = വമ്പിച്ച
2:7അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളുടെ മേലും, അവരുടെ കേള്‍വിയുടെ മേലും അല്ലാഹു മുദ്ര വെച്ചിരിക്കുന്നു: അവരുടെ ദൃഷ്ടികളുടെ മേലും ഉണ്ട്, ഒരു (തരം) മൂടി. അവര്ക്ക് വമ്പിച്ച ശിക്ഷയുമുണ്ട്.
فِي قُلُوبِهِم = അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളില്‍ مَّرَضٌ = ഒരു രോഗം فَزَادَهُمُ = എന്നിട്ട് അവര്ക്ക് വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു اللَّهُ = അല്ലാഹു مَرَضًا = രോഗത്തെ وَلَهُمْ = അവര്‍ക്കുണ്ട് താനും عَذَابٌ = ശിക്ഷ أَلِيمٌ = വേദനയേറിയ بِمَا كَانُوا = അവരായിക്കൊണ്ടിരുന്നതു നിമിത്തം يَكْذِبُونَ = അവര് വ്യാജം പറയും
2:10അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളിലുണ്ട് ഒരു (തരം) രോഗം; എന്നിട്ട് അല്ലാഹു അവര്ക്ക് രോഗം വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുകയാണ്. അവര്ക്ക് വേദനയേറിയ ശിക്ഷയുമുണ്ട്; അവര് വ്യാജം പറഞ്ഞു കൊണ്ടിരിക്കുന്നത് നിമിത്തം.
مَثَلُهُمْ = അവരുടെ ഉപമ كَمَثَلِ = മാതിരിയാണ് الَّذِي = യാതൊരുവന്റെ اسْتَوْقَدَ = അവന് കത്തിച്ചുണ്ടാക്കി نَارًا = ഒരു തീ فَلَمَّا أَضَاءَتْ = എന്നിട്ടതു വെളിച്ചം നല്‍കിയപ്പോള്‍ مَا حَوْلَهُ = അതിന്റെ ചുററുമുള്ളതിനെ, ചുറ്റുപാടിലുള്ളവരെ ذَهَبَ اللَّهُ = അല്ലാഹു പോയി بِنُورِهِمْ = അവരുടെ പ്രകാശവും കൊണ്ട് وَتَرَكَهُمْ = അവരെ ഉപേക്ഷിക്കുക (വിട്ടേക്കുക)യും ചെയ്തു فِي ظُلُمَاتٍ = അന്ധകാരങ്ങളില്‍ لَّا يُبْصِرُونَ = അവര് (കണ്ണു) കാണാതെ
2:17"അവരുടെ ഉപമ യാതൊരുവന്റെ മാതിരിയാകുന്നു: അവന് ഒരു തീ കത്തിച്ചുണ്ടാക്കി ; എന്നിട്ട് അവന്റെ ചുറ്റുപാടിലുള്ളതിന് അത് വെളിച്ചം നല്‍കിയപ്പോള്‍ അല്ലാഹു അവരുടെ [അവിടെയുള്ളവരുടെ] പ്രകാശം കൊണ്ടുപോയി (കണ്ണു) കാണാത്ത നിലയില്‍ അന്ധകാരങ്ങളില്‍ [കൂരിരുട്ടില്‍] അവന് അവരെ വിട്ടേക്കുകയും ചെയ്തു.
أَوْ = അല്ലെങ്കില്‍ كَصَيِّبٍ = ഒഴുകിവരുന്ന ഒരു (പെരു)മഴ പോലെയാണ് مِّنَ السَّمَاءِ = ആകാശത്തു നിന്ന് فِيهِ = അതിലുണ്ട് ظُلُمَاتٌ = അന്ധകാരങ്ങള്‍ وَرَعْدٌ = ഇടിയും وَبَرْقٌ = മിന്നലും يَجْعَلُونَ = അവര് ആക്കുന്നു أَصَابِعَهُمْ = അവരുടെ വിരലുകളെ فِي آذَانِهِم = അവരുടെ കാതുകളില്‍ مِّنَ الصَّوَاعِقِ = ഇടിമിന്നലു (ഇടിത്തീ, ഇടിവാള്‍) കള്‍ നിമിത്തം حَذَرَ = ഭയപ്പെട്ട് الْمَوْتِ = മരണത്തെ وَاللَّهُ = അല്ലാഹു, അല്ലാഹുവാകട്ടെ مُحِيطٌ = വലയം ചെയ്ത (ചെയ്യുന്ന)വനാണ് بِالْكَافِرِينَ = അവിശ്വാസികളെ
2:19"അല്ലെങ്കില്‍, അവരുടെ ഉപമ ആകാശത്തു നിന്ന് (ഒഴുകി വരുന്ന) ഒരു പെരുമഴ പോലെയാകുന്നു: അതില്‍ അന്ധകാരങ്ങളും [കൂരിരുട്ടും], ഇടിയും, മിന്നലുമുണ്ട്. ഇടി വാളുകള്‍ നിമിത്തം മരണത്തെ ഭയന്ന അവര് [ആ മഴയില്‍ പെട്ടവര്‍] തങ്ങളുടെ വിരലുകളെ തങ്ങളുടെ ചെവികളില്‍ ഇടുന്നു! അല്ലാഹു അവിശ്വാസികളെ വലയം ചെയ്യുന്നവനാകുന്നു.
يَكَادُ = ആകാറാകുന്നു الْبَرْقُ = മിന്നല്‍ يَخْطَفُ = റാഞ്ചിയെടുക്കുക أَبْصَارَهُمْ = അവരുടെ കാഴ്ചകളെ كُلَّمَا أَضَاءَ = അതു വെളിച്ചം നല്‍കുമ്പോഴെല്ലാം لَهُم = അവര്ക്ക് مَّشَوْا = അവര് നടക്കും فِيهِ = അതില്‍ وَإِذَا أَظْلَمَ = അത് ഇരുട്ടാക്കിയാല്‍ عَلَيْهِمْ = അവര്ക്ക് قَامُوا = അവര് നില്‍ക്കും وَلَوْ شَاءَ = ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ اللَّهُ = അല്ലാഹു لَذَهَبَ = പോകുകതന്നെ ചെയ്യുമായിരുന്നു بِسَمْعِهِمْ = അവരുടെ കേള്‍വിയെകൊണ്ട് وَأَبْصَارِهِمْ = അവരുടെ കാഴ്ചകളെയും إِنَّ = നിശ്ചയമായും اللَّهَ = അല്ലാഹു عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ = എല്ലാ കാര്യത്തിനും, വസ്തുവിനും قَدِيرٌ = കഴിവുള്ളവനാണ്
2:20മിന്നല്‍ അവരുടെ കാഴ്ചകളെ റാഞ്ചി എടുക്കുമാറാകുന്നു! അതവര്‍ക്ക് വെളിച്ചം നല്‍കുമ്പോഴൊക്കെ അവരതില്‍ നടക്കും; അതവരില്‍ ഇരുട്ടാക്കിയാല്‍ അവര് നിന്നേ ക്കുകയും ചെയ്യും. അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ അവരുടെ കേള്‍വിയും അവരുടെ കാഴ്ചകളും അവന് കൊണ്ടുപോകുക [എടുത്തു കളയുക] തന്നെ ചെയ്യുമായിരുന്നു. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു എല്ലാ കാര്യത്തിനും കഴിവുള്ളവനാകുന്നു.
الَّذِي جَعَلَ = ആക്കിയവന്‍ لَكُمُ = നിങ്ങള്ക്ക് الْأَرْضَ = ഭൂമിയെ فِرَاشًا = ഒരു വിരിപ്പ് وَالسَّمَاءَ = ആകാശത്തെയും بِنَاءً = ഒരു കെട്ടിടം وَأَنزَلَ = അവന് ഇറക്കുകയും ചെയ്തു مِنَ السَّمَاءِ = ആകാശത്തുനിന്ന് مَاءً = വെള്ളം فَأَخْرَجَ = എന്നിട്ട് അവന് പുറപ്പെടുവിച്ചു بِهِ = അതുമൂലം, അതുകൊണ്ട് مِنَ الثَّمَرَاتِ = ഫല (വര്‍ഗ)ങ്ങളില്‍ നിന്ന് رِزْقًا = ആഹാര(ഉപജീവന)ത്തിന്നായി لَّكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് فَلَا تَجْعَلُوا = അതിനാല്‍ നിങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കരുത് لِلَّهِ = അല്ലാഹുവിന് أَندَادًا = തുല്യന്മാരെ وَأَنتُمْ = നിങ്ങള്‍ (ആയിരിക്കെ) تَعْلَمُونَ = നിങ്ങള്‍ അറിയും
2:22അതായത് , ഭൂമിയെ നിങ്ങള്ക്ക് ഒരു വിരിപ്പും, ആകാശത്തെ ഒരു കെട്ടിടവും (അഥവാ മേല്‍പുരയും) ആക്കിത്തന്നിട്ടുള്ളവന്‍; ആകാശത്തു നിന്ന് അവന് വെള്ളം ഇറക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു ; എന്നിട്ട് അതു മൂലം നിങ്ങള്ക്ക് ആഹാരത്തിനായി ഫലങ്ങളില്‍നിന്ന് (പലതും) അവന് ഉല്‍പാദിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ആകയാല്‍, നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിന് സമന്‍മാരെ ഉണ്ടാക്കരുത്; നിങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞും കൊണ്ട് (തന്നെ).
إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു لَا يَسْتَحْيِي = അവന് ലജ്ജിക്കുകയില്ല أَن يَضْرِبَ = ആക്കുവാന്‍, വിവരിക്കുന്നതിന് مَثَلًا مَّا = ഏതൊരു (എന്തൊരു) ഉപമയും بَعُوضَةً = ഒരുകൊതുകിനെ(യാവട്ടെ) فَمَا فَوْقَهَا = അതിനു മീതെയുള്ളതിനെ(യാവട്ടെ) فَأَمَّا = എന്നാലപ്പോള്‍ الَّذِينَ آمَنُوا = വിശ്വസിച്ചവര്‍ فَيَعْلَمُونَ = അവര് അറിയും أَنَّهُ الْحَقُّ = അത് യാഥാര്‍ത്ഥ്യം ആണെന്ന് مِن رَّبِّهِمْ = അവരുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്ന് وَأَمَّا الَّذِينَ = എന്നാല്‍ യാതൊരു കൂട്ടരാവട്ടെ كَفَرُوا = അവര് അവിശ്വസിച്ചിരിക്കുന്നു فَيَقُولُونَ = അവര് പറയും مَاذَا = എന്തൊന്നാണ് أَرَادَ اللَّهُ = അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചത് بِهَٰذَا = ഇതുകൊണ്ട് مَثَلًا = ഉപമയായി يُضِلُّ بِهِ = അതുകൊണ്ട് അവന് വഴിപിഴവിലാക്കുന്നു كَثِيرًا = വളരെ (ആളുകളെ) وَيَهْدِي بِهِ = അതുകൊണ്ട് അവന് നേര്‍മാര്‍ഗത്തിലുമാക്കുന്നു كَثِيرًا = വളരെ (ആളുകളെ) وَمَا يُضِلُّ بِهِ = അതുകൊണ്ട് അവന് വഴിപിഴവിലാക്കുകയില്ലതാനും إِلَّا الْفَاسِقِينَ = തോന്നിയവാസികളെയല്ലാതെ
2:26നിശ്ചയമായും, ഏതൊന്നിനെയും ഉപമയാ(ക്കി കാണി)ക്കുവാന്‍ അല്ലാഹു ലജ്ജിക്കുകയില്ല;- (അത് ) ഒരു കൊതുവാകട്ടെ, അതിന്റെ മീതെയുള്ളതാവട്ടെ. എന്നാല്‍ വിശ്വസിച്ചവരാകട്ടെ, അത് തങ്ങളുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള യഥാര്‍ത്ഥമാണെന്ന് അവര്‍ക്കറിയുന്നതാണ്. അവിശ്വസിച്ചവരാകട്ടെ, അവര് പറയും: "ഇത്‌കൊണ്ട് എന്തൊരു ഉപമയാണ് അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിരിക്കുന്നത്?! "(അതെ), അതുകൊണ്ട് അവന് വളരെ ആളുകളെ വഴിപിഴവിലാക്കുന്നു; അതുകൊണ്ട് വളരെ ആളുകളെ അവന് നേര്‍വഴിയിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. (അനുസരണമില്ലാത്ത) തോന്നിയവാസികളെയല്ലാതെ അതുകൊണ്ട് അവന് വഴിപിഴവിലാക്കുകയില്ല താനും.
2:27അതായത്, യാതൊരു കൂട്ടരെ(യല്ലാതെ): അല്ലാഹുവിന്റെ ഉത്തരവ് (അഥവാ അവനോടുള്ള കരാര്‍) ഉറപ്പിച്ചതിന്റെ ശേഷം അതിനെ അവര് ലംഘിക്കുന്നു; ചേര്‍ക്കപ്പെടുവാന്‍ അല്ലാഹു കല്‍പിച്ചിട്ടുള്ളതിനെ അവര് മുറിച്ചു കളയുകയും ചെയ്യുന്നു; ഭൂമിയില്‍ അവര് നാശമുണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു (ഇവരെ മാത്രമേ വഴിപിഴവിലാക്കുകയുള്ളൂ) അക്കൂട്ടര്‍തന്നെയാണ് നഷ്ടക്കാര്‍.
2:29അവനത്രെ, നിങ്ങള്ക്ക് ഭൂമിയിലുള്ളത് മുഴുവനും സൃഷ്ടിച്ചു തന്നവന്‍. പിന്നെ, അവന് ആകാശത്തിലേക്ക് തിരിഞ്ഞു അവയെ ഏഴ് ആകാശങ്ങളാക്കി ശരിപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. അവന് എല്ലാ കാര്യത്തെക്കുറിച്ചും അറിയുന്നവനുമാകുന്നു.
2:30നിന്റെ റബ്ബ് മലക്കുകളോടു പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക) "ഞാന്‍ ഭൂമിയില്‍ ഒരു `ഖലീഫ:യെ` ഏര്‍പ്പെടുത്തു (വാന്‍പോകു)ന്നുവെന്ന്. അവര് പറഞ്ഞു: "അതില്‍ നാശമുണ്ടാക്കുകയും, രക്തം ചിന്തുകയും ചെയ്യുന്നവരെ നീ അതില്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തുകയോ?! ഞങ്ങള്‍ നിന്നെ സ്തുതിച്ചു കൊണ്ടു `തസ്ബീഹ് ` (സ്‌തോത്ര കീര്‍ത്തനം) ചെയ്യുകയും, നിനക്ക് `തക്വ്ദീസ് ` (നിന്റെ പരിശുദ്ധിയെ വാഴ്ത്തല്‍) ചെയ്യുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നുവല്ലോ." അവന് പറഞ്ഞു: "നിശ്ചയമായും നിങ്ങള്ക്ക് അറിഞ്ഞുകൂടാത്തത് എനിക്കറിയാം."
وَعَلَّمَ = അവന് പഠിപ്പിച്ചു آدَمَ = ആദമിന് الْأَسْمَاءَ = പേരുകള്‍ كُلَّهَا = അതൊക്കെ ثُمَّ = പിന്നെ عَرَضَهُمْ = അവരെ കാണിച്ചു عَلَى الْمَلَائِكَةِ = മലക്കുകള്‍ക്ക് فَقَالَ = എന്നിട്ട് പറഞ്ഞു أَنبِئُونِي = നിങ്ങള്‍ എന്നോട് പറയുവിന്‍ بِأَسْمَاءِ = പേരുകളെപ്പറ്റി هَٰؤُلَاءِ = ഇവരുടെ إِن كُنتُمْ = നിങ്ങള്‍ ആകുന്നുവെങ്കില്‍ صَادِقِينَ = സത്യം പറയുന്നവര്‍
2:31അവന് (അല്ലാഹു) ആദമിനു പേരുകളെല്ലാം പഠിപ്പിച്ചു. പിന്നെ, അവരെ (ആ പേരുകളുള്ള വസ്തുക്കളെ) മലക്കുകള്‍ക്ക് കാണിച്ചിട്ട് അവന് പറഞ്ഞു: "ഇവരുടെ പേരുകളെപ്പറ്റി നിങ്ങള്‍ എനിക്കു വിവരം പറഞ്ഞു തരുവിന്‍-നിങ്ങള്‍ സത്യം പറയുന്നവരാണെങ്കില്‍!"
قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു سُبْحَانَكَ = നീ മഹാപരിശുദ്ധന്‍, നിനക്കു സ്‌തോത്രകീര്‍ത്തനം لَا عِلْمَ = അറിവേ ഇല്ല لَنَا = ഞങ്ങള്‍ക്ക് إِلَّا مَا = യാതൊന്നല്ലാതെ عَلَّمْتَنَا = നീ ഞങ്ങള്‍ക്കു പഠിപ്പിച്ച إِنَّكَ أَنتَ = നിശ്ചയമായും നീ തന്നെ الْعَلِيمُ = സര്‍വ്വജ്ഞന്‍ الْحَكِيمُ = അഗാധജ്ഞന്‍
2:32അവര് പറഞ്ഞു: "നീ മഹാ പരിശുദ്ധന്‍ (നിനക്കു സ്‌തോത്ര കീര്‍ത്തനം)! നീ ഞങ്ങള്‍ക്കു പഠിപ്പിച്ചതല്ലാതെ ഞങ്ങള്‍ക്കു യാതൊരു അറിവുമില്ല. നിശ്ചയമായും, നീ തന്നെ സര്‍വ്വജ്ഞനും അഗാധജ്ഞനുമായുള്ളവന്‍".
قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു يَا آدَمُ = ആദമേ أَنبِئْهُم = അവര്‍ക്കു നീ പറഞ്ഞു കൊടുക്കുക بِأَسْمَائِهِمْ = അവരുടെ പേരുകളെപ്പറ്റി فَلَمَّا أَنبَأَهُم = അങ്ങനെ അദ്ദേഹം അവരോടു വിവരം പറഞ്ഞപ്പോള്‍ بِأَسْمَائِهِمْ = അവരുടെ പേരുകളെപ്പറ്റി قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു أَلَمْ أَقُل = ഞാന്‍ പറഞ്ഞില്ലേ لَّكُمْ = നിങ്ങളോട് إِنِّي أَعْلَمُ = നിശ്ചയമായും ഞാന്‍ അറിയും (എന്ന്) غَيْبَ = അദൃശ്യം السَّمَاوَاتِ = ആകാശങ്ങളിലെ وَالْأَرْضِ = ഭൂമിയിലെയും وَأَعْلَمُ = ഞാന്‍ അറിയുകയും ചെയ്യും مَا تُبْدُونَ = നിങ്ങള്‍ വെളിവാക്കുന്നത് وَمَا كُنتُمْ = നിങ്ങള്‍ ആയിരുന്നതും تَكْتُمُونَ = നിങ്ങള്‍ ഒളിച്ചുവെക്കുന്നു
2:33അവന് (അല്ലാഹു) പറഞ്ഞു: "ആദമേ, അവര്ക്ക് ഇവരുടെ (ഈ വസ്തുക്കളുടെ) പേരുകളെപ്പറ്റി പറഞ്ഞു കൊടുക്കുക." അങ്ങനെ, അദ്ദേഹം അവര്ക്ക് അവരുടെ പേരുകളെപ്പററി പറഞ്ഞുകൊടുത്തപ്പേള്‍, അവന് (അല്ലാഹു) പറഞ്ഞു: "നിങ്ങളോട് ഞാന്‍ പറഞ്ഞില്ലേ, നിശ്ചയമായും ഞാന്‍ ആകാശഭൂമികളിലെ അദൃശ്യം അറിയുമെന്ന്?! നിങ്ങള്‍ വെളിവാക്കുന്നതും, നിങ്ങള്‍ ഒളിച്ചുവെച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നതും ഞാന്‍ അറിയുന്നതാണ്.
وَإِذْ قُلْنَا = നാം പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം لِلْمَلَائِكَةِ = മലക്കുകളോട് اسْجُدُوا = നിങ്ങള്‍ സുജൂദ് ചെയ്യുവിന്‍ لِآدَمَ = ആദമിന് فَسَجَدُوا = എന്നിട്ടവര്‍ സുജൂദ് ചെയ്തു إِلَّا إِبْلِيسَ = ഇബ്‌ലീസ് ഒഴികെ أَبَىٰ = അവന് വിസമ്മതിച്ചു وَاسْتَكْبَرَ = അവന് അഹംഭാവം നടിക്കുകയും ചെയ്തു وَكَانَ = അവന് ആയിരുന്നു مِنَ الْكَافِرِينَ = അവിശ്വാസി (നിഷേധി)കളില്‍ പെട്ട(വന്‍)
2:34"നിങ്ങള്‍ ആദമിന് `സുജൂദ് ` ചെയ്യുവിന്‍" എന്നു നാം മലക്കുകളോട് പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക): എന്നിട്ട് അവര് `സുജൂദ്` ചെയ്തു, ഇബ്‌ലീസ് ഒഴികെ; അവന് വിസമ്മതിച്ചു; അഹംഭാവം നടിക്കുകയും ചെയ്തു. അവന് അവിശ്വാസി (സത്യനിഷേധി) കളില്‍പെട്ടവനാകുന്നു.
وَقُلْنَا = നാം പറയുകയും ചെയ്തു يَا آدَمُ = ആദമേ اسْكُنْ = നീ പാര്‍ത്തുകൊള്ളൂ أَنتَ = നീ(യും) وَزَوْجُكَ = നിന്റെ ഇണയും الْجَنَّةَ = സ്വര്‍ഗത്തില്‍, തോപ്പില്‍ وَكُلَا = (രണ്ടുപേരും) ഭുജിക്കുകയും ചെയ്യുക مِنْهَا = അതില്‍നിന്ന് رَغَدًا = സുഭിക്ഷം, വിശാലമായി حَيْثُ شِئْتُمَا = നിങ്ങള്‍(രണ്ടു പേരും)ഉദ്ദേശിച്ചേടത്തുനിന്ന്, ഉദ്ദേശിച്ച പ്രകാരം وَلَا تَقْرَبَا = നിങ്ങള്‍ (രണ്ടാളും) സമീപിക്കുകയും അരുത് هَٰذِهِ الشَّجَرَةَ = ഈ വൃക്ഷത്തെ فَتَكُونَا = എന്നാല്‍ നിങ്ങളായിത്തീരും مِنَ الظَّالِمِينَ = അക്രമികളില്‍പെട്ട(വര്‍)
2:35(ആദമിനോട്) നാം പറയുകയും ചെയ്തു: "ആദമേ, നീയും, നിന്റെ ഇണ (ഭാര്യ)യും സ്വര്‍ഗത്തില്‍ താമസിച്ചു കൊള്ളുക: അതില്‍നിന്ന് നിങ്ങള്‍ ഉദ്ദേശിച്ചിടത്തു നിന്നു സുഭിക്ഷമായി രണ്ടാളും ഭുജിച്ചുകൊള്ളുക. ഈ വൃക്ഷത്തെ നിങ്ങള്‍ സമീപിക്കുകയും അരുത്; എന്നാല്‍, നിങ്ങള്‍ രണ്ടു പേരും അക്രമികളില്‍പെട്ടവരായിത്തീരും".
فَأَزَلَّهُمَا = എന്നിട്ടു അവരെ വ്യതിചലിപ്പിച്ചു, പിഴപ്പിച്ചു الشَّيْطَانُ = പിശാച്, ശൈത്വാന്‍ عَنْهَا = അതില്‍നിന്ന് فَأَخْرَجَهُمَا = അങ്ങനെ അവന് അവരെ പുറത്താക്കി مِمَّا = യാതൊന്നില്‍ (ഏതൊന്നില്‍)നിന്ന് كَانَا = അവര് രണ്ടുപേരുമായിരുന്നു فِيهِ = അതില്‍ وَقُلْنَا = നാം പറയുകയും ചെയ്തു اهْبِطُوا = നിങ്ങള്‍ ഇറങ്ങിക്കൊള്ളുവിന്‍ بَعْضُكُمْ = നിങ്ങളില്‍ ചിലര്‍ لِبَعْضٍ = ചിലര്‍ക്ക് عَدُوٌّ = ശത്രുവാണ് وَلَكُمْ = നിങ്ങള്‍ക്കുണ്ട് താനും فِي الْأَرْضِ = ഭൂമിയില്‍ مُسْتَقَرٌّ = പാര്‍പ്പിടം وَمَتَاعٌ = വിഭവവും إِلَىٰ حِينٍ = ഒരുകാലം (സമയം)വരേക്കും
2:36എന്നിട്ട് പിശാച് അവരെ അതില്‍നിന്ന് വ്യതിചലിപ്പിച്ചു ; അങ്ങിനെ അവര് രണ്ടാളും ഏതൊരു (സ്ഥിതിയിലായിരുന്നുവോ) അതില്‍നിന്ന് അവരെ പുറത്താക്കി. നാം പറയുകയും ചെയ്തു: "നിങ്ങള്‍ (എല്ലാവരും) ഇറങ്ങിപ്പോകുവിന്‍, നിങ്ങളില്‍ ചിലര്‍ ചിലര്‍ക്ക് ശത്രുവാകുന്നു. നിങ്ങള്ക്ക് ഭൂമിയില്‍ ഒരു (നിശ്ചിത) സമയംവരേക്കും (വസിക്കുവാനുള്ള) പാര്‍പ്പിടവും (ജീവിക്കുവാനുള്ള) വിഭവവും ഉണ്ടായിരിക്കും
فَتَلَقَّىٰ = എന്നിട്ട് (അനന്തരം) ഏറ്റെടുത്തു, കെടുത്തു (പഠിച്ചു) آدَمُ = ആദം مِن رَّبِّهِ = തന്റെ റബ്ബില്‍നിന്ന് كَلِمَاتٍ = ചില വാക്കു (വാക്യം)കളെ فَتَابَ عَلَيْهِ = അങ്ങനെ അവന് മടങ്ങി (പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിച്ചു) അദ്ദേഹത്തിന്റെ പേരില്‍ إِنَّهُ هُوَ = നിശ്ചയമായും അവന് തന്നെ التَّوَّابُ = പശ്ചാത്താപം വളരെ സ്വീകരിക്കുന്നവന്‍ الرَّحِيمُ = കരുണാനിധി
2:37അനന്തരം ആദം തന്റെ രക്ഷിതാവിങ്കല്‍ നിന്ന് ചില വാക്കുകള്‍ ഏറ്റെടുത്തു (പഠിച്ചു). അങ്ങനെ അവന്, അദ്ദേഹത്തിന് പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിച്ചു (കൊടുത്തു). നിശ്ചയമായും അവന് തന്നെയാണ് പശ്ചാത്താപം വളരെ സ്വീകരിക്കുന്നവനും, കരുണാനിധിയുമായുള്ളവന്‍.
قُلْنَا = നാം പറഞ്ഞു اهْبِطُوا = നിങ്ങള്‍ ഇറങ്ങിപ്പോകുവിന്‍ مِنْهَا = ഇതില്‍നിന്നു جَمِيعًا = മുഴുവന്‍, എല്ലാവരും فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم = എന്നിട്ട് നിങ്ങള്‍ക്കു നിശ്ചയമായും വരുന്നപക്ഷം مِّنِّي = എന്റെ പക്കല്‍നിന്ന് هُدًى = ഒരു മാര്‍ഗദര്‍ശനം فَمَن = അപ്പോള്‍ ആര്‍ تَبِعَ = പിന്‍പറ്റി هُدَايَ = എന്റെ മാര്‍ഗദര്‍ശനം فَلَا خَوْفٌ = എന്നാല്‍ ഒരു ഭയവുമില്ല عَلَيْهِمْ = അവരുടെ മേല് وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ = അവര് വ്യസനിക്കുകയുമില്ല.
2:38നാം പറഞ്ഞു: "നിങ്ങള്‍ മുഴുവനും ഇവിടെ നിന്നു ഇറങ്ങിപ്പോയിക്കൊള്ളുക. എന്നിട്ട് എന്റെ പക്കല്‍നിന്ന് വല്ല മാര്‍ഗ ദര്‍ശനവും നിങ്ങള്‍ക്കു വരുന്നപക്ഷം (അത്) - തീര്‍ച്ച തന്നെ - അപ്പോള്‍ എന്റെ മാര്‍ഗദര്‍ശനം ആര്‍ പിന്‍പറ്റിയോ, അവരുടെ മേല് യാതൊരു ഭയവുമില്ല; അവര് വ്യസനിക്കുകയുമില്ല.
2:44നിങ്ങള്‍ മനുഷ്യരോട് പുണ്യകാര്യം (ചെയ്‌വാന്‍) കല്പിക്കുകയും, നിങ്ങളുടെ സ്വന്തം ദേഹങ്ങളെ നിങ്ങള്‍ മറന്നുകളയുകയും ചെയ്യുകയാണോ? നിങ്ങളാകട്ടെ, വേദഗ്രന്ഥം പാരായണം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്നു! അപ്പോള്‍ നിങ്ങള്‍ ബുദ്ധി കൊടു(ത്തു ചിന്തി)ക്കുന്നില്ലേ?
وَاتَّقُوا = നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കുക (കാക്കുക)യും ചെയ്‌വിന്‍ يَوْمًا = ഒരു ദിവസത്തെ لَّا تَجْزِي = പ്രതിഫലം നല്‍കുകയില്ല, ഉപകരിക്കുകയില്ല نَفْسٌ = ഒരു ദേഹവും, ആത്മാവും عَن نَّفْسٍ = ഒരു ദേഹത്തിനും ആത്മാവിനും شَيْئًا = യാതൊന്നും وَلَا يُقْبَلُ = സ്വീകരിക്കപ്പെടുകയുമില്ല مِنْهَا = അതില്‍ നിന്ന് شَفَاعَةٌ = ഒരു ശുപാര്‍ശ وَلَا يُؤْخَذُ = മേടിക്ക(സ്വീകരിക്ക)പ്പെടുകയുമില്ല مِنْهَا = അതില്‍ നിന്ന് عَدْلٌ = കിടയൊത്തത് (പ്രായശ്ചിത്തം,തെണ്ടം) وَلَا هُمْ = അവര് ഇല്ലതാനും يُنصَرُونَ = അവര് സഹായിക്കപ്പെടും
2:48ഒരു (മഹാ) ദിവസത്തെ നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍: (അന്ന്) ഒരു ദേഹവും ഒരു ദേഹത്തിനും (ഒരാളും ഒരാള്‍ക്കും) ഒട്ടും ഉപകരിക്കുന്നതല്ല ; അതില്‍ (ഒരാളില്‍)നിന്നും ഒരു ശുപാര്‍ശയും സ്വീകരിക്കപ്പെടുകയില്ല; അതില്‍ (ഒരാളില്‍) നിന്നും ഒരു പ്രായശ്ചിത്തവും സ്വീകരിക്കപ്പെടുകയില്ല: അവര് സഹായിക്കപ്പെടുകയുമില്ല (അങ്ങിനെയുള്ള ഒരു ദിവസം)
وَإِذْ نَجَّيْنَاكُم = നിങ്ങളെ നാം രക്ഷപ്പെടുത്തിയ സന്ദര്‍ഭവും مِّنْ آلِ = കൂട്ടുകാരില്‍ (ആള്‍ക്കാരില്‍) നിന്ന് فِرْعَوْنَ = ഫിര്‍ഔന്‍റെ يَسُومُونَكُمْ = അവര് നിങ്ങളെ അനുഭവിപ്പിച്ചുക്കൊണ്ടിരിക്കെ سُوءَ الْعَذَابِ = കടുത്ത (ഹീനമായ) ശിക്ഷ يُذَبِّحُونَ = അവര് അറുകൊല നടത്തിയിരുന്നു أَبْنَاءَكُمْ = നിങ്ങളുടെ ആണ്‍മക്കളെ وَيَسْتَحْيُونَ = അവര് ജീവിക്കുവാന്‍ വിടുകയും ചെയ്തിരുന്നു نِسَاءَكُمْ = നിങ്ങളുടെ സ്ത്രീകളെ وَفِي ذَٰلِكُم = അതിലുണ്ട്, ഉണ്ടായിരുന്നു بَلَاءٌ = ഒരു പരീക്ഷണം مِّن رَّبِّكُمْ = നിങ്ങളുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്ന് عَظِيمٌ = വമ്പിച്ച
2:49ഫിര്‍ഔന്‍റെ കൂട്ടര്‍ നിങ്ങളെ കടുത്ത ശിക്ഷ അനുഭവിപ്പിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കെ, അവരില്‍ നിന്ന് നിങ്ങളെ നാം രക്ഷപ്പെടുത്തിയ സന്ദര്‍ഭവും (ഓര്‍ക്കുക), അവര് നിങ്ങളുടെ ആണ്‍മക്കളെ അറുകൊല ചെയ്യുകയും, നിങ്ങളുടെ സ്ത്രീക(ളായ-മക്ക)ളായവരെ ജീവിക്കാന്‍ വിടുകയും ചെയ്തിരുന്നു. അതില്‍ നിങ്ങളുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള ഒരു വമ്പിച്ച പരീക്ഷണം ഉണ്ടായിരുന്നു
وَإِذْ فَرَقْنَا = നാം പിളര്‍ത്തിയ സന്ദര്‍ഭവും بِكُمُ = നിങ്ങള്‍ നിമിത്തം الْبَحْرَ = സമുദ്രത്തെ فَأَنجَيْنَاكُمْ = അങ്ങനെ നിങ്ങള്‍ നാം രക്ഷപ്പെടുത്തി وَأَغْرَقْنَا = നാം മുക്കി നശിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു آلَ فِرْعَوْنَ = ഫിര്‍ഔന്‍റെ കൂട്ടരെ وَأَنتُمْ = നിങ്ങള്‍ (ആയിരിക്കെ) تَنظُرُونَ = നോക്കി (കണ്ടു) കൊണ്ടിരിക്കുന്നു
2:50നിങ്ങള്‍ നിമിത്തം സമുദ്രത്തെ നാം പിളര്‍ത്തിയ സന്ദര്‍ഭവും (ഓര്‍ക്കുക) അങ്ങനെ, നിങ്ങളെ നാം രക്ഷപ്പെടുത്തുകയും, ഫിര്‍ഔന്‍റെ കൂട്ടരെ നിങ്ങള്‍ നോക്കി (ക്കണ്ടു)ക്കൊണ്ടിരിക്കെ നാം മുക്കിക്കൊല്ലുകയും ചെയ്തു.
وَإِذْ وَاعَدْنَا = നാം കരാര്‍ നിശ്ചയം നടത്തിയ സന്ദര്‍ഭം مُوسَىٰ = മൂസായോട് أَرْبَعِينَ = നാല്‍പത് لَيْلَةً = രാത്രി (ദിവസം) ثُمَّ = പിന്നെ اتَّخَذْتُمُ = നിങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കി (ആക്കി)ത്തീര്‍ത്തു الْعِجْلَ = പശുക്കുട്ടിയെ مِن بَعْدِهِ = അദ്ദേഹത്തിന് ശേഷം وَأَنتُمْ = നിങ്ങള്‍ (ആയിക്കൊണ്ട്) ظَالِمُونَ = അക്രമികള്‍
2:51മൂസായുമായി നാല്‍പത് രാത്രിക്ക് നാം കരാര്‍ നിശ്ചയം നടത്തിയ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക). പിന്നീട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ (അഭാവത്തിന്) ശേഷം നിങ്ങള്‍ പശുക്കുട്ടിയെ ഉണ്ടാക്കിത്തീര്‍ത്തു. നിങ്ങള്‍ അക്രമികളായും കൊണ്ട്.
ثُمَّ عَفَوْنَا = പിന്നെ നാം മാപ്പ് ചെയ്തു عَنكُم = നിങ്ങള്ക്ക് مِّن بَعْدِ = ശേഷമായി ذَٰلِكَ = അതിന്റെ, അതിന് لَعَلَّكُمْ = നിങ്ങള്‍ ആയേക്കാം, ആകുവാന്‍ വേണ്ടി تَشْكُرُونَ = നിങ്ങള്‍ നന്ദി ചെയ്യും
2:52പിന്നെ, അതിന് ശേഷം നാം നിങ്ങള്ക്ക് മാപ്പ് ചെയ്തു, നിങ്ങള്‍ നന്ദി ചെയ്‌വാന്‍ വേണ്ടി.
وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ = മൂസാ പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭവും لِقَوْمِهِ = തന്റെ ജനതയോട് يَا قَوْمِ = എന്റെ ജനങ്ങളേ إِنَّكُمْ = നിശ്ചയമായും നിങ്ങള്‍ ظَلَمْتُمْ = നിങ്ങള്‍ അക്രമം (അനീതി) ചെയ്തു أَنفُسَكُم = നിങ്ങളുടെ സ്വന്തത്തോട്, നിങ്ങളോട് തന്നെ بِاتِّخَاذِكُمُ = നിങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കിയത് (നിങ്ങളുടെ ഉണ്ടാക്കല്‍) കൊണ്ട് الْعِجْلَ = പശുക്കുട്ടിയെ فَتُوبُوا = അതിനാല്‍ നിങ്ങള്‍ മടങ്ങുവിന്‍ إِلَىٰ بَارِئِكُمْ = നിങ്ങളെ സൃഷ്ടിച്ചുണ്ടാക്കിയവനിലേക്ക് فَاقْتُلُوا = അങ്ങിനെ നിങ്ങള്‍ കൊല്ലുവിന്‍ أَنفُسَكُمْ = നിങ്ങളെത്തന്നെ ذَٰلِكُمْ = അത് خَيْرٌ لَّكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് ഉത്തമമാണ് عِندَ بَارِئِكُمْ = നിങ്ങളുടെ സ്രഷ്ടാവിന്‍റെ അടുക്കല് فَتَابَ عَلَيْكُمْ = എന്നിട്ട് അവന് നിങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിച്ചു إِنَّهُ هُوَ = നിശ്ചയമായും അവന് തന്നെ التَّوَّابُ = വളരെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിക്കുന്നവന്‍ الرَّحِيمُ = കരുണാനിധി
2:54മൂസാ തന്റെ ജനതയോട് പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭവും (ഓര്‍ക്കുക) എന്റെ ജനങ്ങളേ, നിശ്ചയമായും നിങ്ങള്‍ പശുക്കുട്ടിയെ ഉണ്ടാക്കിയത് നിമിത്തം നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളോട് തന്നെ അക്രമം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ആകയാല്‍, നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളെ സൃഷ്ടിച്ച വങ്കലേക്ക് പശ്ചാത്തപിച്ച് മടങ്ങുവിന്‍, അങ്ങനെ നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളെത്തന്നെ കൊലപ്പെടുത്തുവിന്‍. അത് നിങ്ങളുടെ സ്രഷ്ടാവിന്‍റെ അടുക്കല് നിങ്ങള്ക്ക് ഗുണകരമാകുന്നു. എന്നിട്ട് അവന് നിങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിച്ചു. നിശ്ചയമായും, അവന് തന്നെണ് വളരെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിക്കുന്നവനും, കരുണാനിധിയുമായുള്ളവന്‍.
2:55നിങ്ങള്‍ പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭവും (ഓര്‍ക്കുക) മൂസാ, അല്ലാഹുവിനെ പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ കാണുന്നത്‌ വരെ ഞങ്ങള്‍ താങ്കളെ വിശ്വസിക്കുകയില്ല തന്നെ. എന്നിട്ട് നിങ്ങള്‍ നോക്കി (കണ്ട്) കൊണ്ടിരിക്കെ (തന്നെ) നിങ്ങള്ക്ക് ഇടിത്തീ പിടിപെട്ടു
ثُمَّ بَعَثْنَاكُم = പിന്നെ നിങ്ങളെ നാം എഴുന്നേല്‍പിച്ചു مِّن بَعْدِ = അതിനു ശേഷം مَوْتِكُمْ = നിങ്ങളുടെ മരണത്തിന്‍റെ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ = നിങ്ങള്‍ നന്ദി ചെയ്‌വാന്‍ വേണ്ടി
2:56പിന്നീട്, നിങ്ങളുടെ മരണത്തിന് ശേഷം നിങ്ങളെ നാം എഴുന്നേല്‍പിച്ചു. നിങ്ങള്‍ നന്ദി ചെയ്‌വാന്‍ വേണ്ടി.
وَظَلَّلْنَا നാം തണലാക്കി (നിഴലിട്ടു) തരുകയും ചെയ്തു عَلَيْكُمُ നിങ്ങള്ക്ക് الْغَمَامَ മേഘത്തെ وَأَنزَلْنَا നാം ഇറക്കിത്തരുകയും ചെയ്തു عَلَيْكُمُ നിങ്ങള്ക്ക് الْمَنَّ മന്നയെ (കട്ടിത്തേന്‍) وَالسَّلْوَىٰ സല്‍വായും (കാടപ്പക്ഷി) كُلُوا നിങ്ങള്‍ തിന്നുകൊള്ളുവിന്‍ مِن طَيِّبَاتِ നല്ല (വിശിഷ്ട) വസ്തുക്കളില്‍ നിന്ന് مَا رَزَقْنَاكُمْ നിങ്ങള്ക്ക് നാം നല്‍കിയ وَمَا ظَلَمُونَا അവര് നമ്മെ അക്രമിച്ചില്ല وَلَٰكِن كَانُوا എങ്കിലും അവരായിരുന്നു أَنفُسَهُمْ അവരുടെ സ്വന്തങ്ങളോട് يَظْلِمُونَ അവര് അക്രമം പ്രവര്‍ത്തിക്കും
2:57(ഇസ്‌റാഈല്‍ സന്തതികളേ,) നിങ്ങള്ക്ക് നാം മേഘത്തെ തണലാക്കിത്തരുകയും ചെയ്തു: നിങ്ങള്ക്ക് നാം മന്നയും സല്‍വായും ഇറക്കിത്തരികയും ചെയ്തു. നാം നിങ്ങള്ക്ക് നല്‍കിയിട്ടുള്ള നല്ല (വിശിഷ്ടമായ) വസ്തുക്കളില്‍ നിന്ന് നിങ്ങള്‍ തിന്നുകൊള്ളുവിന്‍ (എന്നും പറഞ്ഞു) (എന്നാല്‍,) അവര് നമ്മെ അക്രമിച്ചില്ല: അവര് അവരുടെ സ്വന്തങ്ങളോട് തന്നെയായിരുന്നു അക്രമം പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നത്.
وَإِذْ قُلْنَا = നാം പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം ادْخُلُوا = നിങ്ങള്‍ പ്രവേശിക്കുവിന്‍ هَٰذِهِ الْقَرْيَةَ = ഈ രാജ്യത്തില്‍ فَكُلُوا = എന്നിട്ട് നിങ്ങള്‍ തിന്നുകൊള്ളുവിന്‍ مِنْهَا = അതില്‍ നിന്ന് حَيْثُ شِئْتُمْ = നിങ്ങള്‍ ഉദ്ദേശിച്ചിടത്ത് നിന്ന് رَغَدًا = സുഭിക്ഷമായി وَادْخُلُوا = നിങ്ങള്‍ പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ الْبَابَ = വാതില്‍, പടിവാതില്‍, കവാടം سُجَّدًا = സുജൂദ് ചെയ്യുന്നവരായി, തലകുനിച്ചവരായിക്കൊണ്ട് وَقُولُوا = നിങ്ങള്‍ പറയുകയും ചെയ് വിന് حِطَّةٌ = പാപമോചനം, താഴ്ത്തല്‍, പൊറുക്കല്‍ نَّغْفِرْ = നാം പൊറുക്കും لَكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് خَطَايَاكُمْ = നിങ്ങളുടെ തെറ്റ് (കുറ്റ)ങ്ങള്‍ وَسَنَزِيدُ = നാം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും الْمُحْسِنِينَ = സുകൃതം (നന്മ)ചെയ്യുന്നവര്‍ക്ക്
2:58നാം (നിങ്ങളോട്) പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക) നിങ്ങള്‍ ഈ രാജ്യത്തില്‍ പ്രവേശിച്ചുകൊള്ളുവിന്‍: എന്നിട്ട് നിങ്ങള്‍ ഉദ്ദേശിച്ചേടത്ത് നിന്ന് സുഭിക്ഷമായി തിന്നുകൊള്ളുക: നിങ്ങള്‍ സുജൂദ് ചെയ്ത് (തല കുനിച്ച്) കൊണ്ട് (രാജ്യത്തിന്‍റെ) പടിവാതില്‍ കടക്കുകയും ഹിത്ത്വത്തുന്‍ (പാപമോചനം) എന്നു പറയുകയും ചെയ്യുവിന്‍. (എന്നാല്‍) നിങ്ങള്ക്ക് നിങ്ങളുടെ തെറ്റുകുറ്റങ്ങളെ നാം പൊറുത്തു തരുന്നതാണ്. സുകൃതം ചെയ്യുന്നവര്‍ക്ക് നാം വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ചു കൊടുത്തേക്കുകയും ചെയ്യും.
وَإِذِ اسْتَسْقَىٰ = കുടിക്കുവാന്‍ (വെള്ളത്തിന്) അപേക്ഷിച്ചപ്പോള്‍ مُوسَىٰ = മൂസാ لِقَوْمِهِ = തന്റെ ജനതക്ക് വേണ്ടി فَقُلْنَا = അപ്പോള്‍ നാം പറഞ്ഞു اضْرِب = നീ അടിക്കുക بِّعَصَاكَ = നിന്റെ വടികൊണ്ട് الْحَجَرَ = പാറക്കല്ലിന്, പാറയെ فَانفَجَرَتْ = അപ്പോള്‍ പൊട്ടി ഒഴുകി مِنْهُ = അതില്‍ നിന്ന് اثْنَتَا عَشْرَةَ = പന്ത്രണ്ട് عَيْنًا = ഉറവ്, അരുവി قَدْ عَلِمَ = അറിയുകയുണ്ടായി كُلُّ أُنَاسٍ = എല്ലാ മനുഷ്യരും مَّشْرَبَهُمْ = അവര് കുടിക്കേണ്ടുന്ന സ്ഥാനം كُلُوا = നിങ്ങള്‍ തിന്നുവിന്‍ وَاشْرَبُوا = നിങ്ങള്‍ കുടിക്കുകയും ചെയ്‌വിന്‍ مِن رِّزْقِ = ആഹാരത്തില്‍ നിന്ന് اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ وَلَا تَعْثَوْا = നിങ്ങള്‍ കുഴപ്പം ചെയ്യരുത് فِي الْأَرْضِ = ഭൂമിയില്‍ مُفْسِدِينَ = നാശമുണ്ടാക്കുന്നവരായി
2:60മൂസാ തന്റെ ജനതക്ക് വേണ്ടി (കുടിക്കുവാന്‍) വെള്ളത്തിനപേക്ഷിച്ച സന്ദര്‍ഭവും (ഓര്‍ക്കുക). അപ്പോള്‍, നാം പറഞ്ഞു; നിന്റെ വടികൊണ്ട് (ആ) പാറക്കല്ലിന് അടിക്കുക. അപ്പോള്‍ അതില്‍ നിന്ന് പന്ത്രണ്ട് നീരുറവുകള്‍ പൊട്ടി ഒഴുകി. എല്ലാ മനുഷ്യരും അ(വര)വര്‍ കുടിക്കേണ്ടുന്ന സ്ഥാനം അറിയുകയുണ്ടായി. അല്ലാഹുവിന്റെ (വക) ആഹാര ത്തില്‍ നിന്ന് നിങ്ങള്‍ തിന്നുകയും കുടിക്കുകയും ചെയ്തുകൊള്ളുവിന്‍. നാശകാരികളായിക്കൊണ്ട് ഭൂമിയില്‍ നിങ്ങള്‍ കുഴപ്പം പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും അരുത്. (എന്നും പറയപ്പെട്ടു)
وَإِذْ قُلْتُمْ = നിങ്ങള്‍ പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം يَا مُوسَىٰ = മൂസാ لَن نَّصْبِرَ = ഞങ്ങള്‍ സഹിക്കുകയില്ല തന്നെ عَلَىٰ طَعَامٍ = ഭക്ഷണത്തിന്‍ മേല് وَاحِدٍ = ഒരേ فَادْعُ = അതിനാല്‍ താങ്കള്‍ (നീ) പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുക لَنَا = ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി رَبَّكَ = താങ്കളുടെ റബ്ബിനോട് يُخْرِجْ لَنَا = അവന് ഞങ്ങള്‍ക്ക് പുറപ്പെടുവിച്ച് (ഉല്‍പാദിപ്പിച്ച്) തരട്ടെ مِمَّا تُنبِتُ = മുളപ്പിക്കുന്നതില്‍ നിന്ന് الْأَرْضُ = ഭൂമി مِن بَقْلِهَا = അതിലെ ചീരയില്‍ നിന്നും, ഇലക്കറിയായും وَقِثَّائِهَا = അതിലെ വെള്ളരിയും, വെള്ളരി (കക്കിരി)യായും وَفُومِهَا = അതിലെ ഗോതമ്പും وَعَدَسِهَا = അതിലെ പയറും وَبَصَلِهَا = അതിലെ ഉള്ളിയും قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു أَتَسْتَبْدِلُونَ = നിങ്ങള്‍ പകരം ആവശ്യപ്പെടുകയോ ? الَّذِي = യാതൊന്നിനെ الَّذِي هُوَ أَدْنَىٰ = അത് കൂടുതല്‍ താണതാണ് بِالَّذِي = യാതൊന്നിന് (പകരം) هُوَ خَيْرٌ = അത് ഉന്നതമാണ്, കൂടുതല്‍ നല്ലതാണ് اهْبِطُوا = നിങ്ങള്‍ ഇറങ്ങുവിന്‍ (ചെല്ലുവിന്‍) مِصْرًا = ഒരു പട്ടണത്തില്‍, വല്ല നഗരത്തിലും فَإِنَّ لَكُم = എന്നാല്‍ നിശ്ചയമായും നിങ്ങള്‍ക്കുണ്ടായിരിക്കും مَّا سَأَلْتُمْ = നിങ്ങള്‍ ചോദിച്ചത് وَضُرِبَتْ = അടിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തു عَلَيْهِمُ = അവരുടെ മേല്, അവരില്‍ الذِّلَّةُ = നിന്ദ്യത, എളിമ وَالْمَسْكَنَةُ = നിര്‍ഗതിയും, പതിതത്വവും وَبَاءُوا = അവര് മടങ്ങുകയും ചെയ്തു بِغَضَبٍ = കോപം കൊണ്ട് مِّنَ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള ذَٰلِكَ = അത് بِأَنَّهُمْ كَانُوا = അവര് ആയിരുന്നത് കൊണ്ടാണ് يَكْفُرُونَ = അവര് അവിശ്വസിക്കും بِآيَاتِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളില്‍ وَيَقْتُلُونَ = അവര് കൊല്ലുകയും ചെയ്യും النَّبِيِّينَ = പ്രവാചകന്മാരെ بِغَيْرِ الْحَقِّ = ന്യായം (അവകാശം, കാര്യം)കൂടാതെ ذَٰلِكَ = അത് بِمَا عَصَوا = അവര് അനുസരണക്കേട് ചെയ്തത് കൊണ്ടാണ് وَّكَانُوا = അവര് ആയിരുന്നതും يَعْتَدُونَ = അവര് അതിര് കവിയും
2:61(ഇസ്‌റാഈല്‍ സന്തതികളേ,) നിങ്ങള്‍ പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക ): മൂസാ, ഒരേ (തരം) ഭക്ഷണത്തിലായിക്കൊണ്ട് ഞങ്ങള്‍ സഹിക്കുകയില്ലതന്നെ. അതിനാല്‍, താങ്കള്‍ താങ്കളുടെ റബ്ബിനോട് ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി പ്രാര്‍ത്ഥിക്കണം : ഭൂമിയിലെ ചീര, വെള്ളരി, ഗോതമ്പ്, പയര്‍, ഉള്ളി മുതലായി അത് മുളപ്പിച്ചുണ്ടാക്കുന്നവയില്‍ നിന്ന് അവന് ഞങ്ങള്‍ക്ക് ഉല്‍പാദിപ്പിച്ചു തരട്ടെ. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു : കൂടുതല്‍ ഉത്തമമായുള്ളതിന് പകരം നിങ്ങള്‍ താണതായുള്ളതിനെ ആവശ്യപ്പെടുകയാണോ? (എന്നാല്‍) നിങ്ങള്‍ ഒരു പട്ടണത്തില്‍ ഇറങ്ങിക്കൊള്ളുക. അപ്പോള്‍, നിങ്ങള്‍ ചോദിച്ചത് നിങ്ങള്ക്ക് (അവിടെ) ഉണ്ടായിരിക്കും. നിന്ദ്യതയും നിര്‍ഗതിയും (അഥവാ പതിതത്വവും) അവരുടെ മേല് അടിക്കപ്പെടുക [അവരെ മൂടിക്കളയുക]യും ചെയ്തു. അല്ലാഹുവിന്റെ പക്കല്‍ നിന്നുള്ള കോപവും കൊണ്ട് അവര് മടങ്ങുകയും ചെയ്തു. [അവസാനം നേടിയത് അതാണ്.] അത് അല്ലാഹുവിന്റെ ആയത്ത് [ദൃഷ്ടാന്തം]കളില്‍ അവര് അവിശ്വസിക്കുകയും, ന്യായമില്ലാതെ നബിമാരെ അവര് കൊലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരുന്നത് നിമിത്തമാകുന്നു. (അതെ), അത് അവര് അനുസരണക്കേട് ചെയ്തതും, അവര് അതിക്രമം പ്രവര്‍ത്തിച്ചിരുന്നതും നിമിത്തമാകുന്നു.
وَإِذْ أَخَذْنَا നാം വാങ്ങിയ സന്ദര്‍ഭം مِيثَاقَكُمْ നിങ്ങളുടെ ഉറപ്പ്, കരാര്‍ وَرَفَعْنَا നാം ഉയര്‍ത്തുകയും ചെയ്തു, ഉയര്‍ത്തിയിരിക്കെ فَوْقَكُمُ നിങ്ങളുടെ മീതെ الطُّورَ ത്വൂറിനെ, പര്‍വ്വതത്തെ خُذُوا നിങ്ങള്‍ പിടിക്കുവിന്‍, സ്വീകരിക്കുവിന്‍ مَا آتَيْنَاكُم നിങ്ങള്ക്ക് നാം നല്‍കിയതിനെ بِقُوَّةٍ ശക്തിയോടെ, ബലമായി وَاذْكُرُوا നിങ്ങള്‍ ഓര്‍ക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ مَا فِيهِ അതിലുള്ളതിനെ لَعَلَّكُمْ നിങ്ങളായേക്കാം, ആകുവാന്‍ വേണ്ടി تَتَّقُونَ നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കും
2:63(നിങ്ങളോട്) നിങ്ങളുടെ ഉറപ്പ് (അഥവാ കരാര്‍) നാം വാങ്ങുകയും, നിങ്ങളുടെ മീതെ ത്വൂര്‍ [പര്‍വ്വതം] നാം ഉയര്‍ത്തുകയും ചെയ്ത സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക) നിങ്ങള്ക്ക് നാം നല്‍കിയതിനെ നിങ്ങള്‍ ബലത്തോടെ എടുത്തു (സ്വീകരിച്ചു)കൊളളുവിന്‍ അതിലുള്ളതിനെ നിങ്ങള്‍ ഓര്‍മിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷ്മതയുള്ളവരായേക്കാം (എന്ന് പറയുകയും ചെയ്തു)
وَلَقَدْ = തീര്‍ച്ചയായും ഉണ്ട് عَلِمْتُمُ = നിങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞു الَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടരെ اعْتَدَوْا = അവര് അതിക്രമിച്ചു مِنكُمْ = നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് فِي السَّبْتِ = ശബ്ബത്തില്‍, ശനിയാഴ്ചയില്‍ فَقُلْنَا = അപ്പോള്‍ നാം പറഞ്ഞു لَهُمْ = അവരോട് كُونُوا = നിങ്ങള്‍ ആകുവിന്‍ قِرَدَةً = കുരങ്ങുകള്‍ خَاسِئِينَ = ഹീനന്‍മാരായ, നിന്ദ്യന്‍മാരായിക്കൊണ്ട്
2:65(ഇസ്‌റാഈല്‍ സന്തതികളെ) നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് സബ്ത്തി [ശബ്ബത്ത് ആചരണത്തി]ല്‍ അതിക്രമം ചെയ്തവരെക്കുറിച്ച് നിങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞിട്ടുണ്ടല്ലോ. അപ്പോള്‍ അവരോട് നാം പറഞ്ഞു: നിങ്ങള്‍ ഹീനന്‍മാരായ കുരങ്ങുകളായിത്തീരുവിന്‍ !
فَجَعَلْنَاهَا = അങ്ങനെ അതിനെ നാം ആക്കി نَكَالًا = ഒരു ശിക്ഷ, താക്കീത്, തടവ്, ശിക്ഷാ പാഠം لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهَا = അതിന്റെ മുമ്പിലുള്ളതിന് (മുമ്പിലുള്ളവര്‍ക്ക്) وَمَا خَلْفَهَا = അതിന്റെ പിമ്പില്‍ ഉള്ളതിനും (പിന്നിലുള്ളവര്‍ക്കും) وَمَوْعِظَةً = ഒരു സദുപദേശവും لِّلْمُتَّقِينَ = സൂക്ഷ്മത പാലിക്കുന്നവര്ക്ക്
2:66അങ്ങനെ, അതിനെ നാം അതിന്റെ മുമ്പിലുള്ളവര്‍ക്കും അതിന്റെ പിമ്പിലുള്ളവര്‍ക്കും ഒരു (പാഠം നല്‍കുന്ന) ശിക്ഷയാക്കി ; സൂക്ഷ്മത പാലിക്കുന്നവര്ക്ക് ഒരു സദുപദേശവും (ആക്കി).
قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു ادْعُ لَنَا = ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി താങ്കള്‍ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുക رَبَّكَ = താങ്കളുടെ റബ്ബിനോട് يُبَيِّن = അവന് വിവരിച്ചു തരട്ടെ لَّنَا = ഞങ്ങള്‍ക്ക് مَا هِيَ = അത് എന്താണെന്ന് قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു إِنَّهُ يَقُولُ = നിശ്ചയമായും അവന് പറയുന്നു إِنَّهَا = നിശ്ചയമായും അത് بَقَرَةٌ = ഒരു പശുവാകുന്നു لَّا فَارِضٌ = (വളരെ) പ്രായം ചെന്നത് (കിഴവി, ചാവാറായത്) അല്ല وَلَا بِكْرٌ = പ്രായം കുറഞ്ഞതും (കന്യകയും) അല്ല عَوَانٌ = മദ്ധ്യതരം, ഇടത്തരം بَيْنَ ذَٰلِكَ = അതിനിടയില്‍ فَافْعَلُوا = എനി നിങ്ങള്‍ ചെയ്യുവിന്‍ مَا تُؤْمَرُونَ = നിങ്ങളോട് കല്പിക്കപ്പെടുന്നത്
2:68അവര് പറഞ്ഞു : താങ്കൾ താങ്കളുടെ റബ്ബിനോട് ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുക : അത് എന്ത് (തരം) പശു വാണെന്ന് അവന്‍ഞങ്ങള്‍ക്ക് വിവരിച്ചു തരട്ടെ. അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു : അവന് പറയുന്നു: അത് നന്നേ പ്രായം കൂടിയതും പ്രായം കുറഞ്ഞതുമല്ലാത്ത ഒരു പശുവാണ്. (അതെ) അതിനിടയില്‍ ഒരു മദ്ധ്യ പ്രായത്തിലുള്ളത് (ആയിരിക്കണം) എനി, നിങ്ങളോട് കല്പിക്കപ്പെടുന്നത് നിങ്ങള്‍ ചെയ്തുകൊള്ളുവിന്‍.
قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു ادْعُ لَنَا = ഞങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി താങ്കള്‍ പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുക رَبَّكَ = താങ്കളുടെ റബ്ബിനോട് يُبَيِّن لَّنَا = അവന് ഞങ്ങള്‍ക്ക് വിവരിച്ചു തരട്ടെ مَا لَوْنُهَا = അതിന്റെ നിറം എന്തെന്ന് قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു إِنَّهُ يَقُولُ = അവന് പറയുന്നു إِنَّهَا بَقَرَةٌ = അത് ഒരു പശുവാകുന്നു صَفْرَاءُ = മഞ്ഞ വര്‍ണമുള്ളത് فَاقِعٌ = തനി (ശുദ്ധ) لَّوْنُهَا = അതിന്റെ നിറം تَسُرُّ = അത് സന്തോഷിപ്പിക്കും النَّاظِرِينَ = നോക്കുന്ന (കാണുന്ന) വരെ
2:69അവര് പറഞ്ഞു : "താങ്കൾ ഞങ്ങൾക്ക് വേണ്ടിതാങ്കളുടെ റബ്ബിനോട് പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുക: അതിന്റെ നിറമെന്തായിരിക്കു മെന്ന് അവന്‍ഞങ്ങള്‍ക്ക് വിവരിച്ചുതരട്ടെ" .അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: അവന് പറയുന്നു:"അത് നോക്കുന്നവര്‍ക്ക് സന്തോഷമുണ്ടാകുമാറ് നിറം ശുദ്ധ മഞ്ഞ വര്‍ണമുള്ളതായ ഒരു പശുവാണ് (ആയിരിക്കേണ്ടത് )"
قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു إِنَّهُ يَقُولُ = അവന് പറയുന്നു إِنَّهَا بَقَرَةٌ = അത് ഒരു പശുവാകുന്നു لَّا ذَلُولٌ = വിധേയമായത് (ശീലിച്ചത്, ഉപയോഗിച്ചത്, പരിചയി പ്പിക്കപ്പെട്ടത്) അല്ല تُثِيرُ = ഉഴുന്ന, ഉഴുമാറ് الْأَرْضَ = ഭൂമിയും وَلَا تَسْقِي = നനക്കുകയില്ല الْحَرْثَ = വിളയെ, കൃഷിയെ مُسَلَّمَةٌ = സുരക്ഷിതമായത് لَّا شِيَةَ = (വര്‍ണത്തിന്‍റെ) യാതൊരു കലര്‍പ്പുമില്ലാത്ത فِيهَا = അതില്‍ قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു الْآنَ = ഇപ്പോള്‍ جِئْتَ = താങ്കള്‍ വന്നു بِالْحَقِّ = യഥാര്‍ത്ഥവും കൊണ്ട് فَذَبَحُوهَا = അങ്ങിനെ അവര് അതിനെ അറുത്തു وَمَا كَادُوا = അവര് ആകുമായിരുന്നില്ല يَفْعَلُونَ = അവര് ചെയ്യും
2:71അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു : അവന്‍പറയുന്നു: അത്, ഭൂമി ഉഴുകയാകട്ടെ,വിള നനക്കുകയാകട്ടെ ചെയ്തുശീലിച്ചതല്ലാത്ത പശുവാകുന്നു : (അതെ) കലര്‍പ്പുവര്‍ണമില്ലാത്ത (ന്യൂനതകളില്‍നിന്ന്) സുരക്ഷിതമായതാകുന്നു (അഥവാ ആയിരിക്കണം) അവര് പറഞ്ഞു: ഇപ്പോള്‍ താങ്കള്‍യഥാര്‍ത്ഥ (വിവര)വും കൊണ്ടുവന്നിരിക്കുന്നു. അങ്ങനെ അവര് അതിനെ അറുത്തു. അവര് (അത്) ചെയ്യുമായിരുന്നില്ല [എങ്കിലും, അവസാനം ചെയ്യുകതന്നെ ചെയ്തു]
فَقُلْنَا = അപ്പോള്‍ നാം പറഞ്ഞു اضْرِبُوهُ = അവനെ നിങ്ങള്‍ അടിക്കുവിന്‍ بِبَعْضِهَا = അതിന്റെ ചില ഭാഗംകൊണ്ട് كَذَٰلِكَ = അപ്രകാരം يُحْيِي = ജീവിപ്പിക്കും اللَّهُ = അല്ലാഹു الْمَوْتَىٰ = മരണപ്പെട്ടവരെ وَيُرِيكُمْ = നിങ്ങള്‍ക്കവന്‍ കാണിച്ചുതരുകയും ചെയ്യുന്നു آيَاتِهِ = അവന്റെ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളെ لَعَلَّكُمْ = നിങ്ങള്‍ ആകുവാന്‍വേണ്ടി, ആയേക്കാം تَعْقِلُونَ = നിങ്ങള്‍ ബുദ്ധി കൊടുക്കും, ഗ്രഹിക്കും
2:73അപ്പോള്‍, നാം പറഞ്ഞു : "നിങ്ങള്‍ അവനെ അതിന്റെ [പശുവിന്റെ] ചില ഭാഗം (അഥവാ ഒരംശം) കൊണ്ട് അടിക്കുവിന്‍." അപ്രകാരം അല്ലാഹു മരണെപ്പട്ടവരെ ജീവിപ്പിക്കുന്നു നിങ്ങള്‍ ബുദ്ധികൊടു (ത്തുചിന്തി) ക്കുവാന്‍ വേണ്ടി അവന്റെ ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളെ അവന് നിങ്ങള്‍ക്ക്കാണിച്ചു തരുകയും ചെയ്യുന്നു.
ثُمَّ = പിന്നെ, എന്നിട്ട് قَسَتْ = കടുത്തു, കടുപ്പം കൂടി قُلُوبُكُم = നിങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ مِّن بَعْدِ = ശേഷം ذَٰلِكَ = അതിന് فَهِيَ = അങ്ങനെ അവ كَالْحِجَارَةِ = കല്ല് (പാറക്കല്ല്) പോലെയാണ് أَوْ أَشَدُّ = അല്ലെങ്കില്‍ കൂടുതല്‍ കഠിനമായതാണ് قَسْوَةً = കടുപ്പം, കടുപ്പത്തില്‍ وَإِنَّ مِنَ الْحِجَارَةِ = നിശ്ചയമായും കല്ലുകളില്‍ (തന്നെ) ഉണ്ട് لَمَا = യാതൊന്നും يَتَفَجَّرُ = പൊട്ടി ഒഴുകും مِنْهُ = അതില്‍ നിന്ന് الْأَنْهَارُ = അരുവി(നദി)കള്‍ وَإِنَّ مِنْهَا = അവയില്‍ തന്നെയുണ്ട് لَمَا يَشَّقَّقُ = പൊട്ടിപ്പിളരുന്നത് فَيَخْرُجُ = എന്നിട്ട് പുറത്ത് വരും مِنْهُ = അതില്‍ നിന്ന്, അതിലൂടെ الْمَاءُ = വെള്ളം وَإِنَّ مِنْهَا = അവയില്‍ തന്നെയുണ്ട് لَمَا يَهْبِطُ = വീഴുന്നത് مِنْ خَشْيَةِ = ഭയം നിമിത്തം اللَّهِ = അല്ലാഹുവിനെ, അല്ലാഹുവിന്റെ وَمَا اللَّهُ = അല്ലാഹു അല്ല താനും بِغَافِلٍ = അശ്രദ്ധനൊന്നും عَمَّا تَعْمَلُونَ = നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി
2:74എന്നിട്ട് അതിന് ശേഷം നിങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ കടുത്തുപോയി. അങ്ങനെ, അവ (പാറ)കല്ലുപോലെയിരിക്കുന്നു: അല്ലെങ്കില്‍ കടുപ്പത്തില്‍ (അതിനെക്കാള്‍) കൂടുതല്‍കാഠിന്യമുള്ളവയത്രെ. നിശ്ചയമായും (പാറ ) ക്കല്ലുകളില്‍ തന്നെയുണ്ട് അരുവികള്‍ പൊട്ടി ഒഴുകുന്നവ. അവയില്‍തന്നെയുണ്ട് പൊട്ടിപ്പിളര്‍ന്ന് അതിലൂടെവെള്ളം പുറത്ത് വരുന്നവയും. അവയില്‍ തന്നെയുണ്ട് അല്ലാഹുവിനെ ഭയന്നതിനാല്‍ (കീഴ്‌പോട്ട്)വീഴുന്നവയും. അല്ലാഹു നിങ്ങള്‍പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി അശ്രദ്ധനൊന്നുമല്ല.
أَفَتَطْمَعُونَ = അപ്പോള്‍ (എന്നിരിക്കെ) നിങ്ങള്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവോ أَن يُؤْمِنُوا = അവര് വിശ്വസിക്കുമെന്ന് لَكُمْ = നിങ്ങളെ وَقَدْ كَانَ = ആയിരുന്നുവെന്നിരിക്കെ فَرِيقٌ = ഒരു കൂട്ടര്‍, വിഭാഗം مِّنْهُمْ = അവരില്‍ നിന്ന് يَسْمَعُونَ = അവര് കേള്‍ക്കും كَلَامَ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ വചനം ثُمَّ = പിന്നെ يُحَرِّفُونَهُ = അതിനെ അവര് മാറ്റി മറിക്കും مِن بَعْدِ = ശേഷമായി مَا عَقَلُوهُ = അതിനെ അവര് ഗ്രഹിച്ചതിന് وَهُمْ = അവരാകട്ടെ يَعْلَمُونَ = അറിയുന്നു (താനും)
2:75(സത്യവിശ്വാസികളേ)അപ്പോള്‍, അവര് [ഇസ്‌റാഈല്‍സന്തതികള്‍] നിങ്ങളെ വിശ്വസിക്കുമെന്ന് നിങ്ങള്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവോ?അവരില്‍ നിന്ന് ഒരു കൂട്ടര്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ വചനം കേള്‍ക്കുകയും,പിന്നീട് അത് (ബുദ്ധികൊടുത്ത്)ഗ്രഹിച്ചശേഷം, അവര് അറിഞ്ഞുംകൊണ്ട്(തന്നെ) അതിനെ മാറ്റിമറിക്കുകയും ചെയ്തുവന്നിരുന്നുവെന്നിരിക്കെ!
فَوَيْلٌ = അപ്പോള്‍ കഷ്ടം, നാശം لِّلَّذِينَ = യാതൊരുകൂട്ടര്‍ക്കാണ് يَكْتُبُونَ = അവര് എഴുതും الْكِتَابَ = ഗ്രന്ഥം بِأَيْدِيهِمْ = അവരുടെ കൈകള്‍കൊണ്ട് ثُمَّ يَقُولُونَ = പിന്നെ അവര് പറയും هَٰذَا = ഇത് مِنْ عِندِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ പക്കല്‍ നിന്നാണ് لِيَشْتَرُوا = അവര് വാങ്ങുവാന്‍ بِهِ = അതിന്, അത്മൂലം ثَمَنًا = വില قَلِيلًا = തുച്ഛമായ فَوَيْلٌ = അപ്പോള്‍(ആകയാല്‍)കഷ്ടം, നാശം لَّهُم = അവര്ക്ക് مِّمَّا كَتَبَتْ = എഴുതിയതിനാല്‍ أَيْدِيهِمْ = അവരുടെ കൈകള്‍ وَوَيْلٌ = കഷ്ടവും لَّهُم = അവര്‍ക്കുണ്ട് مِّمَّا يَكْسِبُونَ = അവര് സമ്പാദിക്കുന്നതിനാല്‍
2:79അപ്പോള്‍, യാതൊരു കൂട്ടര്‍ക്കാണ് കഷ്ടം! അവര് തങ്ങളുടെ കൈകള്‍കൊണ്ട് ഗ്രന്ഥം എഴുതുന്നു: പിന്നീട് ഇത് അല്ലാഹുവിന്റെ പക്കല്‍നിന്നുള്ളതാണ് എന്ന് പറയുകയും ചെയ്യും. അതുമൂലം തുച്ഛമായവിലവാങ്ങുവാന്‍വേണ്ടി. അങ്ങനെ, അവരുടെ കൈകള്‍ കൊണ്ട് അവര് എഴുതിയത് നിമിത്തം അവര്ക്ക് കഷ്ടം ! അവര് സമ്പാദിക്കുന്നത് നിമിത്തവും അവര്‍ക്ക്കഷ്ടം!!
وَإِذْ أَخَذْنَا = നാം വാങ്ങിയ സന്ദര്‍ഭം مِيثَاقَكُمْ = നിങ്ങളുടെ ഉറപ്പ് ,കരാര്‍ لَا تَسْفِكُونَ = നിങ്ങള്‍ ചിന്തുക(ഒഴുക്കുക)യില്ല (എന്ന്) دِمَاءَكُمْ = നിങ്ങളുടെ രക്തങ്ങളെ وَلَا تُخْرِجُونَ = നിങ്ങള്‍ പുറത്താക്കുകയുമില്ല أَنفُسَكُم = നിങ്ങളെത്തന്നെ مِّن دِيَارِكُمْ = നിങ്ങളുടെ വീട് (വാസസ്ഥലം)കളില്‍ നിന്ന് ثُمَّ = പിന്നെ(അതിനുപുറമെ) أَقْرَرْتُمْ = നിങ്ങള്‍ സമ്മതിച്ചു, ഏറ്റുപറഞ്ഞു وَأَنتُمْ = നിങ്ങളാകട്ടെ, നിങ്ങളായിക്കൊണ്ട് تَشْهَدُونَ = സാക്ഷ്യംവഹിക്കുന്നു
2:84നിങ്ങളുടെ ഉറപ്പ് (നിങ്ങളോട്) നാം വാങ്ങിയ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക): നിങ്ങള്‍ (തമ്മതമ്മില്‍) നിങ്ങളുടെ രക്തം ചിന്തുകയില്ലെന്നും, നിങ്ങളുടെ ഭവനങ്ങളില്‍ നിന്ന് നിങ്ങളെത്തന്നെ നിങ്ങള്‍ പുറത്താക്കുകയില്ലെന്നും. പിന്നെ, നിങ്ങള്‍ സാക്ഷ്യംവഹിച്ചുകൊണ്ട് (അത് ഏറ്റു) സമ്മതിക്കുകയും ചെയ്തു.
ثُمَّ = പിന്നെയും أَنتُمْ = നിങ്ങള്‍ هَٰؤُلَاءِ = ഇങ്ങിനെയുള്ളവരാണ് تَقْتُلُونَ = നിങ്ങള്‍ കൊല്ലുന്നു أَنفُسَكُمْ = നിങ്ങളെതന്നെ وَتُخْرِجُونَ =നിങ്ങള്‍ പുറത്താക്കുകയും ചെയ്യുന്നു فَرِيقًا مِّنكُم =നിങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ഒരു കൂട്ടരെ مِّن دِيَارِهِمْ = അവരുടെ ഭവനങ്ങളില്‍ നിന്ന് تَظَاهَرُونَ = നിങ്ങള്‍ പരസ്പരം പിന്തുണ നല്‍കികൊണ്ട് عَلَيْهِم = അവരുടെ മേല് (എതിരില്‍) بِالْإِثْمِ = കുറ്റംകൊണ്ട് وَالْعُدْوَانِ = അതിക്രമവും وَإِن يَأْتُوكُمْ = അവര് നിങ്ങളുടെ അടുക്കല് വന്നാലോ أُسَارَىٰ = തടവുകാരായി تُفَادُوهُمْ = നിങ്ങള്‍ അവര്ക്ക് മോചനമൂല്യം നല്‍കുന്നു وَهُوَ = അത് (കാര്യം)ആവട്ടെ مُحَرَّمٌ = നിഷിദ്ധമാണ് عَلَيْكُمْ = നിങ്ങളുടെ മേല് إِخْرَاجُهُمْ = അവരെ പുറത്താക്കല്‍ أَفَتُؤْمِنُونَ = അപ്പോള്‍ നിങ്ങള്‍ വിശ്വസിക്കുകയാണോ بِبَعْضِ الْكِتَابِ = വേദഗ്രന്ഥത്തിന്‍റെ ചിലതില്‍ (ചിലഭാഗത്തില്‍) وَتَكْفُرُونَ = നിങ്ങള്‍ അവിശ്വസിക്കുകയും(ആണോ) بِبَعْضٍ = ചിലതില്‍ فَمَا جَزَاءُ = എന്നാല്‍ പ്രതിഫലമല്ല مَن يَفْعَلُ = ചെയ്യുന്നവരുടെ ذَٰلِكَ = അത് (പ്രകാരം) مِنكُمْ = നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് إِلَّا خِزْيٌ = അപമാനം(നിന്ദ്യത)അല്ലാതെ فِي الْحَيَاةِ = ജീവിതത്തില്‍ الدُّنْيَا = ഐഹിക وَيَوْمَ الْقِيَامَةِ = ക്വിയാമത്തുനാളിലാകട്ടെ يُرَدُّونَ = അവര് തള്ളപ്പെടും, മടക്കപ്പെടും إِلَىٰ أَشَدِّ = ഏറ്റവും കഠിനമായതിലേക്ക് الْعَذَابِ = ശിക്ഷ(യില്‍വെച്ച്) وَمَا اللَّهُ = അല്ലാഹു അല്ലതാനും بِغَافِلٍ = ഒട്ടും അശ്രദ്ധന്‍ عَمَّا تَعْمَلُونَ = നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി
2:85(എന്നിട്ട്) പിന്നെയും നിങ്ങളിതാ ഇങ്ങിനെയുള്ളവരാകുന്നു: നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളെത്തന്നെ കൊലചെയ്യുന്നു; നിങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ഒരു കൂട്ടരെ അവരുടെ ഭവനങ്ങളില്‍ നിന്ന്നിങ്ങള്‍ പുറത്താക്കുകയും ചെയ്യുന്നു! കുറ്റവും അതിക്രമവും വഴി അവര്‍ക്കെതിരില്‍ നിങ്ങള്‍ പരസ്പരം പിന്തുണ നല്‍കിക്കൊണ്ട്. അവര് നിങ്ങളുടെ അടുക്കല് തടവുകാരായി വന്നാലാകട്ടെ, നിങ്ങള്‍അവര്‍ക്ക് മോചനമൂല്യം നല്‍കുകയും ചെയ്യുന്നു !അതാകട്ടെ, [കാര്യമാകട്ടെ] അവരെ പുറത്താക്കല്‍ നിങ്ങളുടെമേല്‍ നിഷിദ്ധമാക്കപ്പെട്ടതുമാകുന്നു. അപ്പോള്‍ വേദഗ്രന്ഥത്തിന്‍റെ ചിലഭാഗത്തില്‍ നിങ്ങള്‍ വിശ്വസിക്കുകയും ചിലഭാഗത്തില്‍ നിങ്ങള്‍ അവിശ്വസിക്കുകയുമാണോ ചെയ്യുന്നത് ?! എന്നാല്‍ നിങ്ങളില്‍ അപ്രകാരം ചെയ്യുന്നവരുടെ പ്രതിഫലം ഇഹലോകജീവിതത്തില്‍ അപമാനമല്ലാതെ (മറ്റൊന്നും) അല്ല. ക്വിയാമത്തുനാളിലാകട്ടെ, അവര് അതികഠിനമായ ശിക്ഷയിലേക്ക് തള്ളപ്പെടുന്നതുമാണ്. നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് അല്ലാഹു അശ്രദ്ധനൊന്നുമല്ല.
وَلَقَدْ = തീര്‍ച്ചയായും ഉണ്ട് آتَيْنَا = നാം നല്‍കുകയുണ്ടായി مُوسَى = മൂസാക്ക് الْكِتَابَ = (വേദ) ഗ്രന്ഥം وَقَفَّيْنَا = നാം തുടര്‍ത്തുകയും ചെയ്തു مِن بَعْدِهِ = അദ്ദേഹത്തിന് ശേഷം بِالرُّسُلِ = ദൂതന്മാരെ وَآتَيْنَا = നാം നല്‍കുകയും ചെയ്തു عِيسَى = ഈസാക്ക് ابْنَ مَرْيَمَ = മര്‍യമിന്‍റെ മകന്‍ الْبَيِّنَاتِ = വ്യക്തമായ തെളിവുകള്‍ وَأَيَّدْنَاهُ = അദ്ദേഹത്തെ നാം ബലപ്പെടുത്തുകയുംചെയ്തു بِرُوحِ الْقُدُسِ = പരിശുദ്ധാത്മാവിനെക്കൊണ്ട് أَفَكُلَّمَا جَاءَكُمْ = എപ്പോള്‍ (എന്നിട്ട്) നിങ്ങള്ക്ക് വരുമ്പോഴൊക്കെയുമോ رَسُولٌ = ഒരു ദൂതന്‍, വല്ല റസൂലും بِمَا = യാതൊന്നുമായി لَا تَهْوَىٰ = ഇഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല أَنفُسُكُمُ = നിങ്ങളുടെ ദേഹങ്ങള്‍, മനസ്സുകള്‍ اسْتَكْبَرْتُمْ = നിങ്ങള്‍ അഹംഭാവം കാണിച്ചു(വോ) فَفَرِيقًا = എന്നിട്ട് ഒരു വിഭാഗത്തെ كَذَّبْتُمْ = നിങ്ങള്‍ കളവാക്കി وَفَرِيقًا = ഒരു കൂട്ടരെ تَقْتُلُونَ = നിങ്ങള്‍ വധിക്കുന്നു
2:87തീര്‍ച്ചയായും മൂസാക്ക് നാം വേദഗ്രന്ഥം നല്‍കുകയുണ്ടായി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശേഷം നാം ദൂതന്മാരെ തുടര്‍ച്ചയായി അയക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. മര്‍യമിന്‍റെ മകന്‍ ഈസാക്ക് വ്യക്തമായ തെളിവുകള്‍ നാം നല്‍കുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തെ നാം പരിശുദ്ധാത്മാവിനാല്‍ ബലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. എന്നിരിക്കെ നിങ്ങളുടെ ദേഹങ്ങള്‍ (അഥവാ മനസ്സുകള്‍) ഇഷ്ടപ്പെടാത്തതുമായി നിങ്ങള്ക്ക് വല്ല റസൂലും വരുമ്പോഴൊക്കെയും നിങ്ങള്‍ അഹംഭാവം നടിക്കുകയാണോ?! അങ്ങനെ, ഒരു കൂട്ടരെ നിങ്ങ ള്‍വ്യാജമാക്കി; ഒരു കൂട്ടരെ നിങ്ങള്‍കൊലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു !
وَقَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു, പറയുകയും ചെയ്യുന്നു قُلُوبُنَا = ഞങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ غُلْفٌ = ഉറയിടപ്പെട്ടതാണ്, മൂടിക്കിടക്കുന്നവയാണ് بَل = പക്ഷേ لَّعَنَهُمُ = അവരെ ശപിച്ചിരിക്കുന്നു اللَّهُ = അല്ലാഹു بِكُفْرِهِمْ = അവരുടെ അവിശ്വാസം നിമിത്തം فَقَلِيلًا = വളരെ കുറച്ച് (മാത്രം) مَّا يُؤْمِنُونَ = അവര് വിശ്വസിക്കും
2:88അവര് പറയുന്നു: "ഞങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ (ഉറയിട്ട്) മൂടപ്പെട്ടവയാണ്". (അതല്ല ) പക്ഷേ, അവരുടെ അവിശ്വാസം നിമിത്തം അല്ലാഹു അവരെ ശപിച്ചിരിക്കുകയാണ്. അതിനാല്‍ വളരെ കുറച്ചേ അവര് വിശ്വസിക്കൂ.
بِئْسَمَا = യാതൊന്ന് വളരെ (എത്രയോ) ചീത്ത اشْتَرَوْا بِهِ = അതിന് അവര് വിറ്റു, വാങ്ങി أَنفُسَهُمْ = അവരുടെ സ്വന്തങ്ങളെ أَن يَكْفُرُوا = അതായത് അവര് അവിശ്വസിക്കുന്നത് بِمَا أَنزَلَ = അവതരിപ്പിച്ചതില്‍ اللَّهُ = അല്ലാഹു بَغْيًا = അക്രമമായിട്ട്, അസൂയകൊണ്ട് أَن يُنَزِّلَ = ഇറക്കുന്നതിനാല്‍ اللَّهُ = അല്ലാഹു مِن فَضْلِهِ = അവന്റെ അനുഗ്രഹത്തില്‍ നിന്ന് عَلَىٰ مَن = ചിലരുടെമേല്‍, യാതൊരുവന് يَشَاءُ = അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നു مِنْ عِبَادِهِ = അവന്റെ അടിയാന്‍മാരില്‍ നിന്ന് فَبَاءُوا = അങ്ങനെ അവര്‍മടങ്ങി (അവര് നേടി ) بِغَضَبٍ = കോപവും കൊണ്ട്, കോപത്തെ عَلَىٰ غَضَبٍ = കോപത്തിനു മേല് وَلِلْكَافِرِينَ = അവിശ്വാസികള്‍ക്കുണ്ട് താനും عَذَابٌ = ശിക്ഷ مُّهِينٌ = നിന്ദ്യകരമായ, അപമാനിക്കുന്ന
2:90യാതൊന്നിന് (പകരം)അവര് തങ്ങളെത്തന്നെ വിറ്റു കളഞ്ഞുവോ അത് വളരെ ചീത്ത! അതായത്, അല്ലാഹു അവതരിപ്പിച്ചതില്‍അവര്‍ അവിശ്വസിക്കുന്നത്. (അതെ) അല്ലാഹു തന്റെ അടിയാന്‍മാരില്‍നിന്ന് താന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്ക്തന്‍റെ അനുഗ്രഹത്തില്‍ നിന്ന് അവതരിപ്പിച്ചു കൊടുക്കുന്നതിനാലുള്ള അസൂയകൊണ്ട്. അങ്ങനെ, അവര് കോപത്തിനുമേല്‍ കോപവുമായി മടങ്ങി, (അതാണവര്‍ക്ക് ലഭിച്ച നേട്ടം) അവിശ്വാസികള്‍ക്ക് നിന്ദ്യമായശിക്ഷയുമുണ്ട്.
وَلَقَدْ جَاءَكُم = തീര്‍ച്ചയായും നിങ്ങള്ക്ക് വന്നിട്ടുണ്ട് مُّوسَىٰ = മൂസാ بِالْبَيِّنَاتِ = വ്യക്തമായ തെളിവുകള്‍കൊണ്ട് ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ = പിന്നെ നിങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കി, ഏര്‍പ്പെടുത്തി الْعِجْلَ = പശു ക്കുട്ടിയെ مِن بَعْدِهِ = അതിന് ശേഷം وَأَنتُمْ = നിങ്ങള്‍ (ആയിക്കൊണ്ട്) ظَالِمُونَ = അക്രമികള്‍
2:92മൂസാ നിങ്ങള്ക്ക് വ്യക്തമായ തെളിവുകള്‍ കൊണ്ടുവരികയുണ്ടായല്ലോ. പിന്നെ, അതിനു ശേഷം നിങ്ങള്‍ അക്രമികളായും കൊണ്ട് പശുക്കുട്ടിയെ നിങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കി (ആരാധിച്ചു)
وَإِذْ أَخَذْنَا = നാം വാങ്ങിയ സന്ദര്‍ഭം مِيثَاقَكُمْ = നിങ്ങളുടെ ഉറപ്പ്, കരാര്‍ وَرَفَعْنَا = നാം ഉയര്‍ത്തുകയും ചെയ്തു فَوْقَكُمُ = നിങ്ങളുടെ മീതെ الطُّورَ = ത്വൂര്‍ പര്‍വ്വതം خُذُوا = നിങ്ങള്‍ പിടിച്ചു (എടുത്തു)കൊള്ളുവിന്‍ مَا آتَيْنَاكُم = നിങ്ങള്ക്ക് നാം നല്‍കിയത് بِقُوَّةٍ = ബലമായി وَاسْمَعُوا = നിങ്ങള്‍ കേള്‍ക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു سَمِعْنَا = ഞങ്ങള്‍ കേട്ടു وَعَصَيْنَا = ഞങ്ങള്‍ അനുസരണക്കേട് കാണിച്ചു, എതിര്‍ പ്രവര്‍ത്തി ക്കുന്നു وَأُشْرِبُوا = അവര് കുടിപ്പിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു فِي قُلُوبِهِمُ = അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളില്‍ الْعِجْلَ = പശുക്കുട്ടി بِكُفْرِهِمْ = അവരുടെ അവിശ്വാസം നിമിത്തം قُلْ = നീ പറയുക بِئْسَمَا = യാതൊന്ന് വളരെ ചീത്ത يَأْمُرُكُم بِهِ = അതിനെ നിങ്ങളോട് കല്‍പിക്കുന്നു إِيمَانُكُمْ = നിങ്ങളുടെ വിശ്വാസം إِن كُنتُم = നിങ്ങള്‍ ആകുന്നുവെങ്കില്‍ مُّؤْمِنِينَ = വിശ്വാസികള്‍
2:93നാം നിങ്ങളുടെ ഉറപ്പ്[കരാര്‍] വാങ്ങുകയും നിങ്ങളുടെ മീതെ നാം "ത്വൂര്‍" [പര്‍വ്വതം] ഉയര്‍ത്തുകയും ചെയ്ത സന്ദര്‍ഭം:"നിങ്ങള്ക്ക് നാം നല്‍കിയതിനെ നിങ്ങള്‍ ബലമായി പിടിക്കുവിന്‍; കേള്‍ക്കുകയും (മനസ്സി ലാക്കുകയും)ചെയ്യുവിന്‍" (എന്ന് പറഞ്ഞുംകൊണ്ട്) അവര് പറഞ്ഞു: ഞങ്ങള്‍ കേട്ടു;ഞങ്ങള്‍ അനുസരണക്കേട് കാണിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. അവരുടെ അവിശ്വാസം നിമിത്തം അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളില്‍അവര്‍ക്ക്പശുക്കുട്ടി കുടിപ്പിക്കപ്പെടുക [പശുക്കുട്ടിയോടുള്ള സ്നേഹം നിറയുക] യും ചെയതിരിക്കുന്നു. നീ പറയുക:"നിങ്ങളുടെ (ആ) വിശ്വാസം നിങ്ങളോട് കല്‍പിക്കുന്നത് വളരെ ചീത്തയത്രെ, നിങ്ങള്‍ വിശ്വാസികളാണെങ്കില്‍!"
وَلَن يَتَمَنَّوْهُ = അവര് അതിന് കൊതിക്കുകയേ ഇല്ല أَبَدًا = ഒരു കാലത്തും بِمَا قَدَّمَتْ = മുന്‍ ചെയ്തത് നിമിത്തം أَيْدِيهِمْ = അവരുടെ കൈകള്‍ وَاللَّهُ = അല്ലാഹു عَلِيمٌ = (വളരെ) അറിയുന്നവനാണ് بِالظَّالِمِينَ = അക്രമികളെപ്പറ്റി
2:95അവരുടെ കൈകള്‍ മുന്‍ചെയ്തു വെച്ചിട്ടുള്ളത് നിമിത്തം അവര് അതിന് ഒരു കാലത്തും കൊതിക്കുകയില്ല തന്നെ. അല്ലാഹു അക്രമികളെപ്പറ്റി (ശരിക്ക്) അറിയുന്നവനാകുന്നു.
وَلَتَجِدَنَّهُمْ = തീര്‍ച്ചയായും അവരെ നീ കണ്ടെത്തുകതന്നെ ചെയ്യും أَحْرَصَ النَّاسِ = മനുഷ്യരില്‍ ഏറ്റവും മോഹമുള്ളവരായി عَلَىٰ حَيَاةٍ = ജീവിതത്തിന് وَمِنَ الَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടരെക്കാളും أَشْرَكُوا = അവര് ശിര്‍ക്ക് സ്വീകരിച്ചു يَوَدُّ = മോഹിക്കുന്നു أَحَدُهُمْ = അവരിലൊരാള്‍ لَوْ يُعَمَّرُ = അവന് ദീര്‍ഘായുസ്സ് നല്‍കപ്പെട്ടിരുന്നെങ്കില്‍ എന്ന് أَلْفَ سَنَةٍ = ആയിരം കൊല്ലം وَمَا هُوَ = അതല്ലതാനും بِمُزَحْزِحِهِ = അവനെ അകറ്റികളയുന്നത് مِنَ الْعَذَابِ = ശിക്ഷയില്‍ നിന്ന് أَن يُعَمَّرَ = അവന് ദീര്‍ഘായുസ്സ് നല്‍കപ്പെടല്‍ وَاللَّهُ = അല്ലാഹു بَصِيرٌ = കണ്ടറിയുന്നവനാണ് بِمَا يَعْمَلُونَ = അവര് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി
2:96നിശ്ചയമായും മനുഷ്യരില്‍വെച്ച് ജീവിതത്തിന് ഏറ്റവും ആര്‍ത്തിയുള്ളവരായി അവരെ നീ കണ്ടെത്തുക തന്നെ ചെയ്യും: "ശിര്‍ക്ക്" [ബഹുദൈവ വിശ്വാസം] സ്വീകരിച്ചവരെക്കാള്‍ തന്നെയും അവരില്‍ ഒരാള്‍ [ഓരോരുത്തന്‍] മോഹിക്കുന്നു , തനിക്ക് ആയിരം കൊല്ലം ആയുസ്സ് നല്‍കപ്പെട്ടിരുന്നെങ്കില്‍ എന്ന് ! അവന് ദീര്‍ഘായുസ്സ് നല്‍കപ്പെടുന്നത് അവനെ ശിക്ഷയില്‍ നിന്ന് അകറ്റിക്കളയുന്ന തല്ലതാനും. അല്ലാഹു അവര് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി കണ്ടറിയുന്നവനാകുന്നു.
قُلْ = നീ പറയുക مَن كَانَ = ആരെങ്കിലുമാണെങ്കില്‍ عَدُوًّا = ശത്രു لِّجِبْرِيلَ = ജിബ്‌രീലിന് فَإِنَّهُ = എന്നാലദ്ദേഹം نَزَّلَهُ = അതിനെ അവതരിപ്പിച്ചു عَلَىٰ قَلْبِكَ = നിന്റെ ഹൃദയത്തില്‍ بِإِذْنِ = ഉത്തരവ് (അനുമതി) പ്രകാരം اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ مُصَدِّقًا = സത്യമാക്കിക്കൊണ്ട് لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ = അതിന്റെ മുമ്പിലുള്ളതിനെ وَهُدًى = മാര്‍ഗദര്‍ശനമായും وَبُشْرَىٰ = സന്തോഷവാര്‍ത്തയായും لِلْمُؤْمِنِينَ = സത്യവിശ്വാസികള്‍ക്ക്
2:97(നബിയേ) പറയുക: ആരെങ്കിലും ജിബ്‌രീലിന് ശത്രുവാണെങ്കില്‍ (ആയിക്കൊള്ളട്ടെ)! എന്നാല്‍, അദ്ദേഹമത്രെ അല്ലാഹുവിന്റെ ഉത്തരവ് പ്രകാരം അത് [ഖുർആന്‍] നിന്റെ ഹൃദയത്തില്‍ അവതരിപ്പിച്ചത്. അതിന്റെ മുമ്പിലുള്ളതിനെ സത്യമാക്കിക്കൊണ്ടും, സത്യവിശ്വാസികള്‍ക്ക് മാര്‍ഗ ദര്‍ശനവും, സന്തോഷ വാര്‍ത്തയുമായിക്കൊണ്ടും.
أَوَكُلَّمَا = എല്ലായ്‌പ്പോഴുമോ عَاهَدُوا = അവര് കരാര്‍ ചെയ്തു عَهْدًا = വല്ല കരാറും, ഒരു ഉടമ്പടി نَّبَذَهُ = അതിനെ ഇട്ടു (എറിഞ്ഞു) കളഞ്ഞു فَرِيقٌ مِّنْهُم = അവരില്‍ നിന്ന് ഒരു സംഘം بَلْ = എന്നല്ല, പക്ഷേ أَكْثَرُهُمْ = അവരിലധികം (ആള്‍) لَا يُؤْمِنُونَ = അവര് വിശ്വസിക്കുന്നില്ല
2:100അവര് വല്ല കരാറും (പ്രതിജ്ഞയും) ചെയ്യുമ്പോഴൊക്കെയും അവരില്‍ നിന്ന് ഒരു കൂട്ടര്‍ അതിനെ വലിച്ചെറിയുകയാണോ?! എന്നല്ല, അവരില്‍ അധികമാളും വിശ്വസിക്കുന്നില്ല.
وَلَمَّا جَاءَهُمْ = അവര്ക്ക് വന്നപ്പോള്‍ رَسُولٌ = ഒരു റസൂല്‍ مِّنْ عِندِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ അടുക്കല് നിന്ന് مُصَدِّقٌ = സത്യമാക്കുന്ന لِّمَا مَعَهُمْ = അവരുടെ കൂടെയുള്ളതിനെ نَبَذَ = ഇട്ടു(എറിഞ്ഞു)കളഞ്ഞു فَرِيقٌ = ഒരു കൂട്ടര്‍, വിഭാഗം مِّنَ الَّذِينَ = യാതൊരുവരില്‍ നിന്ന് أُوتُوا الْكِتَابَ = അവര്ക്ക് (വേദ)ഗ്രന്ഥം നല്‍കപ്പെട്ടു كِتَابَ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ ഗ്രന്ഥത്തെ وَرَاءَ = പിമ്പുറത്ത് ظُهُورِهِمْ = തങ്ങളുടെ മുതുകുക(പുറം)ളുടെ كَأَنَّهُمْ = അവര് (ആകുന്നു) എന്നപോലെ لَا يَعْلَمُونَ = അവര് അറിയുന്നില്ല
2:101അവരുടെ കൂടെയുള്ളതിനെ സത്യമാക്കുന്നതായ ഒരു റസൂല്‍ അവര്ക്ക് അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്ന് വന്നപ്പോള്‍, ഗ്രന്ഥം നല്‍കപ്പെട്ടവരില്‍ ഒരു കൂട്ടര്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ ഗ്രന്ഥം തങ്ങളുടെ പിന്‍പുറത്തേക്ക് വലിച്ചെറിഞ്ഞു: അവര് അറിയാത്തതുപോലെ
وَاتَّبَعُوا = അവര് പിന്‍പറ്റുകയും ചെയ്തു مَا تَتْلُو = ഓതിയിരുന്നതിനെ الشَّيَاطِينُ = പിശാചുക്കള്‍ عَلَىٰ مُلْكِ = രാജത്വത്തിന്‍റെ പേരില്‍, രാജവാഴ്ചയെപ്പറ്റി سُلَيْمَانَ = സുലൈമാന്‍റെ وَمَا كَفَرَ = അവിശ്വസിച്ചിട്ടുമില്ല سُلَيْمَانُ = സുലൈമാന്‍ وَلَٰكِنَّ الشَّيَاطِينَ = എങ്കിലും പിശാചുക്കള്‍ كَفَرُوا = അവര് അവിശ്വസിച്ചു يُعَلِّمُونَ = പഠിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് النَّاسَ = മനുഷ്യര്‍ക്ക് السِّحْرَ = സിഹ്ര്‍, ആഭിചാരം, മാരണം وَمَا أُنزِلَ = ഇറക്കപ്പെട്ടതും عَلَى الْمَلَكَيْنِ = രണ്ട് മലക്കുകളുടെ മേല് بِبَابِلَ = ബാബിലി (ബാബിലോണി)ല്‍ هَارُوتَ = അതായത് ഹാറൂത്തിന് وَمَارُوتَ = മാറൂത്തിനും وَمَا يُعَلِّمَانِ = അവര് രണ്ടാളും പഠിപ്പിച്ചിരുന്നില്ല مِنْ أَحَدٍ = ഒരാള്‍ക്കും തന്നെ حَتَّىٰ يَقُولَا = അവര് രണ്ടാളും പറയുന്നത് വരെ (പറയാതെ) إِنَّمَا نَحْنُ = ഞങ്ങള്‍ മാത്രമാണ് , നിശ്ചയമായും ഞങ്ങള്‍ فِتْنَةٌ = ഒരു പരീക്ഷണം (മാത്രമാണ് ) فَلَا تَكْفُرْ = അതിനാല്‍ നീ അവിശ്വസിക്കരുത്, കാഫിറാകേണ്ട فَيَتَعَلَّمُونَ = എന്നിട്ട് അവര് പഠിച്ചിരുന്നു, പഠിക്കും مِنْهُمَا = രണ്ടാളില്‍ നിന്നും مَا = യാതൊന്ന്, ഒരു കാര്യം يُفَرِّقُونَ = അവര് ഭിന്നിപ്പുണ്ടാക്കും, വേര്‍പ്പെടുത്തും بِهِ = അതുകൊണ്ട്, അതിനാല്‍ بَيْنَ الْمَرْءِ = മനുഷ്യന്റെ ഇടയില്‍ وَزَوْجِهِ = അവന്റെ ഇണ (ഭാര്യ)യുടെയും وَمَا هُم = അവരല്ലതാനും بِضَارِّينَ = ഉപദ്രവം വരുത്തുന്നവര്‍ بِهِ = അതുകൊണ്ട് مِنْ أَحَدٍ = ഒരാളെയും (തന്നെ) إِلَّا بِإِذْنِ = അനുമതി (ഉത്തരവ്)കൂടാതെ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ وَيَتَعَلَّمُونَ = അവര് പഠിക്കുകയും ചെയ്യും مَا يَضُرُّهُمْ = അവര്ക്ക് ഉപദ്രവം വരുത്തുന്നത് وَلَا يَنفَعُهُمْ = അവര്ക്ക് ഉപകാരം ചെയ്യാത്തതും وَلَقَدْ عَلِمُوا = തീര്‍ച്ചയായും അവര് അറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട് لَمَنِ اشْتَرَاهُ = അതിനെ വാങ്ങിയവന്‍ (തീര്‍ച്ചയായും) مَا لَهُ = അവനില്ല فِي الْآخِرَةِ = പരലോകത്തില്‍ مِنْ خَلَاقٍ = ഒരു ഓഹരിയും, വിഹിതവും وَلَبِئْسَ = വളരെ ചീത്തതന്നെ مَا = യാതൊന്ന് (കാര്യം) شَرَوْا = അവര് വിറ്റു بِهِ = അതിന് أَنفُسَهُمْ = തങ്ങളെത്തന്നെ, തങ്ങളുടെ സ്വന്തങ്ങളെ لَوْ كَانُوا = അവരായിരുന്നെങ്കില്‍ (നന്നായേനെ) يَعْلَمُونَ = അവര് അറിയും
2:102സുലൈമാന്‍റെ രാജവാഴ്ചയെപ്പറ്റി പിശാചുക്കള്‍ ഓതി (പ്രചരിപ്പിച്ചു) വന്നിരുന്നതിനെ അവര് പിന്‍പറ്റുകയും ചെയ്തു. സുലൈമാന്‍ അവിശ്വസിച്ചിട്ടില്ലതാനും. എങ്കിലും, മനുഷ്യര്‍ക്ക് "സിഹ്ര്‍" [ആഭിചാരം] പഠിപ്പിച്ചു കൊണ്ട് പിശാചുക്കളത്രെ അവിശ്വസിച്ചത്. ബാബിലില്‍ [ബാബിലോണില്‍] ഹാറൂത്തും, മാറൂത്തുമെന്ന രണ്ട് മലക്കുകള്‍ക്ക് ഇറക്കപ്പെട്ടതും (അവര് പിന്‍പറ്റി) (അവരാകട്ടെ) "ഞങ്ങള്‍ ഒരു പരീക്ഷണം മാത്രമാണ്, അതിനാല്‍ നീ അവിശ്വസിച്ചു പോകരുത്" എന്ന് പറയാതെ ഒരാള്‍ക്കും അവര് രണ്ടാളും പഠിപ്പിച്ചിരുന്നതുമില്ല. എന്നാല്‍, മനുഷ്യന്‍റെയും, അവന്റെ ഇണയുടെയും ഇടയില്‍ ഭിന്നിപ്പിക്കുന്ന കാര്യം അവര് ആ രണ്ടാളില്‍ നിന്നും പഠിച്ചിരുന്നു. ( വാസ്തവത്തില്‍ ) , അല്ലാഹുവിന്റെ അനുമതി പ്രകാരമല്ലാതെ ഒരാള്‍ക്കും തന്നെ അതുകൊണ്ട് അവര് ഉപദ്രവം വരുത്തുന്നവരല്ലതാനും, അവര്ക്ക് ഉപദ്രവം വരുത്തുകയും അവര്ക്ക് ഉപകാരം ചെയ്യാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന കാര്യം അവര് പഠിക്കുകയും ചെയ്യും. തീര്‍ച്ചയായും, അവര് അറിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്: അതിനെ ആര്‍ വാങ്ങിയോ അവന് പരലോകത്തില്‍ യാതൊരു ഓഹരിയും ഇല്ലെന്ന്. യാതൊന്നിന് (പകരം) അവര് തങ്ങളുടെ സ്വന്തങ്ങളെ വിറ്റു (കളഞ്ഞു)വോ അത് വളരെ ചീത്തതന്നെ! അവര് അറിഞ്ഞിരുന്നുവെങ്കില്‍ (നന്നായേനേ)!
2:103അവര് വിശ്വസിക്കുകയും, സൂക്ഷ്മത പാലിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്നെങ്കില്‍! അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള ഏതൊരു പ്രതിഫലവും ഏറ്റവും ഉത്തമമത്രെ. അവര് അറിഞ്ഞിരുന്നുവെങ്കില്‍ (നന്നായേനെ)!
2:105വേദക്കാരില്‍ നിന്നാകട്ടെ, ബഹുദൈവവിശ്വാസികളില്‍ നിന്നാകട്ടെ, അവിശ്വസിച്ചിട്ടുള്ളവര്‍ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല, നിങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവിങ്കല്‍ നിന്ന് നിങ്ങള്ക്ക് വല്ല ഗുണവും ഇറക്കപ്പെടുന്നത്. അല്ലാഹുവാകട്ടെ, അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നവരെ അവന്റെ കാരുണ്യം കൊണ്ട് അവന് പ്രത്യേകമാക്കുന്നു. അല്ലാഹു മഹത്തായ അനുഗ്രഹശാലിയുമാകുന്നു.
مَا نَنسَخْ = വല്ലതും നാം നീക്കം ചെയ്താല്‍, ദുര്‍ബ്ബലപ്പെടുത്തിയാല്‍ مِنْ آيَةٍ = ആയത്തില്‍പെട്ട വല്ല ആയത്തിനെയും أَوْ نُنسِهَا = അല്ലെങ്കില്‍ അതിനെ നാം വിസ്മരിപ്പിച്ചാല്‍ نَأْتِ = നാം(കൊണ്ട്)വരും بِخَيْرٍ = കൂടുതല്‍ നല്ലതിനെ مِّنْهَا = അതിനെക്കാള്‍ أَوْ مِثْلِهَا = അല്ലെങ്കില്‍ അതുപോലെയുള്ളത് أَلَمْ تَعْلَمْ = നിനക്കറിഞ്ഞുകൂടേ أَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്ന് عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ = എല്ലാകാര്യത്തിനും قَدِيرٌ = കഴിവുള്ളവനാകുന്നു
2:106വല്ല "ആയത്തി"നെയും [വചനത്തെ]യും നാം നീക്കം ചെയ്യുക (അഥവാ ദുര്‍ബ്ബലപ്പെടുത്തുക) യോ, അതിനെ വിസ്മരിപ്പിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതായാല്‍ അതിനെക്കാള്‍ ഉത്തമമായതിനെയോ, അതുപോലെയുള്ളതിനെയോ നാം കൊണ്ടുവരുന്നതാണ് . നിനക്കറിഞ്ഞുകൂടെ, അല്ലാഹു എല്ലാ കാര്യത്തിനും കഴിവുള്ളവനാണെന്ന്?!
2:107നിനക്കറിഞ്ഞുകൂടേ, അല്ലാഹുവിന് തന്നെയാണ് ആകാശങ്ങളുടെയും, ഭൂമിയുടെയും രാജാധികാരമുള്ളതെന്ന് ?! അല്ലാഹു വിനെകൂടാതെ നിങ്ങള്ക്ക് യാതൊരു രക്ഷാധികാരിയുമില്ല : ഒരു സഹായകനുമില്ല
أَمْ = അതല്ല تُرِيدُونَ = നിങ്ങള്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നു (വോ) أَن تَسْأَلُوا = നിങ്ങള്‍ചോദിക്കുവാന്‍ رَسُولَكُمْ = നിങ്ങളുടെ റസൂലിനോട് كَمَا سُئِلَ = ചോദിക്കപ്പട്ടതുപോലെ مُوسَىٰ = മൂസാ مِن قَبْلُ = മുമ്പ് وَمَن = ആരെങ്കിലും يَتَبَدَّلِ = പകരം സ്വീകരിച്ചാല്‍ الْكُفْرَ = അവിശ്വാസത്തെ بِالْإِيمَانِ = സത്യവിശ്വാസത്തിന് فَقَدْ ضَلَّ = എന്നാല്‍തീര്‍ച്ചയായും അവര് വഴി പിഴച്ചു سَوَاءَ السَّبِيلِ = ശരിയായ (മദ്ധ്യമ)മാര്‍ഗം
2:108അതല്ല, മുമ്പ് മൂസായോട് ചോദിക്കപ്പെട്ടതുപോലെ, നിങ്ങളുടെ റസൂലിനോട് ചോദിക്കുവാന്‍ നിങ്ങള്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നുവോ?! ആര്‍ അവിശ്വാസത്തെ സത്യവിശ്വാസത്തിന് പകരം സ്വീകരിച്ചുവോ അവന് തീര്‍ച്ചയായും ശരിയായ മാര്‍ഗം പിഴച്ചു പോയി.
وَدَّ = മോഹിക്കയാണ് كَثِيرٌ = അധികമാളുകള്‍ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ = വേദക്കാരില്‍ നിന്ന് لَوْ يَرُدُّونَكُم = അവര് നിങ്ങളെ മടക്കിയെങ്കില്‍ കൊള്ളാം എന്ന് مِّن بَعْدِ = ശേഷം إِيمَانِكُمْ = നിങ്ങളുടെ വിശ്വാസത്തിന് كُفَّارًا = അവിശ്വാസികളായി حَسَدًا = അസൂയയാല്‍ مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِم = അവരുടെ മനസ്സുകളില്‍ നിന്ന് مِّن بَعْدِ = ശേഷം مَا تَبَيَّنَ = വ്യക്തമായതിന് لَهُمُ = അവര്ക്ക് الْحَقُّ = യഥാര്‍ത്ഥം فَاعْفُوا = എന്നാല്‍ നിങ്ങള്‍മാപ്പാക്കുവിന്‍ وَاصْفَحُوا = നിങ്ങള്‍ തിരിഞ്ഞുകളയുക(അവഗണിക്കുക)യും ചെയ്‌വിന്‍ حَتَّىٰ يَأْتِيَ = വരുന്നത്‌ വരേക്ക് اللَّهُ = അല്ലാഹു بِأَمْرِهِ = അവന്റെ കല്‍പനയും കൊണ്ട് إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ = എല്ലാ കാര്യത്തിനും قَدِيرٌ = കഴിവുള്ളവനാണ്
2:109വേദക്കാരില്‍ നിന്ന് അധികമാളുകളും നിങ്ങളുടെ സത്യവിശ്വാസത്തിന് ശേഷം നിങ്ങളെ അവര്ക്ക് അവിശ്വാ സികളാക്കി മടക്കാന്‍ (കഴിഞ്ഞെ) ങ്കില്‍ (കൊള്ളാമായിരുന്നു) എന്ന് ആഗ്രഹിക്കുകയാണ്. അവര്ക്ക് യഥാര്‍ത്ഥം വ്യക്തമായതിന് ശേഷം, അവരുടെ മനസ്സുകളില്‍ നിന്നുള്ള അസൂയയാല്‍ ! എന്നാല്‍ അല്ലാഹു അവന്റെ കല്‍പന കൊണ്ട് വരുന്നത്‌വരേക്കും നിങ്ങള്‍ മാപ്പ് ചെയ്യുകയും, തിരിഞ്ഞു കളയുകയും ചെയ്തുകൊള്ളുവിന്‍. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു എല്ലാ കാര്യത്തിനും കഴിവുള്ളവനാകുന്നു.
وَأَقِيمُوا = നിങ്ങള്‍ നിലനിറുത്തുകയും ചെയ്യുക الصَّلَاةَ = നമസ്കാരം وَآتُوا = നിങ്ങള്‍ കൊടുക്കുകയും ചെയ്യുക الزَّكَاةَ = സകാത്ത് وَمَا تُقَدِّمُوا = നിങ്ങള്‍ എന്ത് (ഏത്- യാതൊന്ന്) മുന്‍കൂട്ടി ചെയ്തുവോ, മുന്തിച്ചാലും لِأَنفُسِكُم = നിങ്ങളുടെസ്വന്തങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി مِّنْ خَيْرٍ = നന്മയായി تَجِدُوهُ = അത് നിങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തും عِندَ اللَّه = അല്ലാഹുവിന്റെ അടുക്കല് إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു بِمَا تَعْمَلُونَ = നിങ്ങള്‍പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി بَصِيرٌ = കണ്ടറിയുന്നവനാണ്
2:110നിങ്ങള്‍ നമസ്കാരം നിലനിറുത്തുകയും, സക്കാത്ത് കൊടുക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍. നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളുടെ സ്വന്തങ്ങള്‍ക്ക് വേണ്ടി നന്മയായി മുന്‍കൂട്ടി ചെയ്യുന്നതെന്തും, അത് അല്ലാഹുവിന്റെ അടുക്കല് നിങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തുന്നതാണ്. നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് കണ്ടറിയുന്നവനാകുന്നു.
2:112അങ്ങനെയല്ല, ആരൊരുവന്‍, താന്‍ സുകൃതം ചെയ്യുന്നവനായും കൊണ്ട് തന്റെ മുഖം അല്ലാഹുവിന് കീഴ്‌പെടുത്തിയോ [പൂര്‍ണമായി കീഴൊതുങ്ങിയോ] അവന് തന്റെ റബ്ബിന്‍റെ അടുക്കല് തന്റെ പ്രതിഫലം ഉണ്ട്. അവരുടെ മേല് യാതൊരു ഭയവുമില്ല. അവര് വ്യസനിക്കുന്നതുമല്ല.
2:115അല്ലാഹുവിന്‍റെതാണ് ഉദയ സ്ഥാനവും, അസ്തമയസ്ഥാനവും. ആകയാല്‍, നിങ്ങള്‍ എവിടേക്ക് തന്നെ തിരിഞ്ഞാലും അവിടെ അല്ലാഹുവിന്റെ മുഖം ഉണ്ടായിരിക്കും. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു വിശാലനാണ്, സര്‍വ്വജ്ഞനാണ്.
وَقَالُوا = അവര് പറയുന്നു اتَّخَذَ = സ്വീകരിച്ചു اللَّهُ = അല്ലാഹു وَلَدًا = സന്താനം سُبْحَانَهُ = അവന് പരിശുദ്ധന്‍ بَل = പക്ഷേ, എന്നാല്‍ لَّهُ = അവന്നാണ് مَا فِي السَّمَاوَاتِ = ആകാശങ്ങളിലുള്ളത് وَالْأَرْضِ = ഭൂമിയിലും كُلٌّ لَّهُ = എല്ലാം അവന് قَانِتُونَ = കീഴ്‌പ്പെട്ടവരാണ്
2:116അവര് പറയുന്നു : അല്ലാഹു സന്താനത്തെ സ്വീകരിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന്! (ഹാ!) അവന് മഹാ പരിശുദ്ധന്‍! (അങ്ങിനെയല്ല;) പക്ഷേ, അവന്നത്രെ ആകാശങ്ങളിലും ഭൂമിയിലുമുള്ളത് (ഒക്കെയും) എല്ലാവരും അവന്ന് കീഴൊ തുങ്ങിയവരാണ്.
2:117ആകാശങ്ങളെയും , ഭൂമിയെയും മാതൃകയില്ലാതെ നിര്‍മിച്ചവനത്രെ (അവന്). അവന് ഒരു കാര്യം (വേണമെന്ന്) തീരുമാനിച്ചാല്‍, "ഉണ്ടാകുക" എന്ന് അതിനോട് പറയുകയേ വേണ്ടൂ, അത് ഉണ്ടാകുന്നതാണ്.
وَقَالَ = പറയുന്നു الَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടര്‍ لَا يَعْلَمُونَ = അവര് അറിയുകയില്ല لَوْلَا = ആയിക്കൂടേ, എന്തുകൊണ്ടില്ല يُكَلِّمُنَا = ഞങ്ങളോട് (നമ്മോട്) സംസാരിക്കും اللَّهُ = അല്ലാഹു أَوْ تَأْتِينَا = അല്ലെങ്കില്‍ നമുക്ക് (ഞങ്ങള്‍ക്ക്) വരും آيَةٌ = വല്ല ദൃഷ്ടാന്തവും كَذَٰلِكَ = അപ്പോലെ, അതുപ്രകാരം قَالَ الَّذِينَ = യാതൊരുകൂട്ടര്‍ പറഞ്ഞു مِن قَبْلِهِم = ഇവരുടെ മുമ്പുള്ള مِّثْلَ قَوْلِهِمْ = ഇവരുടെ വാക്ക്‌പോലെ تَشَابَهَتْ = പരസ്പരം സാദൃശ്യമായിരിക്കുന്നു قُلُوبُهُمْ = അവരുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ قَدْ بَيَّنَّا = നാം വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്,വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട് الْآيَاتِ = ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളെ لِقَوْمٍ = ഒരു ജനതക്ക് يُوقِنُونَ = അവര്‍ദൃഢമായി വിശ്വസിക്കുന്നു
2:118അറിഞ്ഞുകൂടാത്തവര്‍ പറയുന്നു: അല്ലാഹു ഞങ്ങളോട് സംസാരിക്കുകയോ അല്ലെങ്കില്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് വല്ല ദൃഷ്ടാന്തവും വരുകയോ ചെയ്തുകൂടേ?! [എന്ത് കൊണ്ട് അതൊന്നും ഉണ്ടാകുന്നില്ല!] അതുപോലെ, ഇവര്‍ പറഞ്ഞതു പോലെ (ത്തന്നെ) ഇവരുടെ മുമ്പുള്ളവരും പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു ! അവരുടെ (ഇരുകൂട്ടരുടെയും) ഹൃദയങ്ങള്‍ പരസ്പരം സാദൃശ്യമായിരിക്കുകയാണ്. ദൃഢമായി വിശ്വസിക്കുന്ന ജനങ്ങള്‍ക്ക് നാം ദൃഷ്ടാന്തങ്ങള്‍ വ്യക്തമായി വിവരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
2:119നിശ്ചയമായും, നിന്നെ നാം സന്തോഷവാര്‍ത്ത അറിയിക്കുന്നവനും, താക്കീതു നല്‍കുന്നവനുമായി ക്കൊണ്ട് യഥാര്‍ത്ഥവുമായി അയച്ചിരിക്കുകയാണ്. കത്തിജ്ജ്വലിക്കുന്ന നരകത്തിന്‍റെ ആള്‍ക്കാരെപ്പറ്റി നീ ചോദിക്കപ്പെടുകയില്ല.
وَلَن تَرْضَىٰ = തൃപ്തിപ്പെടുകയില്ല തന്നെ عَنكَ = നിന്നെക്കുറിച്ച് الْيَهُودُ = യഹൂദികള്‍ وَلَا النَّصَارَىٰ = ക്രിസ്ത്യാനികളും ഇല്ല حَتَّىٰ تَتَّبِعَ = നീ പിന്‍പററുവോളം مِلَّتَهُمْ = അവരുടെ മാര്‍ഗത്തെ, നടപടിക്രമത്തെ, മതത്തെ قُلْ = നീപറയുക إِنَّ هُدَى اللَّهِ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗദര്‍ശനം هُوَ الْهُدَىٰ = അതത്രെമാര്‍ഗദര്‍ശനം وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ = നീ പിന്‍പറ്റിയെങ്കില്‍ أَهْوَاءَهُم = അവരുടെ ഇച്ഛകളെ بَعْدَ الَّذِي = യാതൊന്നിന്‌ശേഷം جَاءَكَ = നിനക്ക് വന്നിരിക്കുന്നു مِنَ الْعِلْمِ = അറിവില്‍ നിന്നും مَا لَكَ = നിനക്കില്ല مِنَ اللَّهِ = അല്ലാഹുവില്‍ നിന്ന് مِن وَلِيٍّ = ഒരു ബന്ധുവും (രക്ഷകനും)രക്ഷാധികാരിയും وَلَا نَصِيرٍ = ഒരു സഹായകനുമില്ല.
2:120യഹൂദികളാകട്ടെ, നസ്‌റാനി [ക്രിസ്ത്യാനി]കളാകട്ടെ, അവരുടെ (നടപടി) മാര്‍ഗത്തെ നീ പിന്‍പറ്റുന്നത് വരെയും നിന്നെക്കുറിച്ച് തൃപ്തിപ്പെടുകയില്ലതന്നെ. പറയുക: "നിശ്ചയമായും അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗദര്‍ശനമത്രെ മാര്‍ഗദര്‍ശനം." നീ (എങ്ങാനും) അറിവില്‍നിന്നും നിനക്ക് വന്ന കിട്ടിയതിന് ശേഷം, അവരുടെ ഇച്ഛകളെ പിന്‍പറ്റിയെങ്കില്‍. നിനക്ക് അല്ലാഹുവിങ്കല്‍ നിന്ന് യാതൊരു രക്ഷകനുമില്ല; യാതൊരു സഹായകനുമില്ല.
وَاتَّقُوا = നിങ്ങള്‍സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ يَوْمًا = ഒരു ദിവസത്തെ لَّا تَجْزِي = ഉപകരിക്കുക(പ്രതിഫലംനല്‍കുക)യില്ല نَفْسٌ = ഒരു ദേഹവും, ആത്മാവും, വ്യക്തിയും عَن نَّفْسٍ = ഒരു ദേഹത്തിനും شَيْئًا = യാതൊന്നും (ഒട്ടും) وَلَا يُقْبَلُ = സ്വീകരിക്കപ്പെടുകയുമില്ല مِنْهَا = അതില്‍നിന്ന് عَدْلٌ = സമാനമായത്, പ്രായശ്ചിത്തം, തെണ്ടം وَلَا تَنفَعُهَا = അതിന് പ്രയോജനപ്പെടുകയുമില്ല شَفَاعَةٌ = ഒരു ശുപാര്‍ശയും وَلَا هُمْ = അവര് ഇല്ലതാനും يُنصَرُونَ = സഹായിക്കപ്പെടും
2:123ഒരു (വമ്പിച്ച) ദിവസത്തെ നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍: (അന്ന്) ഒരു ദേഹവും ഒരു ദേഹത്തിനും (ഒരാള്‍ ഒരാള്‍ക്കും) ഒട്ടും ഉപകരിക്കുന്നതല്ല; അതില്‍ (ഒരാളില്‍) നിന്നും ഒരു പ്രായശ്ചിത്തവും സ്വീകരിക്കപ്പെടുകയുമില്ല; അതിന് (ഒരാള്‍ക്കും) ഒരു ശുപാര്‍ശയും പ്രയോജനം ചെയ്കയുമില്ല. അവര് സഹായിക്കപ്പെടുകയുമില്ല (അങ്ങിനെയുള്ള ഒരു ദിവസം).
وَإِذِ ابْتَلَىٰ = പരീക്ഷണം ചെയ്ത സന്ദര്‍ഭം إِبْرَاهِيمَ = ഇബ്‌റാഹീമിനെ رَبُّهُ = അദ്ദേഹത്തിന്റെ റബ്ബ് بِكَلِمَاتٍ = ചില വാക്കുകള്‍ മൂലം فَأَتَمَّهُنَّ = എന്നിട്ട് അവയെഅദ്ദേഹം പൂര്‍ത്തിയാക്കി قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു إِنِّي جَاعِلُكَ = നിശ്ചയമായും ഞാന്‍ നിന്നെആക്കുന്നവനാണ് لِلنَّاسِ = മനുഷ്യര്‍ക്ക് إِمَامًا = നേതാവ് , മുമ്പന്‍ قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു وَمِن ذُرِّيَّتِي = എന്റെ സന്തതികളില്‍ (സന്താനപരമ്പരയില്‍) നിന്നും قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു لَا يَنَالُ = ബാധിക്കുക (എത്തുക, കിട്ടുക)യില്ല عَهْدِي = എന്റെ കരാര്‍, വാഗ്ദത്തം الظَّالِمِينَ = അക്രമികളെ
2:124ഇബ്‌റാഹീമിനെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ റബ്ബ് ചില വാക്കുകള്‍ [കല്‍പനകള്‍] മൂലം പരീക്ഷണംനടത്തിയ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക)എന്നിട്ട്, അദ്ദേഹം അവ പൂര്‍ത്തിയാക്കി (നിര്‍വ്വഹിച്ചു). അവന് പറഞ്ഞു: "ഞാന്‍നിന്നെ മനുഷ്യര്‍ക്ക് നേതാവാക്കുകയാണ്" അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: "എന്റെ സന്തതികളില്‍ നിന്നും (നേതാക്കളെ) ഉണ്ടാക്കേണമേ !)" അവന് പറഞ്ഞു: "എന്റെ കരാറ് (അഥവാ വാഗ്ദത്തം) അക്രമികള്‍ക്ക് ബാധകമാകുകയില്ല."
وَإِذْ جَعَلْنَا = നാം ആക്കിയ സന്ദര്‍ഭം الْبَيْتَ = ആ വീട് (കഅ്ബഃ) مَثَابَةً = ഒരുസങ്കേതം لِّلنَّاسِ = മനുഷ്യര്‍ക്ക് وَأَمْنًا = അഭയവും وَاتَّخِذُوا = നിങ്ങള്‍ ഉണ്ടാക്കുകയുംചെയ്യുവിന്‍ مِن مَّقَامِ إِبْرَاهِيمَ = ഇബ്‌റാഹീം നിന്ന സ്ഥാനത്ത് നിന്ന് مُصَلًّى = ഒരു നമസ്‌കാരസ്ഥാനം وَعَهِدْنَا = നാം കല്‍പന കൊടുക്കുകയും ചെയ്തു إِلَىٰ إِبْرَاهِيمَ = ഇബ്‌റാഹീമിന് وَإِسْمَاعِيلَ = ഇസ്മാഈലിനും أَن طَهِّرَا = നിങ്ങള്‍ രണ്ടാളും ശുദ്ധമാക്കണമെന്ന് بَيْتِيَ = എന്റെ വീട് لِلطَّائِفِينَ = ത്വവാഫ് ( പ്രദക്ഷിണം)ചെയ്യുന്നവര്‍ക്ക് وَالْعَاكِفِينَ = ഭജനമിരിക്കുന്നവര്‍ക്ക് وَالرُّكَّعِ = കുമ്പിടുന്ന (കുമ്പിട്ടുനമസ്‌കരിക്കുന്ന)വര്‍ക്കും السُّجُودِ = സുജൂദ് (സാഷ്ടാംഗ നമസ്കാരം)ചെയ്യുന്നവരായ
2:125(ആ) വീട്ടിനെ [കഅ്ബഃയെ] നാം മനുഷ്യര്‍ക്ക് ഒരു സങ്കേതവും, ഒരു നിര്‍ഭയ(സ്ഥാന)വും ആക്കിവെച്ച സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക) മക്വാമു ഇബ്‌റാഹീമില്‍ [ഇബ്‌റാഹീം നിന്ന സ്ഥാനത്തില്‍] നിന്നും ഒരു നമസ്‌കാര സ്ഥാനം നിങ്ങള്‍ ഏര്‍പ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുവിന്‍, ഇബ്‌റാഹീമിനും, ഇസ്മാഈലിനും നാം കല്‍പന കൊടുക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ത്വവാഫ് [പ്രദക്ഷിണം] ചെയ്യുന്നവര്‍ക്കും ഭജനമിരിക്കുന്നവര്‍ക്കും സാഷ്ടാംഗം കുമ്പിട്ടു നമസ്‌കരിക്കുന്നവര്‍ക്കും വേണ്ടി നിങ്ങള്‍ രണ്ടാളും എന്റെ വീടിനെ ശുദ്ധമാക്കണമെന്ന്.
وَإِذْ قَالَ = പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം إِبْرَاهِيمُ = ഇബ്‌റാഹീം رَبِّ = എന്റെ റബ്ബേ اجْعَلْ هَٰذَا = ഇതിനെ നീ ആക്കേണമേ بَلَدًا = ഒരു രാജ്യം آمِنًا = നിര്‍ഭയമായ وَارْزُقْ = നീആഹാരം (ഉപജീവനം) നല്‍കുകയും വേണമേ أَهْلَهُ = അതിലെ ആള്‍ക്കാര്‍ക്ക് مِنَ الثَّمَرَاتِ = ഫലങ്ങളാല്‍, ഫലവര്‍ഗങ്ങളില്‍ നിന്ന് مَنْ آمَنَ = വിശ്വസിച്ചവര്‍ക്ക് مِنْهُم = അവരില്‍ നിന്ന് بِاللَّهِ = അല്ലാഹുവില്‍ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ = അവസാനത്തെ ദിവസത്തിലും قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു وَمَن كَفَرَ = അവിശ്വസിച്ചവര്‍ക്കും, അവിശ്വസിച്ചവനും فَأُمَتِّعُهُ = എന്നിട്ട്(എന്നാല്‍) അവന് ഞാന്‍ സുഖം അനുഭവിപ്പിക്കും, ഉപയോഗപ്പെടുത്തിക്കൊടുക്കും قَلِيلًا = അല്‍പം ثُمَّ = പിന്നെ أَضْطَرُّهُ = അവനെ ഞാന്‍ നിര്‍ബന്ധിതനാക്കും,നിര്‍ബ്ബന്ധമായികൊണ്ടുവരും إِلَىٰ عَذَابِ = ശിക്ഷയിലേക്ക് النَّارِ = നരകത്തിന്‍റെ وَبِئْسَ = വളരെ ചീത്ത الْمَصِيرُ = (ആ)ചെന്നെത്തുന്ന (മടങ്ങിച്ചെല്ലുന്ന) സ്ഥലം
2:126ഇബ്‌റാഹീം പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക) എന്റെ റബ്ബേ, നീ ഇതൊരു നിര്‍ഭയമായ രാജ്യമാക്കുകയും അതിലെ ആള്‍ക്കാര്‍ക്ക്ഫലവര്‍ഗങ്ങളില്‍ നിന്ന് ആഹാരം നല്‍കുകയും വേണമേ! (അതെ) അവരില്‍ നിന്ന് അല്ലാഹുവിലും അന്ത്യദിനത്തിലും വിശ്വസിച്ചവര്‍ക്ക് (ആഹാരവും നല്‍കണേ) അവന് പറഞ്ഞു: അവിശ്വസിച്ചവന്നും (ആഹാരം നല്‍കുന്നതാണ്) എന്നാല്‍, അവനെ ഞാന്‍ അല്‍പം സുഖമനുഭവിപ്പിക്കും. പിന്നീട് അവനെ ഞാന്‍ നരകശിക്ഷയിലേക്ക് (വരുവാന്‍) നിര്‍ബന്ധിതനാക്കുന്നതാണ്. (ആ) വന്ന് ചേരുന്ന (മടക്ക) സ്ഥാനം വളരെ ചീത്ത!
وَإِذْ يَرْفَعُ = ഉയര്‍ത്തുന്ന (പൊക്കിയിരുന്ന)സന്ദര്‍ഭം إِبْرَاهِيمُ = ഇബ്‌റാഹീം الْقَوَاعِدَ = അടിത്തറകളെ, അസ്തിവാരം مِنَ الْبَيْتِ = (ആ) വീട്ടില്‍നിന്ന് وَإِسْمَاعِيلُ = ഇസ്മാഈലും رَبَّنَا = ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ تَقَبَّلْ = നീ സ്വീകരിക്കണേ مِنَّا = ഞങ്ങളില്‍ നിന്ന് إِنَّكَ أَنتَ = നിശ്ചയമായും നീ തന്നെ السَّمِيعُ = കേള്‍ക്കുന്നവന്‍ الْعَلِيمُ = അറിയുന്നവന്‍
2:127(ആ) വീട്ടില്‍ നിന്നും (അതിന്റെ) അടിത്തറ ഇബ്‌റാഹീമും, ഇസ്മാഈലും (കെട്ടി) ഉയര്‍ത്തിയിരുന്ന സന്ദര്‍ഭം (ഓര്‍ക്കുക) (അവര്‍ഇങ്ങിനെ പ്രാര്‍ത്ഥിച്ചിരുന്നു) ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ, ഞങ്ങളില്‍ നിന്ന് നീ (ഈ കര്‍മം) സ്വീകരിക്കേണമേ! നിശ്ചയമായും, നീ തന്നെയാണ്(എല്ലാം) കേള്‍ക്കുന്നവനും, അറിയുന്നവനുമായുള്ളവന്‍.
رَبَّنَا = ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ وَاجْعَلْنَا = ഞങ്ങളെ നീ ആക്കുകയും വേണമേ مُسْلِمَيْنِ = കീഴൊതുങ്ങിയവര്‍ لَكَ = നിനക്ക് وَمِن ذُرِّيَّتِنَا = ഞങ്ങളുടെ സന്തതികളില്‍ നിന്നും أُمَّةً = ഒരു സമുദായത്തെ مُّسْلِمَةً = കീഴ്‌പെട്ട لَّكَ = നിനക്ക് وَأَرِنَا = ഞങ്ങള്‍ക്ക് കാട്ടിത്തരുകയും വേണമേ مَنَاسِكَنَا = ഞങ്ങളുടെ ആരാധനാ കര്‍മങ്ങളെ, ത്യാഗ കര്‍മങ്ങളെ, ബലികാര്യങ്ങളെ وَتُبْ عَلَيْنَا = ഞങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം നീ സ്വീകരിക്കുകയും വേണമേ إِنَّكَ أَنتَ = നിശ്ചയമായും നീ തന്നെയാണ് التَّوَّابُ = അധികം പശ്ചാത്താപംസ്വീകരിക്കുന്നവന്‍ الرَّحِيمُ = കരുണാനിധി
2:128ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ, ഞങ്ങളെ(രണ്ടാളെയും) നിനക്ക് കീഴൊതുങ്ങിയവരാക്കുകയും ചെയ്യേണമേ !ഞങ്ങളുടെ സന്തതികളില്‍ നിന്ന്നിനക്ക് കീഴ്‌പ്പെടുന്നതായ ഒരുസമുദായത്തെ (ഉണ്ടാക്കേണമേ!) ഞങ്ങള്‍ക്ക് ഞങ്ങളുടെ ആരാധനാകര്‍മങ്ങള്‍ (ത്യാഗ കര്‍മങ്ങള്‍) കാണിച്ചു തരുകയും, ഞങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിക്കുകയും ചെയ്യേണമേ! നിശ്ചയമായും നീ തന്നെയാണ് (വളരെ) പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിക്കുന്നവനും, കരുണാനിധിയുമായുള്ളവന്‍.
رَبَّنَا = ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ وَابْعَثْ = നീ നിയോഗിക്കുകയും വേണമേ فِيهِمْ = അവരില്‍ നിന്ന് رَسُولًا = ഒരു ദൂതനെ مِّنْهُمْ = അവരില്‍നിന്ന് يَتْلُو = ഓതിക്കൊടുക്കും عَلَيْهِمْ = അവര്ക്ക് آيَاتِكَ = നിന്റെ ആയത്തുകള്‍, ലക്ഷ്യങ്ങള്‍(വചനങ്ങള്‍) وَيُعَلِّمُهُمُ = അവര്ക്ക് പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും الْكِتَابَ = വേദ(ഗ്രന്ഥം) وَالْحِكْمَةَ = വിജ്ഞാനവും തത്വവും وَيُزَكِّيهِمْ = അവരെ സംസ്‌കരിക്കും إِنَّكَ أَنتَ = നിശ്ചയമായും നീ തന്നെ الْعَزِيزُ = പ്രതാപശാലി الْحَكِيمُ = അഗാധജ്ഞന്‍, യുക്തിമാന്‍
2:129ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ, അവരില്‍നിന്ന് (തന്നെ) ഒരു റസൂലിനെ നീ നിയോഗിക്കുകയും ചെയ്യേണമേ! (അതെ,) അവര്ക്ക് നിന്റെ ആയത്തു [ദൃഷ്ടാന്തം ]കള്‍ ഓതിക്കൊടുക്കുകയും, അവര്ക്ക് വേദഗ്രന്ഥവും, വിജ്ഞാനവും പഠിപ്പിക്കുകയും, അവരെ സംസ്‌ക്കരിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന (ഒരു റസൂലിനെ). നിശ്ചയമായും, നീ തന്നെയാണ്പ്രതാപശാലിയും, അഗാധജ്ഞനുമായുളളവന്‍
أَمْ = അതല്ല, അതോ كُنتُمْ = നിങ്ങള്‍ ആയിരുന്നു(വോ) شُهَدَاءَ = സാക്ഷികള്‍, സന്നിഹിതര്‍ إِذْ حَضَرَ = ആസന്നമായ സന്ദര്‍ഭത്തില്‍ يَعْقُوبَ = യഅ്ക്വൂബിന് الْمَوْتُ = മരണം إِذْ قَالَ = അതായത് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞപ്പോള്‍ لِبَنِيهِ = തന്റെ മക്കളോട്, പുത്രന്മാരോട് مَا تَعْبُدُونَ = നിങ്ങള്‍ എന്തിനെ (ഏതിനെ)ആരാധിക്കും مِن بَعْدِي = എന്റെ ശേഷം قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു نَعْبُدُ = ഞങ്ങള്‍ ആരാധിക്കും إِلَٰهَكَ = നിങ്ങളുടെ ആരാധ്യനെ-ദൈവത്തെ وَإِلَٰهَ آبَائِكَ = നിങ്ങളുടെ പിതാക്കളുടെ ആരാധ്യനെയും إِبْرَاهِيمَ = അതായത് ഇബ്‌റാഹീമിന്‍റെ وَإِسْمَاعِيلَ = ഇസ്മായീലിന്റെയും وَإِسْحَاقَ = ഇസ്ഹാക്വിന്റെയും إِلَٰهًا وَاحِدًا = ഒരേ ഒരാരാധ്യനെ وَنَحْنُ لَهُ = ഞങ്ങളാകട്ടെ അവന് مُسْلِمُونَ = മുസ്‌ലിംകള്‍ (കീഴൊതുങ്ങിയവര്‍)ആകുന്നു (താനും)
2:133അതല്ല. യഅ്ക്വൂബിന് മരണം ആസന്നമായ അവസരത്തില്‍ നിങ്ങള്‍ (അവിടെ) സന്നിഹിതരായിരുന്നുവോ? അതായത്, അദ്ദേഹം തന്റെ മക്കളോട് നിങ്ങള്‍ എന്റെ ശേഷം എന്തിനെയാണ് ആരാധിക്കുക എന്ന് പറഞ്ഞപ്പോള്‍, അവര് പറഞ്ഞു: "നിങ്ങളുടെ ആരാധ്യനും നിങ്ങളുടെ പിതാക്കളുടെ അഥവാ ഇബ്‌റാഹീമിന്റെയും ഇസ്മായീലിന്റെയും ഇസ്ഹാക്വിന്റെയും - ആരാധ്യനുമായുള്ളവനെ - (അതെ) ഒരേ ഒരു ആരാധ്യനെ - (ത്തന്നെ) ഞങ്ങള്‍ ആരാധിക്കും; ഞങ്ങള്‍ അവന് കീഴൊതുങ്ങിയവരും [മുസ്‌ലിംകളും] ആയിരിക്കും".
2:137എന്നിട്ട്, നിങ്ങള്‍ ഏതൊന്നില്‍ വിശ്വസിച്ചിരിക്കുന്നുവോ അപ്രകാരമുള്ളതില്‍ അവരും വിശ്വസിച്ചുവെങ്കില്‍ അവര് സന്മാര്ഗം പ്രാപിച്ചു കഴിഞ്ഞു. അവര് തിരിഞ്ഞുകളയുകയാണെങ്കിലോ, നിശ്ചയമായും അവര് കക്ഷി പിരിവില്‍ തന്നെയാകുന്നു. എന്നാല്‍, അവരെ (നേരിടുവാന്‍) നിനക്ക് അല്ലാഹു മതിയാകും. അവന് ( എല്ലാം ) കേള്‍ക്കുന്നവനും അറിയുന്നവനുമത്രെ.
2:142മനുഷ്യരില്‍ നിന്നുള്ള ഭോഷന്മാര് (അടുത്ത ഭാവിയില്‍) പറയും: "ഇവര്‍ (ഇതേവരെ) യാതൊരു ക്വിബ്‌ലഃയില്‍ (നിലകൊള്ളുന്നവര്‍) ആയിരുന്നുവോ അതില്‍ നിന്ന് ഇവരെ തിരിച്ചുവിട്ടതെന്താണ്?" പറയുക: അല്ലാഹുവിന്‍റെതാണ് ഉദയസ്ഥാനവും, അസ്തമയ സ്ഥാനവും അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നവരെ അവന് നേരേയുള്ള [ചൊവ്വായ] പാതയിലേക്ക് വഴി ചേര്‍ക്കുന്നതാണ്.
وَكَذَٰلِكَ = അപ്രകാരം جَعَلْنَاكُمْ = നിങ്ങളെ നാം ആക്കി أُمَّةً = ഒരു സമുദായം وَسَطًا = മദ്ധ്യമ, മദ്ധ്യനിലയിലുള്ള (ഉത്തമ) لِّتَكُونُوا = നിങ്ങളായിരിക്കുവാന്‍ വേണ്ടി شُهَدَاءَ = സാക്ഷികള്‍ عَلَى النَّاسِ = മനുഷ്യര്‍ക്ക്, മനുഷ്യരുടെമേല്‍ وَيَكُونَ الرَّسُولُ = റസൂല്‍ ആയിരിക്കുവാനും عَلَيْكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക്, നിങ്ങളുടെ മേല് شَهِيدًا = സാക്ഷി وَمَا جَعَلْنَا = നാം ആക്കി (ഏര്‍പ്പെടുത്തി)യിട്ടില്ല الْقِبْلَةَ الَّتِي = യാതൊരു ക്വിബ്‌ലഃയെ كُنتَ = നീ ആയിരുന്നു عَلَيْهَا = അതില്‍ إِلَّا لِنَعْلَمَ = നാം (നമുക്ക്) അറിയുവാനല്ലാതെ مَن يَتَّبِعُ = ആര്‍ പിന്‍പറ്റുമെന്ന് , പിന്‍പറ്റുന്നതാരെന്ന് الرَّسُولَ = റസൂലിനെ مِمَّن يَنقَلِبُ = മറിഞ്ഞു(തിരിഞ്ഞു മടങ്ങി )പോകുന്നവരില്‍ നിന്ന് عَلَىٰ عَقِبَيْهِ = തന്റെ കുതി(മടമ്പ്)കാലുകളില്‍ وَإِن كَانَتْ = അത് ആയിരിക്കുന്നു لَكَبِيرَةً = ഒരു വലിയ കാര്യം തന്നെ إِلَّا = ഒഴികെ عَلَى الَّذِينَ = യാതൊരുവരുടെ മേല് هَدَى اللَّهُ = അല്ലാഹു നേര്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കി وَمَا كَانَ اللَّهُ = അല്ലാഹു (തയ്യാര്‍)ഇല്ല. അല്ലാഹു (ഉദ്ദേശിക്കുന്നവന്‍) അല്ല لِيُضِيعَ = വിഫലമാക്കുന്നതിന് إِيمَانَكُمْ = നിങ്ങളുടെ വിശ്വാസത്തെ إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു بِالنَّاسِ = മനുഷ്യരോട് لَرَءُوفٌ = ദയയുള്ളവന്‍തന്നെ رَّحِيمٌ = കാരുണ്യമുള്ളവനും
2:143അപ്രകാരം, നാം നിങ്ങളെ ഒരു മദ്ധ്യമ (അഥവാ ഉത്തമ) സമുദായമാക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. നിങ്ങള്‍ മനുഷ്യരുടെ മേല് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നവരായിരിക്കുവാനും, നിങ്ങളുടെ മേല് റസൂല്‍ സാക്ഷ്യം വഹിക്കുന്നവനായിരിക്കുവാനും വേണ്ടി(യത്രെ അത്). നീ (ഇതേവരെ) യാതൊരു ക്വിബ്‌ലഃയില്‍ (നിലകൊള്ളുന്നവന്‍) ആയിരുന്നുവോ അതിനെ നാം ഏര്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടില്ല, (വന്നപാടെ) മടമ്പുകളില്‍ തിരിഞ്ഞു (മടങ്ങി) പോകുന്നവരില്‍ നിന്ന് റസൂലിനെ പിന്‍പറ്റുന്നവരെ നമുക്ക് (വേര്‍തിരിച്ചു) അറിയുവാന്‍ വേണ്ടിയല്ലാതെ. അല്ലാഹു നേര്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കിയവര്‍ക്കൊഴികെ അത് ഒരു വലിയ കാര്യം തന്നെയാകുന്നു. നിങ്ങളുടെ സത്യവിശ്വാസം പാഴാക്കിക്കളയുവാന്‍ അല്ലാഹു (വിന് ഉദ്ദേശ്യം) ഇല്ല. നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു മനുഷ്യരോട് ദയാലുവും കരുണാനിധിയും തന്നെ.
قَدْ نَرَىٰ = നാം കാണുന്നുണ്ട് تَقَلُّبَ = തിരിഞ്ഞു (മറിഞ്ഞു)കൊണ്ടിരിക്കുന്നത് وَجْهِكَ = നിന്റെ മുഖം فِي السَّمَاءِ = ആകാശത്തില്‍ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ = അതിനാല്‍(എന്നാല്‍)നാം നിശ്ചയമായും നിന്നെ തിരിച്ചുതരാം, തിരിക്കുന്നു قِبْلَةً = ഒരു ക്വിബ്‌ലഃ(യിലേ)ക്ക്, അഭിമുഖകേന്ദ്രത്തിന് تَرْضَاهَا = അതിനെ നീ തൃപ്തിപ്പെടുന്നു فَوَلِّ = എനി(അതിനാല്‍)നീ തിരിക്കുക وَجْهَكَ = നിന്റെ മുഖം شَطْرَ = നേരെ ഭാഗത്തേക്ക് الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ = മസ്ജിദുല്‍ ഹറാമിന്‍റെ, പവിത്രമായ പള്ളിയുടെ وَحَيْثُ مَا كُنتُمْ = നിങ്ങള്‍ എവിടെയായാലും, ആകുന്നിടത്ത് വെച്ച് فَوَلُّوا = നിങ്ങള്‍ തിരിക്കുവിന്‍ وُجُوهَكُمْ = നിങ്ങളുടെ മുഖങ്ങളെ شَطْرَهُ = അതിന്റെ നേരെ وَإِنَّ الَّذِينَ = നിശ്ചയമായും യാതൊരു കൂട്ടര്‍ أُوتُوا الْكِتَابَ = അവര്ക്ക് ഗ്രന്ഥം നല്‍കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു لَيَعْلَمُونَ = അവര് അറിയുകതന്നെ ചെയ്യും أَنَّهُ = അതാണെന്ന് الْحَقُّ = യഥാര്‍ത്ഥം, ന്യായമായത് مِن رَّبِّهِمْ = തങ്ങളുടെ റബ്ബില്‍ നിന്ന് وَمَا اللَّهُ = അല്ലാഹു അല്ലതാനും بِغَافِلٍ = അശ്രദ്ധനേ عَمَّا يَعْمَلُونَ = അവര് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി
2:144(നബിയേ), നിന്റെ മുഖം ആകാശത്തില്‍ (നോട്ടമിട്ടു) തിരിഞ്ഞു കൊണ്ടിരിക്കുന്നത് നാം കാണുന്നുണ്ട്. അതിനാല്‍ നീ തൃപ്തിപ്പെടുന്നതായ ഒരു ക്വിബ്‌ലഃ(യിലേ)ക്ക് നാം നിന്നെ നിശ്ചയമായും തിരിച്ചു തരാം. എനി, നിന്റെ മുഖത്തെ "മസ്ജിദുല്‍ ഹറാമി"ന്‍റെ നേര്‍ക്ക് നീ തിരിച്ചു കൊള്ളുക. നിങ്ങള്‍ എവിടെയായാലും നിങ്ങളുടെ മുഖങ്ങളെ അതിന്റെ നേര്‍ക്ക് തിരിച്ചുകൊള്ളുവിന്‍. നിശ്ചയമായും വേദഗ്രന്ഥം നല്‍കപ്പെട്ടവര്‍ക്ക് അറിയാം. അത് അവരുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാകുന്നുവെന്ന്. അവര് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെക്കുറിച്ച് അല്ലാഹു അശ്രദ്ധനൊന്നുമല്ല.
وَلَئِنْ = എങ്കില്‍തന്നെയും أَتَيْتَ = നീ ചെന്നു الَّذِينَ = യാതൊരുവരുടെ അടുക്കല് أُوتُوا الْكِتَابَ = അവര്ക്ക് ഗ്രന്ഥം നല്‍കപ്പെട്ടു بِكُلِّ آيَةٍ = എല്ലാ ദൃഷ്ടാന്തവുംകൊണ്ട് مَّا تَبِعُوا = അവര് പിന്‍തുടരുന്നതല്ല قِبْلَتَكَ = നിന്റെ ക്വിബ്‌ലഃയെ وَمَا أَنتَ = നീ അല്ലതാനും بِتَابِعٍ = പിന്‍തുടരുന്നവന്‍ قِبْلَتَهُمْ = അവരുടെ ക്വിബ്‌ലഃയെ وَمَا بَعْضُهُم = അവരില്‍ ചിലരുമല്ല بِتَابِعٍ = പിന്‍തുടരുന്നവര്‍ قِبْلَةَ بَعْضٍ = ചിലരുടെ ക്വിബ്‌ലഃയെ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ = നീ പിന്‍പറ്റിയെങ്കില്‍ أَهْوَاءَهُم = അവരുടെ ഇച്ഛകളെ, തന്നിഷ്ടങ്ങളെ مِّن بَعْدِ = ശേഷം, ശേഷമായി مَا جَاءَكَ = നിനക്ക് വന്നതിന്‍റെ مِنَ الْعِلْمِ = ജ്ഞാനത്തില്‍ നിന്ന് إِنَّكَ إِذًا = നിശ്ചയമായും അപ്പോള്‍ നീ لَّمِنَ الظَّالِمِينَ = അക്രമികളില്‍പെട്ട(വന്‍)തന്നെ
2:145വേദഗ്രന്ഥം നല്‍കപ്പെട്ടവരുടെ അടുക്കല് എല്ലാ (വിധ) ദൃഷ്ടാന്തവുമായി നീ ചെന്നുവെങ്കില്‍ തന്നെയും അവര് നിന്റെ ക്വിബ്‌ലഃയെ പിന്തുടരുകയില്ല. നീ അവരുടെ ക്വിബ്‌ലഃയെ പിന്തുടരുന്നവനുമല്ല. അവരില്‍ ചിലര്‍ , ചിലരുടെ ക്വിബ്‌ലഃയെ പിന്‍തുടരുന്നവരുമല്ല. അറിവില്‍ നിന്നും നിനക്ക് വന്നുകിട്ടയതിനു ശേഷം, നീ (എങ്ങാനും) അവരുടെ ഇച്ഛകളെ പിന്‍പറ്റിയെങ്കില്‍, നിശ്ചയമായും അപ്പോള്‍ നീ അക്രമികളില്‍ പെട്ടവന്‍ തന്നെയായിരിക്കും.
الَّذِينَ = യാതൊരുകൂട്ടര്‍ آتَيْنَاهُمُ = അവര്ക്ക് നാം നല്‍കിയിരിക്കുന്നു الْكِتَابَ = (വേദ)ഗ്രന്ഥം يَعْرِفُونَهُ = അദ്ദേഹത്തെ അവര് അറിയും, അതിനെ(പരിചയപ്പെട്ട്) അറിയും كَمَا يَعْرِفُونَ = അവര് അറിയുന്നത് പോലെ أَبْنَاءَهُمْ = അവരുടെ പുത്രന്‍മാരെ(മക്കളെ) وَإِنَّ فَرِيقًا = നിശ്ചയമായും ഒരു വിഭാഗം مِّنْهُمْ = അവരില്‍ നിന്നുള്ള لَيَكْتُمُونَ = അവര് ഒളിച്ചു(മറച്ചു, മൂടി)വെക്കുകതന്നെ ചെയ്യുന്നു الْحَقَّ = യഥാര്‍ത്ഥം, സത്യം, ന്യായം وَهُمْ = അവരാകട്ടെ يَعْلَمُونَ = അറിയുന്നുതാനും
2:146നാം വേദഗ്രന്ഥം നല്‍കിയിട്ടുള്ളവര്‍, തങ്ങളുടെ മക്കളെ അറിയുന്നത്‌പോലെ അദ്ദേഹത്തെ അറിയുന്നതാണ്. നിശ്ചയമായും, അവരില്‍ നിന്ന് ഒരു വിഭാഗം അവര് അറിഞ്ഞുംകൊണ്ട് (തന്നെ) യഥാര്‍ത്ഥം ഒളിച്ചു വെക്കുന്നു.
وَلِكُلٍّ = എല്ലാവര്‍ക്കും(ഓരോവിഭാഗത്തിനും) ഉണ്ട് وِجْهَةٌ = ഒരു അഭിമുഖ സ്ഥാനം, ലക്ഷ്യം هُوَ = അവന്, അത് مُوَلِّيهَا = അതിന് (അതിലേക്ക് ) തിരിക്കുന്നതായിരിക്കും فَاسْتَبِقُوا = ആകയാല്‍ നിങ്ങള്‍ മുന്നേറുവിന്‍, മുന്‍കടക്കുവിന്‍, ശ്രമിക്കുവിന്‍, (വാശിയോടെ)മുമ്പോട്ട് പോകുക الْخَيْرَاتِ = നല്ല കാര്യങ്ങള്‍ക്ക്, ഉത്തമങ്ങളിലേക്ക് أَيْنَ مَا = എവിടെത്തന്നെ تَكُونُوا = നിങ്ങള്‍ ആയിരുന്നാലും يَأْتِ بِكُمُ = നിങ്ങളെകൊണ്ടുവരും اللَّهُ = അല്ലാഹു جَمِيعًا = മുഴുവനും, എല്ലാം إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ = എല്ലാ കാര്യത്തിനും കഴിവുളളവനാണ് = قَدِيرٌ
2:148എല്ലാവര്‍ക്കും [ഓരോ വിഭാഗത്തിനും] ഉണ്ട് ഒരു അഭിമുഖ സ്ഥാനം; അത് [ഓരോ വിഭാഗവും] അതിന് നേരെ (മുഖം) തിരിക്കുന്നതായിരിക്കും. അതിനാല്‍, നിങ്ങള്‍ ഉത്തമ(കാര്യ)ങ്ങളിലേക്ക് മുന്നോട്ട് വരുവിന്‍. നിങ്ങള്‍ എവിടെ (തന്നെ) ആയിരുന്നാലും അല്ലാഹു നിങ്ങളെ മുഴുവനും കൊണ്ടുവരുന്നതാണ്. നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു എല്ലാ കാര്യത്തിനും കഴിവുള്ളവനാകുന്നു.
وَمِنْ حَيْثُ = ഇടത്തില്‍ നിന്ന്, ഇടത്തില്‍ വെച്ച് خَرَجْتَ = നീ പുറത്ത് പോയി, പുറപ്പെട്ടു فَوَلِّ = നീ തിരിക്കുക وَجْهَكَ = നിന്റെ മുഖം شَطْرَ = നേരെ, ഭാഗത്തിന് الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ = മസ്ജിദുല്‍ ഹറാമിന്‍റെ وَإِنَّهُ = നിശ്ചയമായും അത് لَلْحَقُّ = യഥാര്‍ത്ഥം(സത്യം)തന്നെ مِن رَّبِّكَ = നിന്റെ റബ്ബിങ്കല്‍നിന്നുള്ള وَمَا اللَّهُ = അല്ലാഹു അല്ലതാനും بِغَافِلٍ = അശ്രദ്ധനേ عَمَّا تَعْمَلُونَ = നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി
2:149നീ പുറപ്പെട്ടുപോയേടത്ത് നിന്ന് (എല്ലാംതന്നെ) നിന്റെ മുഖം മസ്ജിദുല്‍ ഹറാമിന്‍റെ നേരെ തിരിച്ചുകൊള്ളുക. നിശ്ചയമായും, അത് നിന്റെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള യഥാര്‍ത്ഥം തന്നെയാകുന്നു. നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി അല്ലാഹു അശ്രദ്ധനൊന്നുമല്ല.
2:151(അതെ) നിങ്ങളില്‍, നിങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള ഒരു റസൂലിനെ നാം അയച്ചതുപോലെ അദ്ദേഹം നിങ്ങള്ക്ക് നമ്മുടെ ആയത്ത് [ലക്ഷ്യം] കള്‍ ഓതിത്തരുകയും, നിങ്ങളെ സംസ്‌കരിക്കുകയും നിങ്ങള്ക്ക് വേദഗ്രന്ഥവും വിജ്ഞാനവും പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. നിങ്ങള്ക്ക് അറിയുമായിരുന്നില്ലാത്തത് അദ്ദേഹം നിങ്ങള്ക്ക് പഠിപ്പിച്ചു തരുകയും ചെയ്യുന്നു. [അങ്ങിനെയുളള ഒരു റസൂലിനെ]
وَلَنَبْلُوَنَّكُم = നിങ്ങളെ നാം നിശ്ചയമായും പരീക്ഷിക്കുക തന്നെ ചെയ്യും بِشَيْءٍ = ഒരു വസ്തു (അല്‍പം-വല്ലതും) കൊണ്ട് مِّنَ الْخَوْفِ = ഭയത്തില്‍ നിന്ന് وَالْجُوعِ = വിശപ്പില്‍ നിന്നും وَنَقْصٍ = കുറവില്‍ (ചുരുക്കലില്‍)നിന്നും مِّنَ الْأَمْوَالِ = സ്വത്തുക്കളില്‍ നിന്ന് وَالْأَنفُسِ = ദേഹങ്ങളില്‍ നിന്ന് وَالثَّمَرَاتِ = ഫലങ്ങളില്‍ നിന്നും وَبَشِّرِ = നീ സന്തോഷമറിയിക്കുകയും ചെയ്യുക الصَّابِرِينَ = ക്ഷമിക്കുന്നവര്‍ക്ക്
2:155ഭയം, വിശപ്പ്, സ്വത്തുക്കളിലും ദേഹങ്ങളിലും ഫലങ്ങളിലും കുറവ് എന്നിവയില്‍ പെട്ടവല്ലതും കൊണ്ട് നിശ്ചയമായും നാം നിങ്ങളെ പരീക്ഷണം ചെയ്യുന്നതാണ്. ക്ഷമിക്കുന്നവര്‍ക്ക് നീ സന്തോഷവാര്‍ത്ത അറിയിക്കുകയും ചെയ്യുക
أُولَٰئِكَ = അക്കൂട്ടര്‍ عَلَيْهِمْ = അവരുടെ മേല് ഉണ്ടായിരിക്കും, അവര്‍ക്കുണ്ട് صَلَوَاتٌ = അനുഗ്രഹാശിസ്സുകള്‍ مِّن رَّبِّهِمْ = അവരുടെ റബ്ബില്‍ നിന്ന് وَرَحْمَةٌ = കാരുണ്യവും وَأُولَٰئِكَ = അക്കൂട്ടര്‍ هُمُ = അവര് തന്നെ الْمُهْتَدُونَ = സന്മാര്‍ഗികള്‍, നേര്‍മാര്‍ഗം പ്രാപിക്കുന്നവര്‍
2:157അക്കൂട്ടര്‍ - അവരില്‍ അവരുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്നുള്ള അനുഗ്രഹാശിസ്സുകളും, കാരുണ്യവും ഉണ്ടായിരിക്കും. അക്കൂട്ടര്‍തന്നെയാണ്, സന്‍മാര്‍ഗ്ഗം പ്രാപിച്ചവരും.
2:158നിശ്ചയമായും സ്വഫായും, മര്‍വഃയും അല്ലാഹുവിന്റെ (വക) ചിഹ്നങ്ങളില്‍ പെട്ടതാണ്. അതിനാല്‍, ആരെങ്കിലും (ആ) ഭവനത്തിങ്കല്‍ [കഅ്ബഃയുടെ അടുക്കല്] ഹജ്ജ് ചെയ്യുകയോ, ഉംറഃ ചെയ്യുകയോ ചെയ്യുന്നതായാല്‍, അവന് ആ രണ്ടിലൂടെയും പ്രദക്ഷിണം ചെയ്യുന്നതിന് തെറ്റില്ല. ആരെങ്കിലും സ്വമേധയാ, വല്ല നന്മയും പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതായാല്‍, നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു നന്ദി കാണിക്കുന്നവനും, സര്‍വ്വജ്ഞനുമാകുന്നു [അതവന് പാഴാക്കുകയില്ല]
إِنَّ الَّذِينَ = നിശ്ചയമായും യാതൊരുകൂട്ടര്‍ يَكْتُمُونَ = അവര് മൂടിവെക്കും مَا أَنزَلْنَا = നാം അവതരിപ്പിച്ചതിനെ مِنَ الْبَيِّنَاتِ = വ്യക്തമായ തെളിവുകളുമായി, തെളിവുകളില്‍ നിന്നും وَالْهُدَىٰ = മാര്‍ഗദര്‍ശനവും, സന്‍മാര്‍ഗവും مِن بَعْدِ = ശേഷം, പിറകെയായി مَا بَيَّنَّاهُ = നാമതിനെ വിവരിച്ചതിന്‍റെ, വ്യക്തമാക്കിയതിന്‍റെ لِلنَّاسِ = മനുഷ്യര്‍ക്ക് فِي الْكِتَابِ = (വേദ) ഗ്രന്ഥത്തില്‍ أُولَٰئِكَ = അക്കൂട്ടര്‍ يَلْعَنُهُمُ = അവരെ ശപിക്കും اللَّهُ = അല്ലാഹു وَيَلْعَنُهُمُ = അവരെ ശപിക്കുകയും ചെയ്യും اللَّاعِنُونَ = ശപിക്കുന്നവര്‍
2:159നിശ്ചയമായും (വ്യക്തമായ) തെളിവുകളായും, മാര്‍ഗ ദര്‍ശനമായും നാം അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതിനെ - വേദഗ്രന്ഥത്തില്‍ നാം അത് മനുഷ്യര്‍ക്ക് വേണ്ടി വിവരിച്ചതിനു ശേഷം - മറച്ചുവെക്കുന്നവര്‍ (അതെ,) അക്കൂട്ടര്‍ - അവരെ അല്ലാഹു ശപിക്കുന്നതാണ്, (മറ്റ്) ശപിക്കുന്നവരും അവരെ ശപിക്കുന്നതാണ്.
2:164നിശ്ചയമായും, ആകാശങ്ങളെയും, ഭൂമിയെയും സൃഷ്ടിച്ചതിലും, രാവും പകലും (മാറി മാറി) വ്യത്യാസപ്പെടുന്നതിലും, മനുഷ്യര്‍ക്ക് ഉപകാരപ്പെടുന്നവ (സ്തുക്കളെ) യും കൊണ്ട് സമുദ്രത്തിലൂടെ സഞ്ചരിക്കുന്ന കപ്പലുകളിലും, ആകാശത്തുനിന്ന് അല്ലാഹു വെള്ളത്തെ ഇറക്കുകയും, എന്നിട്ട് അത്മൂലം, ഭൂമിയുടെ നിര്‍ജ്ജീവതക്ക് ശേഷം അതിനെ സജീവമാക്കി അതില്‍ എല്ലാ(തരം) ജീവജന്തുക്കളെയും വ്യാപിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിട്ടുള്ളതിലും, കാററുകളുടെയും, ആകാശത്തിനും ഭൂമിക്കുമിടയില്‍ കീഴ്‌പ്പെടുത്ത [നിയന്ത്രിക്ക] പ്പെടുന്ന മേഘത്തിന്‍റെയും നടത്തിപ്പിലും, ബുദ്ധികൊടു(ത്ത് ഗ്രഹി)ക്കുന്ന ജനങ്ങള്‍ക്ക് പല ദൃഷ്ടാന്തങ്ങളുമുണ്ട്
وَمِنَ النَّاسِ = മനുഷ്യരിലുണ്ട് مَن يَتَّخِذُ = ചിലര്‍-അവരുണ്ടാക്കും, ഉണ്ടാക്കുന്ന (സ്വീകരിക്കുന്ന)ചിലര്‍ مِن دُونِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന് പുറമെ, അല്ലാഹുവിനെകൂടാതെ أَندَادًا = (ചില)സമന്‍മാരെ يُحِبُّونَهُمْ = അവര് അവരെ സ്‌നേഹിക്കും كَحُبِّ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിനെ സ്‌നേഹിക്കുന്നത്‌പോലെ وَالَّذِينَ آمَنُوا = വിശ്വസിച്ചവരാകട്ടെ أَشَدُّ حُبًّا = സ്‌നേഹത്തില്‍ കൂടുതല്‍ ശക്തരാണ് لِّلَّهِ = അല്ലാഹുവിനോട് وَلَوْ يَرَى = കണ്ടിരുന്നെങ്കില്‍ الَّذِينَ ظَلَمُوا = അക്രമം ചെയതവര്‍ إِذْ يَرَوْنَ = അവര് കാണുന്ന സന്ദര്‍ഭം, കാണുമ്പോള്‍ الْعَذَابَ = ശിക്ഷയെ أَنَّ الْقُوَّةَ = ശക്തി (ആകുന്നു) എന്ന് لِلَّهِ = അല്ലാഹുവിന് جَمِيعًا = മുഴുവനും وَأَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്നും شَدِيدُ = കഠിനമായവന്‍ الْعَذَابِ = ശിക്ഷ
2:165മനുഷ്യരിലുണ്ട് ചിലര്‍: അവര് അല്ലാഹുവിന് പുറമെ (അവന്) ചില സമന്‍മാരെ ഉണ്ടാക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിനെ സ്‌നേഹിക്കുന്നതുപോലെ അവര് അവരെ സ്‌നേഹിക്കുന്നു. വിശ്വസിച്ചവരാകട്ടെ, അല്ലാഹുവിനോട് ഏറ്റവും ശക്തമായ സ്‌നേഹമുള്ളവരത്രെ, (ആ) അക്രമം പ്രവര്‍ത്തിച്ചവര്‍ ശിക്ഷയെ (നേരില്‍) കാണുന്ന അവസരത്തില്‍, ശക്തി മുഴുവനും അല്ലാഹുവിനാണുള്ളതെന്ന് അവര് കണ്ടറിഞ്ഞിരു ന്നുവെങ്കില്‍! അല്ലാഹു കഠിനമായി ശിക്ഷിക്കുന്നവനാണെന്നും (കണ്ടറിഞ്ഞിരുന്നുവെങ്കില്‍)!
وَقَالَ = പറയുകയും ചെയ്യും الَّذِينَ اتَّبَعُوا = പിന്‍പറ്റിയവര്‍ لَوْ أَنَّ لَنَا = ഞങ്ങള്‍ക്കുണ്ടായിരുന്നെങ്കില്‍ كَرَّةً = ഒരു മടക്കം, ഒരു ചാട്ടം, ഒരു പ്രാവശ്യം فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ = എന്നാല്‍ ഞങ്ങള്‍ അവരില്‍ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറിയിരുന്നു. ഞങ്ങള്‍ക്ക് ഒഴിഞ്ഞുമാറാമായിരുന്നു كَمَا تَبَرَّءُوا = അവര് ഒഴിഞ്ഞുമാറിയത്‌പോലെ مِنَّا = ഞങ്ങളില്‍നിന്ന് كَذَٰلِكَ = അപ്രകാരം يُرِيهِمُ اللَّهُ = അവര്ക്ക് അല്ലാഹു കാണിക്കും أَعْمَالَهُمْ = അവരുടെ പ്രവൃത്തികളെ حَسَرَاتٍ = ഖേദങ്ങളായി, ചേതങ്ങളായി عَلَيْهِمْ = അവര്ക്ക് , അവരുടെ മേല് وَمَا هُم = അവരല്ലതാനും بِخَارِجِينَ = പുറത്ത്‌പോകുന്നവരേ مِنَ النَّارِ = നരകത്തില്‍ നിന്ന്
2:167പിന്‍പറ്റിയവര്‍ പറയുകയും ചെയ്യും: ഞങ്ങള്‍ക്ക് ഒരു മടക്കം ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കില്‍, എന്നാല്‍ - ഞങ്ങളില്‍ നിന്ന് അവര് ഒഴിഞ്ഞുമാറി യതുപോലെ, അവരില്‍ നിന്ന് ഞങ്ങളും ഒഴിഞ്ഞുമാറുമായിരുന്നു! അപ്രകാരം, അവരുടെ കര്‍മങ്ങളെ അവരുടെ മേല് ഖേദങ്ങളായി അല്ലാഹു അവര്ക്ക് കാണിച്ചു കൊടുക്കുന്നതാണ്. അവര് നരകത്തില്‍ നിന്ന് പുറത്ത് പോകുന്നവരല്ലതാനും.
وَإِذَا قِيلَ = പറയപ്പെട്ടാല്‍ لَهُمُ = അവരോട് اتَّبِعُوا = നിങ്ങള്‍ പിന്‍പറ്റുവിന്‍, തുടരുവിന്‍ مَا أَنزَلَ اللَّهُ = അല്ലാഹു അവതരിപ്പിച്ചതിനെ قَالُوا = അവര് പറയും بَلْ = പക്ഷേ نَتَّبِعُ = ഞങ്ങള്‍ പിന്‍പറ്റും مَا = യാതൊന്ന് أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ = അത് പ്രകാരം ഞങ്ങള്‍ കണ്ടെത്തിയിരിക്കുന്നു آبَاءَنَا = ഞങ്ങളുടെ പിതാക്കളെ(പൂര്‍വ്വികന്‍മാരെ) أَوَلَوْ كَانَ = ആയിരുന്നാലുമോ آبَاؤُهُمْ = അവരുടെ പിതാക്കള്‍ لَا يَعْقِلُونَ = അവര് ഗ്രഹിക്കുകയില്ല شَيْئًا = യാതൊന്നും وَلَا يَهْتَدُونَ = അവര് സന്മാര്ഗം പ്രാപിച്ചിരുന്നതുമില്ല
2:170അല്ലാഹു അവതരിപ്പിച്ചതിനെ പിന്‍പറ്റുവിന്‍ എന്ന് അവരോട് പറയപ്പെട്ടാല്‍, അവര് പറയും: (ഇല്ല) പക്ഷേ, ഞങ്ങളുടെ പിതാക്കളെ ഞങ്ങള്‍ ഏതൊരു പ്രകാരത്തില്‍ കണ്ടെത്തിയോ അത് ഞങ്ങള്‍ പിന്‍പറ്റും. അവരുടെ പിതാക്കള്‍യാതൊന്നും ബുദ്ധി കൊടു(ത്തു ഗ്രഹി )ക്കാതെയും , സന്മാര്ഗം പ്രാപിക്കാതെയും ആയിരുന്നാലുമോ [എന്നിരുന്നാലും അവരെത്തന്നെ പിന്‍പററുമോ] ?
2:173ശവവും, രക്തവും, പന്നിമാംസവും അല്ലാഹു അല്ലാത്തവര്‍ക്ക് വേണ്ടി ശബ്ദം ഉയര്‍ത്തപ്പെട്ട [അറുക്കപ്പെട്ട]തും മാത്രമേ അവന് നിങ്ങള്ക്ക് ഹറാമാക്കി [നിഷിദ്ധമാക്കി]യിട്ടുള്ളൂ. എന്നാല്‍, (നിയമലംഘനം) കാംക്ഷിക്കുന്നവനല്ലാതെയും, അതിരുവിട്ടവനല്ലാതെയും ആരെങ്കിലും നിര്‍ബന്ധിതനാകുന്ന പക്ഷം, അവന്റെ മേല് (അതില്‍) കുറ്റമില്ല. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു വളരെ പൊറുക്കുന്നവനാണ് , കരുണാനിധിയാണ്.
إِنَّ الَّذِينَ = നിശ്ചയമായും യാതൊരു കൂട്ടര്‍ يَكْتُمُونَ = അവര് മറച്ചു (മൂടി )വെക്കും مَا أَنزَلَ اللَّهُ = അല്ലാഹു അവതരിപ്പിച്ചതിനെ مِنَ الْكِتَابِ = (വേദ)ഗ്രന്ഥത്തില്‍ നിന്ന്, ഗ്രന്ഥത്തില്‍പെട്ടതായി وَيَشْتَرُونَ = അവര് വാങ്ങുകയും ചെയ്യും بِهِ = അതിന് (പകരം) ثَمَنًا = വില قَلِيلًا = അല്‍പമായ أُولَٰئِكَ = ആ കൂട്ടര്‍ مَا يَأْكُلُونَ = അവര് തിന്നുന്നില്ല فِي بُطُونِهِمْ = അവരുടെ വയറുകളില്‍ إِلَّا النَّارَ = അഗ്നിയല്ലാതെ وَلَا يُكَلِّمُهُمُ = അവരോട് സംസാരിക്കുകയില്ല اللَّهُ = അല്ലാഹു يَوْمَ الْقِيَامَةِ = ക്വിയാമത്തുനാളില്‍ وَلَا يُزَكِّيهِمْ = അവരെ സംസ്‌കരിക്കുക(ശുദ്ധമാക്കി നന്നാക്കുക)യുമില്ല وَلَهُمْ = അവര്‍ക്കുണ്ട് താനും عَذَابٌ أَلِيمٌ = വേദനയേറിയ ശിക്ഷ
2:174നിശ്ചയമായും വേദഗ്രന്ഥത്തില്‍ നിന്ന് അല്ലാഹു അവതരിപ്പിച്ചതിനെ മറച്ചുവെക്കുകയും, അതിന് (പകരം) അല്‍പമായ വില വാങ്ങുകയും ചെയ്യുന്നവര്‍, അക്കൂട്ടര്‍ - അവരുടെ വയറുകളില്‍ (നരക) അഗ്നിയല്ലാതെ തിന്നു (നിറക്കു)ന്നില്ല. ക്വിയാമത്തുനാളില്‍ അല്ലാഹു അവരോട് സംസാരിക്കുകയുമില്ല; അവരെ സംസ്‌കരി (ച്ചുശുദ്ധമാ) ക്കുകയുമില്ല; അവര്ക്ക് വേദനയേറിയ ശിക്ഷയുമുണ്ടായിരിക്കും.
ذَٰلِكَ = അത് بِأَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്നതുകൊണ്ടാണ് نَزَّلَ الْكِتَابَ = ഗ്രന്ഥം ഇറക്കി (എന്നത്) بِالْحَقِّ = യഥാര്‍ത്ഥപ്രകാരം, മുറയനുസരിച്ച് وَإِنَّ الَّذِينَ = നിശ്ചയമായും യാതൊരുകൂട്ടര്‍ اخْتَلَفُوا = അവര് ഭിന്നാഭിപ്രായത്തിലായിരിക്കുന്നു فِي الْكِتَابِ = (വേദ)ഗ്രന്ഥത്തില്‍ لَفِي شِقَاقٍ = കക്ഷിത്തത്തില്‍ തന്നെ بَعِيدٍ = വിദൂരമായ
2:176വേദഗ്രന്ഥത്തെ അല്ലാഹു യഥാര്‍ത്ഥ (മുറ) പ്രകാരം അവതരിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നതുകൊണ്ടത്രെ അത്. [അതാണ് ഈ കടുത്ത ശിക്ഷക്ക് കാരണം] വേദഗ്രന്ഥത്തില്‍ ഭിന്നാഭിപ്രായം കാണിച്ചവരാകട്ടെ, നിശ്ചയമായും, വിദൂരമായ കക്ഷി പിരിവില്‍ തന്നെയാകുന്നു.
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا = ഹേ, വിശ്വസിച്ചവരേ كُتِبَ = രേഖപ്പെടുത്ത (നിയമിക്ക) പ്പെട്ടിരിക്കുന്നു عَلَيْكُمُ = നിങ്ങളുടെ മേല് الْقِصَاصُ = പ്രതിക്രിയ നടത്തല്‍ فِي الْقَتْلَى = വധിക്കപ്പെട്ട വിഷയത്തില്‍ الْحُرُّ = സ്വതന്ത്രന് بِالْحُرِّ = സ്വതന്ത്രന് (പകരം) وَالْعَبْدُ = അടിമയും بِالْعَبْدِ = അടിമക്ക്(പകരം) وَالْأُنثَىٰ = സ്ത്രീയും بِالْأُنثَىٰ = സ്ത്രീക്ക്(പകരം) فَمَنْ = അപ്പോള്‍ വല്ലവരും, ആര്‍ عُفِيَ لَهُ = അവന് മാപ്പ് ചെയ്യപ്പെട്ടു(വെങ്കില്‍) مِنْ أَخِيهِ = തന്റെ സഹോദരനില്‍ നിന്ന് شَيْءٌ = വല്ലതും, എന്തെങ്കിലും വസ്തു فَاتِّبَاعٌ = എന്നാല്‍ പിന്‍പറ്റല്‍, തുടരല്‍ بِالْمَعْرُوفِ = സദാചാര പ്രകാരം, മര്യാദ(വഴക്കം)അനുസരിച്ച് وَأَدَاءٌ = കൊടുത്തുവീട്ടലും إِلَيْهِ = അവനിലേക്ക്,അവന് بِإِحْسَانٍ = നന്മ ചെയ്തുകൊണ്ട് (നല്ലനിലയില്‍) ذَٰلِكَ = അത് تَخْفِيفٌ = ലഘൂകരണം(ഇളവ്) مِّن رَّبِّكُمْ = നിങ്ങളുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്ന് وَرَحْمَةٌ = കാരുണ്യവും فَمَنِ اعْتَدَىٰ = എനി ആരെങ്കിലും അതിരുവിട്ടാല്‍, ക്രമം തെറ്റിയാല്‍ بَعْدَ ذَٰلِكَ = അതിന് ശേഷം فَلَهُ = എന്നാല്‍ അവനുണ്ട് عَذَابٌ أَلِيمٌ = വേദനയേറിയ ശിക്ഷ
2:178ഹേ, വിശ്വസിച്ചവരേ, കൊല്ലപ്പെട്ടവരുടെ വിഷയത്തില്‍ പ്രതിക്രിയ നടത്തല്‍ നിങ്ങളുടെ മേല് നിയമിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അതായത്, സ്വതന്ത്രന് സ്വതന്ത്രനും, അടിമക്ക് അടിമയും, സ്ത്രീക്ക് സ്ത്രീയും (എന്ന നിലക്ക്) എന്നാല്‍, ആര്‍ക്കെങ്കിലും തന്റെ സഹോദരനില്‍ നിന്ന് വല്ലതും മാപ്പു ചെയ്തു കിട്ടുന്ന പക്ഷം അപ്പോള്‍, (ആചാര)മര്യാദയെ പിന്‍പറ്റലും, നല്ലനിലയില്‍ അവന് കൊടുത്തുവീട്ടലുമാണ് (വേണ്ടത്). അത്, നിങ്ങളുടെ റബ്ബിങ്കല്‍ നിന്ന് (നിങ്ങള്ക്ക്) ഒരു ഇളവ് നല്‍കലും, കാരുണ്യവുമാകുന്നു. എനി, അതിനുശേഷം, ആരെങ്കിലും അതിരുവിട്ട് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന പക്ഷം, അവന് വേദനയേറിയ ശിക്ഷയുണ്ടായിരിക്കും.
فَمَن = എന്നിട്ട് (എന്നാല്‍) ആരെങ്കിലും بَدَّلَهُ = അതിനെ മാറ്റി മറിച്ചു, ഭേദഗതി വരുത്തി بَعْدَمَا = ശേഷം, പിറകെ سَمِعَهُ = അതവന് കേട്ടതിന്‍റെ فَإِنَّمَا إِثْمُهُ = എന്നാലതിന്‍റെ കുറ്റം (തന്നെ- മാത്രം) عَلَى الَّذِينَ = യാതൊരുവരുടെ മേല് يُبَدِّلُونَهُ = അവര് അതിനെ മാറ്റി മറിക്കും إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു سَمِيعٌ = കേള്‍ക്കുന്നവനാണ് عَلِيمٌ = അറിയുന്നവനാണ്
2:181എന്നിട്ട് ആരെങ്കിലും അത് കേട്ടതിന് ശേഷം അതിനെ മാറ്റി മറിച്ചാല്‍ അതിന്റെ കുറ്റം അത് മാറ്റിമറിക്കുന്നവരുടെ മേല് തന്നെയായിരിക്കും. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു (എല്ലാം) കേള്‍ക്കുന്നവനും, അറിയുന്നവനുമാകുന്നു.
فَمَنْ خَافَ = എന്നാല്‍ ആരെങ്കിലും ഭയപ്പെട്ടാല്‍ مِن مُّوصٍ = വല്ല വസ്വിയ്യത്തുകാരനില്‍ (വസ്വിയ്യത്തുചെയ്യുന്ന ഒരാളില്‍) നിന്ന് جَنَفًا = വല്ല ചായ്‌വും, മറിവും, أَوْ إِثْمًا = അല്ലെങ്കില്‍ തെറ്റ്, പാപം فَأَصْلَحَ = എന്നിട്ട് അവന് നന്നാക്കി بَيْنَهُمْ = അവര്‍ക്കിടയില്‍ فَلَا إِثْمَ = എന്നാല്‍ കുറ്റമില്ല عَلَيْهِ = അവന്റെ മേല്, إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു غَفُورٌ = വളരെ പൊറുക്കുന്നവനാണ് رَّحِيمٌ = കരുണാനിധിയാണ്
2:182എനി , "വസ്വിയ്യത്ത് " ചെയ്യുന്ന വല്ലവനില്‍ നിന്നും (ഏതെങ്കിലും) ഒരു തെറ്റോ കുറ്റമോ (ഉണ്ടായതായി) ആരെങ്കിലും ഭയപ്പെട്ടിട്ട് അവരുടെ [വസ്വിയ്യത്ത് ചെയ്യപ്പെടുന്നവരുടെ] ഇടയില്‍ അവന് നന്നാക്കിത്തീര്‍ത്താല്‍, അവന്റെ മേല് (അതില്‍) കുറ്റമില്ല. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു വളരെ പൊറുക്കുന്നവനും, കരുണാനിധിയുമാകുന്നു.
أَيَّامًا = ചില ദിവസങ്ങളില്‍ مَّعْدُودَاتٍ = എണ്ണപ്പെട്ട (എണ്ണം കണക്കാക്കപ്പെട്ട) فَمَن كَانَ = എന്നാല്‍ ആരെങ്കിലുമായിരുന്നാല്‍ مِنكُم = നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് مَّرِيضًا = രോഗി أَوْ = അല്ലെങ്കില്‍ عَلَىٰ سَفَرٍ = യാത്രയില്‍ فَعِدَّةٌ = എന്നാല്‍ (അപ്പോള്‍) എണ്ണം مِّنْ أَيَّامٍ = ദിവസങ്ങളില്‍ നിന്ന് أُخَرَ = മറ്റുള്ള وَعَلَى الَّذِينَ = യാതൊരുവരുടെ മേലുണ്ടായിരിക്കും يُطِيقُونَهُ = അതിന് സാധിപ്പുണ്ടാകും, അതിനവര്‍ക്ക് കഴിവുണ്ടായിത്തീരുന്നതാണ് فِدْيَةٌ = ഒരു തെണ്ടം (പ്രായശ്ചിത്തം) طَعَامُ = (അതായത്) ഭക്ഷണം مِسْكِينٍ = ഒരു സാധുവിന്‍റെ, പാവത്തിന്‍റെ فَمَن = എന്നാല്‍ ആര്‍, ആരെങ്കിലും تَطَوَّعَ = സ്വമേധയാചെയ്തു, സ്വയം വഴിപ്പെട്ടു ചെയ്തു خَيْرًا = വല്ല നന്മയും, നല്ല കാര്യം فَهُوَ = എന്നാലത് خَيْرٌ لَّهُ = അവന് ഗുണമാണ്, കൂടുതല്‍ നല്ലതാണ് وَأَن تَصُومُوا = നിങ്ങള്‍ നോമ്പുനോല്‍ക്കുന്നത് خَيْرٌ لَّكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് ഉത്തമമാണ്, കൂടുതല്‍ നല്ലതാകുന്നു إِن كُنتُمْ = നിങ്ങളാകുന്നുവെങ്കില്‍ تَعْلَمُونَ = നിങ്ങള്‍ അറിയും
2:184(അതെ) എണ്ണപ്പെട്ട (അല്‍പം) ചില ദിവസങ്ങളില്‍. എന്നാല്‍, നിങ്ങളില്‍ ആരെങ്കിലും രോഗിയോ, യാത്രയിലോ ആയിരുന്നാല്‍, അപ്പോള്‍, മറ്റു ദിവസങ്ങളില്‍നിന്ന് (അത്ര) എണ്ണം (പൂര്‍ത്തിയാക്കണം) അതിന് (ഞെരുങ്ങി) സാധിപ്പുണ്ടാകുന്നവരുടെ മേല് (അവര് നോമ്പു നോല്‍ക്കാതിരുന്നാല്‍) തെണ്ടം- ഒരു സാധുവിന്‍റെ ഭക്ഷണം- (കടമ) ഉണ്ടായിരിക്കും. എന്നാല്‍, ആരെങ്കിലും ഒരു നന്മ സ്വമേധയാ ചെയ്യുന്നതായാല്‍ അതവന് ഉത്തമമത്രെ. നിങ്ങള്‍ നോമ്പുനോല്‍ക്കുന്നതാകട്ടെ, നിങ്ങള്ക്ക് (കൂടുതല്‍) ഉത്തമമാകുന്നു; നിങ്ങള്ക്ക് അറിയാവുന്നതാണെങ്കില്‍.
2:187നോമ്പിന്‍റെ രാത്രിയില്‍ നിങ്ങളുടെ സ്ത്രീ [ഭാര്യ]കളുമായി സംസര്‍ഗം നിങ്ങള്ക്ക് അനുവദിക്ക പ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അവര് നിങ്ങള്ക്ക് ഒരു (തരം) വസ്ത്രമാണ്; നിങ്ങള്‍ അവര്‍ക്കും ഒരു (തരം) വസ്ത്രമാകുന്നു. നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളുടെ സ്വന്ത്വങ്ങളോട് തന്നെ വഞ്ചന നടത്തിയിരുന്നുവെന്ന് അല്ലാഹു അറിഞ്ഞിരിക്കു ന്നു. എന്നാല്‍, അവന് നിങ്ങളുടെ പശ്ചാത്താപം സ്വീകരിക്കുകയും, നിങ്ങള്ക്ക് മാപ്പ് നല്‍കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. എനി, ഇപ്പോള്‍, നിങ്ങള്‍ അവരുമായി സ്പര്‍ശനം നടത്തുകയും [കൂടിച്ചേരുകയും] അല്ലാഹു നിങ്ങള്ക്ക് (വിധിച്ച) നിശ്ചയിച്ചതിനെ നിങ്ങള്‍ തേടുകയും ചെയ്തുകൊള്ളുവിന്‍; നിങ്ങള്‍ തിന്നുകയും കുടിക്കുകയും ചെയ്തുകൊള്ളുവിന്‍; കറുപ്പ് നൂലില്‍ [ഇരുട്ടില്‍] നിന്ന് പ്രഭാതമാകുന്ന വെള്ളനൂല്‍ നിങ്ങള്ക്ക് വ്യക്തമായിത്തീരുന്നതുവരേക്കും. പിന്നെ, നിങ്ങള്‍ രാത്രി വരെ നോമ്പ് പൂര്‍ത്തിയാക്കുക. നിങ്ങള്‍ പള്ളികളില്‍ "ഇഅ്തികാഫ്" [ഭജനമിരിക്കല്‍] ചെയ്യുന്നവരായിരിക്കുമ്പോഴും അവരുമായി നിങ്ങള്‍ സ്പര്‍ശനം നടത്തരുത് [കൂടിച്ചേരരുത്] അവ(യൊക്കെ) അല്ലാഹുവിന്റെ (നിയമ) അതിര്‍ത്തികളാകുന്നു: അതിനാല്‍, അവയെ നിങ്ങള്‍ സമീപിക്കരുത്. അപ്രകാരം, അല്ലാഹു അവന്റെ "ആയത്ത് " [ലക്ഷ്യം]കളെ മനുഷ്യര്‍ക്ക് (വ്യക്തമാക്കി) വിവരിച്ചുതരുന്നു; അവര് സൂക്ഷ്മത പാലിച്ചേക്കാം.
وَلَا تَأْكُلُوا = നിങ്ങള്‍ തിന്നരുത് أَمْوَالَكُم = നിങ്ങളുടെ സ്വത്തുക്കളെ بَيْنَكُم = നിങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ بِالْبَاطِلِ = അന്യായം വഴി وَتُدْلُوا = നിങ്ങള്‍ ഇട്ടുകൊടുക്കു കയും (സമീപിക്കുകയും) بِهَا = അതിനെ (അതുമായി) إِلَى الْحُكَّامِ = വിധികര്‍ത്താക്കളിലേക്ക്, ഭരണാധികാരികളുടെ അടുക്കല് لِتَأْكُلُوا = നിങ്ങള്‍ തിന്നുവാന്‍ വേണ്ടി فَرِيقًا = ഒരു വിഭാഗം مِّنْ أَمْوَالِ = സ്വത്തുക്കളില്‍ (ധനത്തില്‍) നിന്ന് النَّاسِ = മനുഷ്യരുടെ بِالْإِثْمِ = കുറ്റ (കര)മായിട്ട്, തെറ്റായിക്കൊണ്ട്, പാപമായി وَأَنتُمْ = നിങ്ങളോ تَعْلَمُونَ = അറിയുന്നു (താനും)
2:188നിങ്ങള്‍, നിങ്ങളുടെ സ്വത്തുക്കളെ നിങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ [തമ്മത മ്മില്‍] അന്യായമായ വഴിക്ക് തിന്നരുത്; അവയെ വിധികര്‍ത്താക്കളിലേക്ക് (അഥവാ ഭരണാധികാരികളിലേക്ക്) ഇട്ടുകൊടുക്കുകയും (അരുത്); മനുഷ്യരുടെ സ്വത്തുക്കളില്‍ നിന്ന് ഒരു വിഭാഗത്തെ നിങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞുംകൊണ്ട് (തന്നെ) കുറ്റമായ നിലക്ക് നിങ്ങള്‍ തിന്നുവാന്‍ വേണ്ടി.
يَسْأَلُونَكَ = അവര് നിന്നോട് ചോദിക്കും, ചോദിക്കുന്നു عَنِ الْأَهِلَّةِ = മാസപ്പിറവികളെക്കുറിച്ച് (ബാലചന്ദ്രന്‍മാരെപ്പറ്റി) قُلْ = നീ പറയുക هِيَ = അവ مَوَاقِيتُ = സമയ നിര്‍ണയങ്ങളാണ് لِلنَّاسِ = മനുഷ്യര്‍ക്ക് وَالْحَجِّ = ഹജ്ജിനും وَلَيْسَ الْبِرُّ = പുണ്യമല്ല بِأَن تَأْتُوا = നിങ്ങള്‍ ചെല്ലുന്നതുകൊണ്ട് الْبُيُوتَ = വീടുകളില്‍ مِن ظُهُورِهَا = അവയുടെ പിന്‍വശങ്ങളിലൂടെ, പുറങ്ങളിലൂടെ وَلَٰكِنَّ = എങ്കിലും الْبِرَّ = പുണ്യം, പുണ്യവാന്‍ مَنِ اتَّقَىٰ = സൂക്ഷ്മത പാലിച്ചവനാണ് وَأْتُوا = നിങ്ങള്‍ ചെല്ലുകയും ചെയ്യുവിന്‍ الْبُيُوتَ = വീടുകളില്‍ مِنْ أَبْوَابِهَا = അവയുടെ വാതിലുകളിലൂടെ وَاتَّقُوا = നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ اللَّهَ = അല്ലാഹുവിനെ لَعَلَّكُمْ = നിങ്ങളായേക്കാം, ആകുവാന്‍വേണ്ടി تُفْلِحُونَ = നിങ്ങള്‍ വിജയം പ്രാപിക്കുക
2:189(നബിയേ) അവര് നിന്നോട് മാസപ്പിറവികളെപ്പറ്റി ചോദിക്കുന്ന താണ് നീ പറയുക: അവ മനുഷ്യര്‍ക്കും ഹജ്ജിനുമുള്ള സമയ നിര്‍ണയങ്ങളാകുന്നു. നിങ്ങള്‍ വീടുകളില്‍ അവയുടെ പുറഭാഗങ്ങളിലൂടെ ചെല്ലുന്നതുകൊണ്ടല്ല പുണ്യം (ലഭിക്കുന്നത്). എങ്കിലും, സൂക്ഷ്മത പാലിച്ചവനത്രെ പുണ്യവാന്‍. വീടുകളില്‍ അവയുടെ വാതിലുകളില്‍കൂടി (തന്നെ) ചെല്ലുകയും ചെയ്യുവിന്‍: അല്ലാഹുവിനെ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍; നിങ്ങള്‍ വിജയം പ്രാപിച്ചേക്കാം.
2:190നിങ്ങളോട് യുദ്ധത്തിന് വരുന്നവരോട് അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ നിങ്ങള്‍ യുദ്ധം ചെയ്യുവിന്‍. നിങ്ങള്‍ അതിക്രമിക്കുകയുമരുത്. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു അതിക്രമിക്കുന്നവരെ ഇഷ്ടപ്പെടുന്നതല്ല.
2:191കണ്ടുമുട്ടിയേടത്ത് വെച്ച് നിങ്ങള്‍ അവരെ കൊലപ്പെടുത്തികൊള്ളുവിന്‍. അവര് നിങ്ങളെ പുറത്താക്കിയിടത്തു നിന്ന് നിങ്ങള്‍ അവരെ പുറത്താക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍. "ഫിത്‌ന" [കുഴപ്പം] കൊലയെക്കാള്‍ കഠിനമായിട്ടുള്ളതാകുന്നു. "മസ്ജിദുല്‍ ഹറാമി"ങ്കല്‍ വെച്ച് അവര് നിങ്ങളോട് (ഇങ്ങോട്ട്) യുദ്ധത്തിന് വരുന്നത്‌വരെ, നിങ്ങള്‍ അവിടെ വെച്ച് അവരോട് (അങ്ങോട്ട്) യുദ്ധം ചെയ്യരുത്. എനി, അവര് (അവിടെവെച്ച്) നിങ്ങളോട് യുദ്ധം ചെയ്യുകയാണെങ്കില്‍, അപ്പോള്‍ (അവിടെവെച്ച്) നിങ്ങള്‍ അവരെ കൊന്നുകൊള്ളുക. അപ്രകാരമാണ് അവിശ്വാസികളുടെ പ്രതിഫലം.
وَأَتِمُّوا = നിങ്ങള്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കുവിന്‍ الْحَجَّ = ഹജ്ജ് وَالْعُمْرَةَ = ഉംറഃയും لِلَّهِ = അല്ലാഹുവിന് വേണ്ടി فَإِنْ أُحْصِرْتُمْ = എനി (എന്നാല്‍) നിങ്ങള്‍ ഉപരോധിക്കപ്പെട്ടുവെങ്കില്‍, മുടക്കം ചെയ്യപ്പെടുന്ന (തടയപ്പെടുന്ന) പക്ഷം فَمَا = അപ്പോള്‍ യാതൊന്ന് اسْتَيْسَرَ = എളുപ്പമായ, സൗകര്യപ്പെട്ട مِنَ الْهَدْيِ = ഹദ്‌യില്‍ (ബലിമൃഗത്തില്‍) നിന്ന് وَلَا تَحْلِقُوا = നിങ്ങള്‍ മുണ്ഡനം ചെയ്യരുത് رُءُوسَكُمْ = നിങ്ങളുടെ തലകളെ حَتَّىٰ يَبْلُغَ = എത്തുന്ന വരെ الْهَدْيُ = ഹദ്‌യ് مَحِلَّهُ = അതിന്റെ നിശ്ചിത സ്ഥാനത്ത്, അനുവദനീയ സ്ഥാനത്ത് فَمَن كَانَ = എന്നാല്‍ (എനി) ആരെങ്കിലും ആയാല്‍ مِنكُم = നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് مَّرِيضًا = രോഗി أَوْ بِهِ = അല്ലെങ്കില്‍ അവനില്‍ ഉണ്ട് أَذًى = വല്ല ഉപദ്രവവും, ശല്യം مِّن رَّأْسِهِ = അവന്റെ തലയില്‍ നിന്ന് فَفِدْيَةٌ = അപ്പോള്‍ ഒരു തെണ്ടം مِّن صِيَامٍ = നോമ്പിനാലുള്ള أَوْ صَدَقَةٍ = അല്ലെങ്കില്‍ ദാനധര്‍മം أَوْ نُسُكٍ = അല്ലെങ്കില്‍ ബലികര്‍മം فَإِذَا أَمِنتُمْ = എനി നിങ്ങള്‍ നിര്‍ഭയത്തിലായാല്‍ فَمَن = അപ്പോള്‍ ആരെങ്കിലും تَمَتَّعَ = സുഖമെടുത്തു, "മുത്അത്" ചെയ്തു (എങ്കില്‍) بِالْعُمْرَةِ = ഉംറഃകൊണ്ട് (മുഖേന) إِلَى الْحَجِّ = ഹജ്ജുവരെ فَمَا اسْتَيْسَرَ = എന്നാല്‍ സൗകര്യമായത് مِنَ الْهَدْيِ = ഹദ്‌യില്‍ നിന്ന് فَمَن لَّمْ يَجِدْ = എനി ആര്‍ക്കെങ്കിലും കിട്ടിയില്ലെങ്കില്‍ فَصِيَامُ = എന്നാല്‍ നോമ്പ് ثَلَاثَةِ أَيَّامٍ = മൂന്ന് ദിവസങ്ങള്‍ فِي الْحَجِّ = ഹജ്ജി (ദിവസ ങ്ങളി)ല്‍ وَسَبْعَةٍ = ഒരു ഏഴും إِذَا رَجَعْتُمْ = നിങ്ങള്‍ മടങ്ങിയാല്‍ تِلْكَ = അത്, അവ عَشَرَةٌ = ഒരു പത്താകുന്നു كَامِلَةٌ = പൂര്‍ത്തിയായ ذَٰلِكَ = അത് لِمَن = യാതൊരുവന്നാണ് لَّمْ يَكُنْ = ആയിട്ടില്ല, അല്ല أَهْلُهُ = അവന്റെ കുടുംബം, ആള്‍ക്കാര്‍ حَاضِرِي = ഹാജറുള്ളവര്‍ (നിവസിക്കുന്നവര്‍) الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ = മസ്ജിദുല്‍ ഹറാമിങ്കല്‍ وَاتَّقُوا اللَّهَ = നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ وَاعْلَمُوا = നിങ്ങള്‍ അറിയുകയും ചെയ്യുവിന്‍ أَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്ന് شَدِيدُ = കഠിനമായവര്‍ الْعِقَابِ = ശിക്ഷാനടപടി
2:196നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനായി "ഹജ്ജും", "ഉംറഃ"യും പൂര്‍ത്തിയാക്കുവിന്‍. എനി, നിങ്ങള്ക്ക് മുടക്ക് ബാധിച്ചെങ്കില്‍, അപ്പോള്‍ "ഹദ്‌യി"ല്‍ [ബലിമൃഗത്തില്‍] നിന്നും സൗകര്യപ്പെട്ടത് (ബലി കഴിക്കുക). "ഹദ്‌യ്" അതിന്റെ അനുവദനീയ സ്ഥാനത്ത് [നിശ്ചിത സ്ഥാനത്ത്] എത്തുന്നതുവരേക്കും നിങ്ങള്‍ നിങ്ങളുടെ തല മുണ്ഡനം ചെയ്യരുത്. എന്നാല്‍, നിങ്ങളില്‍ ആരെങ്കിലും രോഗിയായിരിക്കുക യോ, അല്ലെങ്കില്‍ അവനില്‍ അവന്റെ തലയില്‍നിന്നുള്ള വല്ല ഉപദ്രവവും ഉണ്ടായിരിക്കുകയോ ചെയ്താല്‍, അപ്പോള്‍ നോമ്പോ ദാനധര്‍മമോ ബലി കര്‍മമോ ആകുന്ന ഒരു തെണ്ട [പ്രായശ്ചിത്ത] മാകുന്നു (വേണ്ടത്). എന്നാല്‍, നിങ്ങള്‍ നിര്‍ഭയാവസ്ഥയിലായാല്‍- എന്നിട്ട് ആരെങ്കിലും "ഉംറഃ" (നിര്‍വഹിച്ചു)കൊണ്ട് "ഹജ്ജ്" വരെ സുഖമെടുക്കുന്ന പക്ഷം, അപ്പോള്‍, "ഹദ്‌യി "ല്‍ [ബലി മൃഗത്തില്‍] നിന്ന് സൗകര്യപ്പെട്ടത് (ബലി കഴിക്കുക). എനി, ആര്‍ക്കെങ്കിലും (അത്) കിട്ടാത്തപക്ഷം, ഹജ്ജി(ന്‍റെ ദിവസങ്ങളി)ല്‍ മൂന്ന് ദിവസവും നിങ്ങള്‍ മടങ്ങിപ്പോയാല്‍ (വേറെ) ഒരു ഏഴും നോമ്പ് നോല്‍ക്കുക. (അങ്ങനെ) അത് പൂര്‍ത്തിയായ പത്ത് (നോമ്പ്). അത് [ആ പറഞ്ഞ വിധി ], ആരുടെ കുടുംബം "മസ്ജിദുല്‍ ഹറാമി"ങ്കല്‍ സന്നിഹിതര്‍ [നിവസിക്കുന്നവര്‍] ആയിട്ടില്ലയോ അവര്‍ക്കുള്ളതാകുന്നു. നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍. അല്ലാഹു കഠിനമായ ശിക്ഷാ നടപടി എടുക്കുന്നവനാണെന്ന് നിങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞും കൊള്ളുവിന്‍.
الْحَجُّ = ഹജ്ജ് أَشْهُرٌ = (ചില) മാസങ്ങളാണ് مَّعْلُومَاتٌ = അറിയപ്പെട്ട فَمَن فَرَضَ = എന്നാല്‍ ആരെങ്കിലും നിര്‍ബന്ധമാക്കിയാല്‍ فِيهِنَّ = അവയില്‍ الْحَجَّ = ഹജ്ജിനെ فَلَا رَفَثَ = അപ്പോള്‍ സ്ത്രീ സല്ലാപം (സ്ത്രീകളുമായുള്ള സമ്പര്‍ക്കം) ഇല്ല (പാടില്ല) وَلَا فُسُوقَ = തോന്നിയവാസവും ഇല്ല (പാടില്ല) وَلَا جِدَالَ = തര്‍ക്കം നടത്തലും ഇല്ല (പാടില്ല) فِي الْحَجِّ = ഹജ്ജില്‍ وَمَا تَفْعَلُوا = നിങ്ങള്‍ എന്ത് ചെയ്യുന്നുവോ (ചെയ്താലും) مِنْ خَيْرٍ = നന്മയായുള്ളത് يَعْلَمْهُ = അതിനെ അറിയും اللَّهُ = അല്ലാഹു وَتَزَوَّدُوا = നിങ്ങള്‍ യാത്രാഭക്ഷണം (യാത്രാ വിഭവം) ഒരുക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ فَإِنَّ خَيْرَ = എന്നാല്‍ ഏറ്റവും ഉത്തമം الزَّادِ = യാത്രാ ഭക്ഷണത്തിലെ, യാത്രാവിഭവത്തിലെ التَّقْوَىٰ = ഭയഭക്തിയാണ് وَاتَّقُونِ = എന്നെ നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ = ബുദ്ധിമാന്‍മാരേ
2:197ഹജ്ജ് (കാലം) അറിയപ്പെട്ട ചിലമാസങ്ങളാകുന്നു. എന്നാല്‍, അവയില്‍ ആരെങ്കിലും ഹജ്ജ് നിര്‍ബന്ധമാക്കിയാല്‍ [ഹജ്ജില്‍ പ്രവേശിച്ചാല്‍] സ്ത്രീ സല്ലാപമാകട്ടെ, തോന്നിയവാസമാകട്ടെ, തര്‍ക്കം നടത്തലാകട്ടെ ഹജ്ജില്‍ പാടില്ല. നിങ്ങള്‍ നന്മയായുള്ളത് എന്ത് ചെയ്താലും അത് അല്ലാഹു അറിയു ന്നതാണ്. നിങ്ങള്‍ യാത്രാഭക്ഷണം [യാത്രക്കുള്ള വിഭവങ്ങള്‍] ഒരുക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍. എന്നാല്‍, യാത്രാ ഭക്ഷണത്തില്‍ ഏറ്റവും ഉത്തമമായത് "തക്വ്‌വ" [സൂക്ഷ്മത] യാകുന്നു. എന്നെ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍- ഹേ, ബുദ്ധിമാന്‍മാരേ!
2:199പിന്നെ (ഒരു കാര്യം) മനുഷ്യന്‍മാര്‍ ഒഴുകിപ്പോരുന്നേടത്തു നിന്ന് (തന്നെ) നിങ്ങള്‍ ഒഴുകിപ്പോരുവിന്‍. അല്ലാഹുവിനോട് നിങ്ങള്‍ പാപമോചനം തേടുകയും ചെയ്യുവിന്‍. നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു വളരെ പൊറുക്കുന്നവനും കരുണാനിധിയുമാകുന്നു.
2:204മനുഷ്യരിലുണ്ട് (ഇങ്ങനെ) ചിലരും: ഐഹിക ജീവിത (വിഷയ) ത്തില്‍ അവന്റെ വാക്ക് [സംസാരം] നിന്നെ അല്‍ഭുതപ്പെടുത്തും; അവന്റെ ഹൃദയത്തിലുള്ളതിനെ [ആത്മാര്‍ത്ഥതയെ] പ്പറ്റി അവന് അല്ലാഹുവിനെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യും. അവനാകട്ടെ, (വാസ്തവത്തില്‍) കുതര്‍ക്കിയായ വഴക്കുകാരനും (അഥവാ കടുത്ത വൈരാഗ്യമുള്ളവനും) ആയിരിക്കും.
2:209എന്നാല്‍, നിങ്ങള്ക്ക് വ്യക്തമായ തെളിവുകള്‍ വന്നുകിട്ടിയതിന് ശേഷം (പിന്നെയും) നിങ്ങള്‍വഴുതിപ്പോകുകയാണെങ്കില്‍, നിങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞുകൊള്ളണം, അല്ലാഹു പ്രതാപശാലിയും, അഗാധജ്ഞനുമാണെന്ന്!
2:210അവര് നോക്കി (കാത്തു) കൊണ്ടിരിക്കുന്നുവോ? അവരുടെഅടുക്കല്‍ മേഘത്തണലുകളിലായിഅല്ലാഹുവും, മലക്കുകളും വരുന്നതിനെയല്ലാതെ! കാര്യം തീരുമാനം ചെയ്യപ്പെടുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. അല്ലാഹുവിങ്കലേക്കത്രെ കാര്യങ്ങള്‍മടക്കപ്പെടുന്നത്.
2:211(നബിയേ) ഇസ്‌റാഈല്‍ സന്തതികളോട് നീ ചോദി(ച്ചു നോ)ക്കുക: വ്യക്തമായ എത്ര ദൃഷ്ടാന്തമാണ് നാം അവര്ക്ക് നല്‍കിയിരിക്കുന്നത്?! ആരെങ്കിലും അല്ലാഹുവിന്റെ അനുഗ്രഹം തനിക്ക് വന്നതിനുശേഷംഅതിനെ മാറ്റി മറിക്കുന്നപക്ഷം, നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹുകഠിനമായി ശിക്ഷാ നടപടി എടുക്കുന്നവനാകുന്നു.
كُتِبَ = നിയമിക്ക(വിധിക്ക, രേഖപ്പെടുത്ത)പ്പെട്ടിരിക്കുന്നു عَلَيْكُمُ = നിങ്ങളുടെ മേല് الْقِتَالُ = യുദ്ധം وَهُوَ = അത്, അതാകട്ടെ كُرْهٌ = അനിഷ്ടമാണ് لَّكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് وَعَسَىٰ = ആയേക്കാവുന്നതുമാണ് أَن تَكْرَهُوا = നിങ്ങള്‍ വെറുക്കുക شَيْئًا = ഒരു കാര്യം, വസ്തു وَهُوَ = അത്, അതാകട്ടെ خَيْرٌ لَّكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് ഗുണം (നല്ലത്) ആയിരിക്കും وَعَسَىٰ = ആയേക്കുകയും ചെയ്യാം أَن تُحِبُّوا = നിങ്ങള്‍ ഇഷ്ടപ്പെടുക شَيْئًا = ഒരു കാര്യം وَهُوَ شَرٌّ = അത് ദോഷവുമാണ്, മോശമാകുന്നു لَّكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് وَاللَّهُ يَعْلَمُ = അല്ലാഹു അറിയുന്നു وَأَنتُمْ = നിങ്ങള്‍, നിങ്ങളാകട്ടെ لَا تَعْلَمُونَ = അറിയുന്നതല്ല (താനും)
2:216(സത്യവിശ്വാസികളേ)നിങ്ങളുടെ മേല് യുദ്ധം നിയമിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അതാവട്ടെ, നിങ്ങള്ക്ക്(സ്വതവേ) ഒരു വെറുപ്പു(ള്ളതു)മാകുന്നു. ഒരു കാര്യം നിങ്ങള്ക്ക് (വാസ്തവത്തില്‍) ഗുണകരമായിരിക്കെ,നിങ്ങള്‍ക്കതിനോട് വെറുപ്പുണ്ടായേക്കാം; ഒരു കാര്യം നിങ്ങള്ക്ക് (വാസ്തവത്തില്‍) ദോഷകരമായിരിക്കെനിങ്ങള്‍ അതിനെ ഇഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്‌തേക്കാം. (യഥാര്‍ത്ഥം) അല്ലാഹു അറിയുന്നു; നിങ്ങള്ക്ക് അറിയുകയില്ല.
فِي الدُّنْيَا = ഇഹത്തി (ന്‍റെ കാര്യത്തി)ല്‍, ഇഹത്തെ സംബന്ധിച്ച് وَالْآخِرَةِ = പരത്തി(ന്‍റെ കാര്യത്തി)ലും, പരത്തെപ്പറ്റിയും وَيَسْأَلُونَكَ = അവര് നിന്നോട് ചോദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു عَنِ الْيَتَامَىٰ = അനാഥകളെപ്പറ്റി قُلْ = നീ പറയുക إِصْلَاحٌ = നന്മ വരുത്തല്‍, നന്നാക്കിത്തീര്‍ക്കല്‍, നന്മയുണ്ടാക്കല്‍ لَّهُمْ = അവര്ക്ക് خَيْرٌ = ഉത്തമമാണ്, നല്ലതാണ് وَإِن تُخَالِطُوهُمْ = നിങ്ങള്‍ അവരോട് കൂടിക്കലരുന്നുവെങ്കില്‍ فَإِخْوَانُكُمْ = അപ്പോള്‍ നിങ്ങളുടെ സഹോദരങ്ങളാണ് وَاللَّهُ = അല്ലാഹു يَعْلَمُ = അറിയും, അറിയുന്നു الْمُفْسِدَ = നാശം (കുഴപ്പം) ഉണ്ടാക്കുന്ന (വരുത്തുന്ന)വനെ مِنَ الْمُصْلِحِ = നന്മയുണ്ടാക്കുന്നവനില്‍ നിന്ന് وَلَوْ شَاءَ = ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ اللَّهُ = അല്ലാഹു لَأَعْنَتَكُمْ = നിങ്ങളെ അവന് ബുദ്ധിമുട്ടി (വിഷമിപ്പി)ക്കുകതന്നെ ചെയ്യുമായിരുന്നു إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു عَزِيزٌ = പ്രതാപശാലിയാകുന്നു حَكِيمٌ = അഗാധജ്ഞനാണ്, യുക്തിമാനായ
2:220ഇഹത്തിന്‍റെയും പരത്തിന്‍റെയും കാര്യത്തില്‍. അനാഥകളെപ്പറ്റിയും അവര് നിന്നോട് ചോദിക്കുന്നു. നീ പറയുക: "അവര്ക്ക് നന്മ വരുത്തല്‍ ഉത്തമമായ കാര്യമാകുന്നു: നിങ്ങള്‍, അവരുമായി കൂടിക്കല(ര്‍ന്നു ജീവിച്ചുവ)രുകയാണെങ്കില്‍, (അവര്) നിങ്ങളുടെ സഹോദരങ്ങളുമാകുന്നു. അല്ലാഹുവാകട്ടെ നാശമുണ്ടാക്കുന്നവനെ നന്മയുണ്ടാക്കുന്നവനില്‍ നിന്ന് (വേര്‍തിരിച്ച്) അറിയുകയും ചെയ്യുന്നു. അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍, നിങ്ങളെ അവന് ബുദ്ധിമുട്ടിക്കുക തന്നെ ചെയ്യുമായിരുന്നു. "നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു പ്രതാപശാലിയും, അഗാധജ്ഞനുമാകുന്നു.
نِسَاؤُكُمْ = നിങ്ങളുടെ സ്ത്രീകള്‍ حَرْثٌ = കൃഷി (വിളയിടം) ആകുന്നു لَّكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക്, നിങ്ങളുടെ فَأْتُوا = അതിനാല്‍ നിങ്ങള്‍ ചെല്ലുവിന്‍ حَرْثَكُمْ = നിങ്ങളുടെ വിളക്കല്‍, കൃഷിയുടെ അടുക്കല് أَنَّىٰ شِئْتُمْ = നിങ്ങള്‍ എങ്ങനെ ഉദ്ദേശിച്ചുവോ (അങ്ങനെ) وَقَدِّمُوا = നിങ്ങള്‍ മുന്‍കൂട്ടി (മുന്‍ ചെയ്തു വെയ്ക്കുകയും ചെയ്യുക) لِأَنفُسِكُمْ = നിങ്ങളുടെ സ്വന്തങ്ങള്‍ക്ക്, നിങ്ങള്‍ക്കുതന്നെ وَاتَّقُوا اللَّهَ = അല്ലാഹുവിനെ നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ وَاعْلَمُوا = നിങ്ങള്‍ അറിയുകയും ചെയ്യുക أَنَّكُم = നിങ്ങള്‍ (ആകുന്നു) എന്ന് مُّلَاقُوهُ = അവനുമായി കണ്ടുമുട്ടുന്നവര്‍ وَبَشِّرِ = നീ സന്തോഷം അറിയിക്കുകയും ചെയ്യുക الْمُؤْمِنِينَ = സത്യവിശ്വാസികള്‍ക്ക്
2:223നിങ്ങളുടെ സ്ത്രീകള്‍ [ഭാര്യമാര്‍] നിങ്ങളുടെ കൃഷി (യിടം) ആകുന്നു. അതിനാല്‍, നിങ്ങളുടെ കൃഷി യുടെ അടുക്കല് നിങ്ങള്‍ എങ്ങനെ ഉദ്ദേശിച്ചുവോ (അപ്രകാരം) ചെന്നു കൊള്ളുക; നിങ്ങള്‍ നിങ്ങള്‍ക്കുതന്നെ (വേണ്ടത്) മുന്‍കൂട്ടി ചെയ്തുവെക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍. നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ സൂക്ഷിക്കുകയും, നിങ്ങള്‍ അവനുമായി കണ്ടു മുട്ടുന്നവരാണെന്ന് അറിയുകയും ചെയ്യുവിന്‍. (നബിയേ) സത്യവിശ്വാസികള്‍ക്ക് നീ സന്തോഷവാര്‍ത്ത അറിയിക്കുകയും ചെയ്യുക.
لَّا يُؤَاخِذُكُمُ = നിങ്ങളെ പിടികൂടുകയില്ല اللَّهُ = അല്ലാഹു بِاللَّغْوِ = അനാവശ്യം (വ്യര്‍ത്ഥം- പൊയ്‌വാക്ക്) മൂലം فِي أَيْمَانِكُمْ = നിങ്ങളുടെ സത്യങ്ങളില്‍ وَلَٰكِن = എങ്കിലും يُؤَاخِذُكُم = അവന് നിങ്ങളെ പിടികൂടും بِمَا كَسَبَتْ = സമ്പാദിച്ചത് (ചെയതു വെച്ചത്, പ്രവര്‍ത്തിച്ചത്) നിമിത്തം قُلُوبُكُمْ = നിങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ وَاللَّهُ = അല്ലാഹു غَفُورٌ = പൊറുക്കുന്ന വനാണ് حَلِيمٌ = സഹനശീലനാണ്
2:225നിങ്ങളുടെ സത്യങ്ങളില്‍ (മന:പൂര്‍വ്വമല്ലാത്ത) വ്യര്‍ത്ഥവാക്ക് മൂലം അല്ലാഹു നിങ്ങളെ പിടികൂടുകയില്ല. എങ്കിലും നിങ്ങളുടെ ഹൃദയങ്ങള്‍ (മന:പൂര്‍വ്വം) പ്രവര്‍ത്തിച്ചുവെച്ചതുമൂലം അവന് നിങ്ങളെ പിടികൂടുന്നതാണ്. അല്ലാഹു വളരെ പൊറുക്കുന്നവനും സഹനശീലനുമാകുന്നു.
لِّلَّذِينَ = യാതൊരുകൂട്ടര്‍ക്കുണ്ട് يُؤْلُونَ = ഈലാഉ് (ശപഥം) ചെയ്യുന്ന مِن نِّسَائِهِمْ = തങ്ങളുടെ സ്ത്രീകളെപ്പറ്റി تَرَبُّصُ = കാത്തിരിക്കല്‍ أَرْبَعَةِ = നാല് أَشْهُرٍ = മാസങ്ങള്‍ فَإِن فَاءُوا = എന്നാല്‍ (എന്നിട്ട്) അവര് മടങ്ങിവന്നാല്‍ فَإِنَّ اللَّهَ = എന്നാല്‍, നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു غَفُورٌ = വളരെ പൊറുക്കുന്നവനാണ് رَّحِيمٌ = കരുണാനിധിയാണ്
2:226തങ്ങളുടെ സ്ത്രീകളെ സംബന്ധിച്ച് (സംയോഗം ചെയ്കയില്ലെന്ന്) ശപഥം ചെയ്യുന്നവര്‍ക്ക് നാലുമാസത്തെ കാത്തിരിപ്പുണ്ടായിരിക്കും. എന്നാല്‍, അവര് മടങ്ങി വരുന്ന പക്ഷം, നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു പൊറുക്കുന്നവനും, കരുണാനിധിയുമാകുന്നു.
2:228വിവാഹമോചനം ചെയ്യപ്പെട്ട സ്ത്രീകള്‍ അവരുടെ ദേഹങ്ങളുമായി [സ്വയം] മൂന്ന് "ക്വുര്‍ ഉ്" [ആര്‍ത്തവശുദ്ധി] കള്‍ കാത്തിരിക്കണം. അവരുടെ ഗര്‍ഭാശയങ്ങളില്‍ അല്ലാഹു സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുള്ളതിനെ ഒളിച്ചുവെക്കല്‍ അവര്ക്ക് അനുവദനീയമാകുകയില്ല; അവര് അല്ലാഹുവിലും, അന്ത്യദിനത്തിലും വിശ്വസിക്കുന്നവരാണെങ്കില്‍. അതില്‍ [ആ കാലത്തില്‍] അവരെ മട (ക്കിയെടു) ക്കുന്നതിന് അവരുടെ വരന്‍മാര്‍ കൂടുതല്‍ അവകാശപ്പെട്ടവരുമാകുന്നു; (അതെ) അവര് നന്മ വരുത്തുന്നതിനെ ഉദ്ദേശിച്ചെങ്കില്‍. അവരുടെ [ഭാര്യമാരുടെ] മേലുള്ളതുപോലെ, (സദാചാര) മര്യാദയനുസരിച്ച് അവരോടും (ബാധ്യത) ഉണ്ട്. പുരുഷന്‍മാര്‍ക്ക് അവരെക്കാള്‍ ഒരു പദവി ഉണ്ട് താനും. അല്ലാഹു പ്രതാപശാലിയും, അഗാധജ്ഞനുമാകുന്നു.
فَإِن طَلَّقَهَا = എന്നിട്ട് അവന് അവളെ വിവാഹമോചനം ചെയ്താല്‍ فَلَا تَحِلُّ لَهُ = എന്നാല്‍ അവള്‍ അവന് അനുവദനീയമാകയില്ല مِن بَعْدُ = പിന്നീട്, ശേഷം حَتَّىٰ تَنكِحَ = അവള്‍ വിവാഹം കഴിക്കുന്നത് വരെ زَوْجًا = ഒരു ഭര്‍ത്താവിനെ غَيْرَهُ = അവനല്ലാത്ത, അവനൊഴികെ فَإِن طَلَّقَهَا = എന്നിട്ട് അവന് അവളെ വിവാഹമോചനം ചെയ്താല്‍ فَلَا جُنَاحَ = എന്നാല്‍ തെറ്റില്ല عَلَيْهِمَا = അവര് രണ്ടാളുടെമേല്‍ أَن يَتَرَاجَعَا = അവര് രണ്ടാളും അന്യോന്യം മടങ്ങുന്നതിന് إِن ظَنَّا = രണ്ടാളും വിചാരിച്ചെങ്കില്‍, ധരിച്ചാല്‍ أَن يُقِيمَا = രണ്ടാളും നിലനിറുത്തുമെന്ന് حُدُودَ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ അതിര്‍ത്തികളെ وَتِلْكَ = അവ, അതും حُدُودُ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ അതിര്‍ത്തികളാകുന്നു يُبَيِّنُهَا = അവയെ അവന് വിവരിക്കുകയാണ്, വ്യക്തമാക്കുന്നു لِقَوْمٍ = ഒരു ജനതക്ക് (ജനങ്ങള്‍ക്ക്) വേണ്ടി يَعْلَمُونَ = അവര് അറിയും
2:230എന്നിട്ട് (പിന്നെയും) അവന് അവളെ ത്വലാക്വ് [വിവാഹമോചനം] നടത്തിയെങ്കില്‍ അവനല്ലാത്ത (വേറെ) ഒരു ഭര്‍ത്താവിനെ അവള്‍ വിവാഹം കഴിക്കു ന്നതുവരേക്കും എനി അവള്‍ അവന് അനുവദനീയമാകുകയില്ല. എന്നിട്ട്, അവന് [രണ്ടാമത്തേവന്‍] അവളെ വിവാഹ മോചനം നടത്തിയെങ്കില്‍,- അപ്പോള്‍, അവര് രണ്ടു പേരും അന്യോന്യം മടങ്ങിവരുന്നതിന് അവരുടെ മേല് തെറ്റില്ല; (അതെ) അവര് രണ്ടാളും അല്ലാഹുവിന്റെ (നിയമ) അതിര്‍ത്തികളെ തങ്ങള്‍ നിലനിറുത്തിപ്പോരുമെന്ന് വിചാരിക്കുകയാണെങ്കില്‍. അവ (ഒക്കെയും) അല്ലാഹുവിന്റെ (നിയമ) അതിര്‍ത്തികളാകുന്നു; അറിയുന്ന ജനങ്ങള്‍ക്കുവേണ്ടി അവന് അവ വിവരിച്ചുകൊടുക്കുകയാണ്.
وَإِذَا طَلَّقْتُمُ = നിങ്ങള്‍ വിവാഹമോചനം ചെയ്താല്‍ النِّسَاءَ = സ്ത്രീകളെ فَبَلَغْنَ = എന്നിട്ടവര്‍ എത്തി, പ്രാപിച്ചു أَجَلَهُنَّ = അവരുടെ അവധി فَأَمْسِكُوهُنَّ = എന്നാലവരെ നിങ്ങള്‍ വെച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുവിന്‍ بِمَعْرُوفٍ = ആചാരം (മര്യാദ) അനുസരിച്ച് أَوْ سَرِّحُوهُنَّ = അല്ലെങ്കില്‍ അവരെ നിങ്ങള്‍ പിരിച്ചയക്കുക, വേര്‍പെടുത്തുക بِمَعْرُوفٍ = ആചാരപ്രകാരം, മര്യാദയനുസരിച്ച് وَلَا تُمْسِكُوهُنَّ = അവരെ നിങ്ങള്‍ പിടിച്ചുവെക്കരുത് ضِرَارًا = ദ്രോഹം ചെയ്യാന്‍ لِّتَعْتَدُوا = നിങ്ങള്‍ അതിരുവിടുവാനായിട്ട്, അതിക്രമം ചെയ്യുമാറ് وَمَن يَفْعَلْ = ആരെങ്കിലും ചെയ്യുന്നതായാല്‍ ذَٰلِكَ = അത് فَقَدْ ظَلَمَ = എന്നാലവൻ അക്രമം പ്രവർത്തിച്ചു نَفْسَهُ = അവനോട് തന്നെ وَلَا تَتَّخِذُوا = നിങ്ങള്‍ ആക്കിത്തീര്‍ക്കരുത് آيَاتِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ ആയത്തുകളെ هُزُوًا = പരിഹാസം (പരിഹാസ്യം) وَاذْكُرُوا = നിങ്ങള്‍ ഓര്‍ക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ نِعْمَتَ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ അനുഗ്രഹത്തെ عَلَيْكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് وَمَا أَنزَلَ = അവന് ഇറക്കിയതിനെയും عَلَيْكُم = നിങ്ങള്ക്ക് مِّنَ الْكِتَابِ = ഗ്രന്ഥത്തില്‍നിന്ന് وَالْحِكْمَةِ = വിജ്ഞാനത്തില്‍ നിന്നും يَعِظُكُم بِهِ = അതുവഴി നിങ്ങള്ക്ക് അവന് സദുപദേശം നല്‍കിക്കൊണ്ട് (നല്‍കുവാന്‍) وَاتَّقُوا اللَّهَ = നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍ وَاعْلَمُوا = നിങ്ങള്‍ അറിയുകയും ചെയ്‌വിന്‍ أَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്ന് بِكُلِّ شَيْءٍ = എല്ലാ കാര്യത്തെപ്പറ്റിയും عَلِيمٌ = അറിയുന്നവന്‍
2:231നിങ്ങള്‍ സ്ത്രീകളെ വിവാഹമോചനം ചെയ്തിട്ട് അവര് അവരുടെ (ഇദ്ദഃയുടെ) അവധി പ്രാപിച്ചാല്‍, അവരെ നിങ്ങള്‍ (ആചാര) മര്യാദയനുസരിച്ച് വെച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുവിന്‍; അല്ലെങ്കില്‍ (ആചാര) മര്യാദയനുസരിച്ച് അവരെ പിരിച്ചുവിടുവിന്‍. നിങ്ങള്‍ അതിര് വിട്ടുപോകുമാറ്ദ്രോഹമുണ്ടാക്കുവാനായിട്ട് അവരെനിങ്ങള്‍ പിടിച്ചുവെക്കുകയും ചെയ്യരുത്. ആരെങ്കിലും അത് ചെയ്യുന്നപക്ഷം, അവന് അവനോട് തന്നെ അക്രമം പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയാണ്ചെയ്തത്. അല്ലാഹുവിന്റെ ആയത്ത് [വചനം] കളെ നിങ്ങള്‍ പരിഹാസ്യമാക്കിത്തീര്‍ക്കരുത്. നിങ്ങള്ക്ക് അല്ലാഹു ചെയ്ത അനുഗ്രഹം നിങ്ങള്‍ ഓര്‍മിക്കുകയും ചെയ്യണം; വേദഗ്രന്ഥത്തില്‍നിന്നും, വിജ്ഞാനത്തില്‍നിന്നുമായി നിങ്ങള്ക്ക് സദുപദേശം നല്‍കിക്കൊണ്ട് അവന് നിങ്ങള്ക്ക് ഇറക്കിത്തന്നിട്ടുള്ളതും (ഓര്‍ക്കുവിന്‍) നിങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിനെ സൂക്ഷിക്കുകയും, അല്ലാഹു എല്ലാ കാര്യത്തെക്കുറിച്ചും അറിയുന്നവനാണെന്ന് അറിഞ്ഞുകൊള്ളുകയും ചെയ്യുവിന്‍.
وَإِذَا طَلَّقْتُمُ = നിങ്ങള്‍ വിവാഹമോചനം ചെയ്താല്‍ النِّسَاءَ = സ്ത്രീകളെ فَبَلَغْنَ = എന്നിട്ടവര്‍ എത്തി(യാല്‍), പ്രാപിച്ചു أَجَلَهُنَّ = അവരുടെ അവധി فَلَا تَعْضُلُوهُنَّ = എന്നാല്‍ നിങ്ങളവരെ മുടക്കിയിടരുത് أَن يَنكِحْنَ = അവര് വിവാഹം ചെയ്യുന്നതിന് (ചെയ്യുന്നതില്‍ നിന്ന്) أَزْوَاجَهُنَّ = അവരുടെ ഭര്‍ത്താക്കളെ إِذَا تَرَاضَوْا = അവര് പരസ്പരം തൃപ്തിപ്പെട്ടാല്‍ بَيْنَهُم = അവര്‍ക്കിടയില്‍ بِالْمَعْرُوفِ = മര്യാദ (സദാചാരം) അനുസരിച്ച് ذَٰلِكَ = അത് يُوعَظُ بِهِ = അത് മുഖേന സദുപദേശം ചെയ്യപ്പെടുന്നു مَن كَانَ = ആയിട്ടുള്ളവര്‍ക്ക് مِنكُمْ = നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് يُؤْمِنُ بِاللَّهِ = അല്ലാഹുവില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നു وَالْيَوْمِ الْآخِرِ = അന്ത്യനാളിലും ذَٰلِكُمْ أَزْكَىٰ لَكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് ഏറ്റം സംശുദ്ധമായതാണ് وَأَطْهَرُ = അധികം വൃത്തിയായതും وَاللَّهُ يَعْلَمُ = അല്ലാഹു അറിയുന്നു وَأَنتُمْ = നിങ്ങളാകട്ടെ لَا تَعْلَمُونَ = നിങ്ങള്‍ അറിയുകയില്ല
2:232നിങ്ങള്‍ സ്ത്രീകളെ ത്വലാക്വ് [വിവാഹമോചനം] നടത്തിയിട്ട് അവര് അവരുടെ (ഇദ്ദഃയുടെ) അവധി പ്രാപിച്ചാല്‍, അവര് അവരുടെഭര്‍ത്താക്കളെ- തങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ (സദാചാര) മര്യാദപ്രകാരം അവര് പരസ്പരം തൃപ്തിപ്പെട്ടാല്‍-വിവാഹം ചെയ്യുന്നതില്‍ നിന്ന് നിങ്ങളവരെ മുടക്കിയിടരുത്. ഇത് [ഈ കല്‍പന] മൂലം, നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് അല്ലാഹുവിലും അന്ത്യദിനത്തിലും വിശ്വസിച്ചുവരുന്നവര്‍ക്ക്സദുപദേശം നല്‍കപ്പെടുകയാണ്. അത് നിങ്ങള്ക്ക് ഏറ്റം സംശുദ്ധമായതും, ഏറ്റം വൃത്തിയായതുമാകുന്നു. അല്ലാഹുവിനറിയാം; നിങ്ങള്ക്ക് അറിഞ്ഞുകൂടാ.
وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ = നിങ്ങളുടെ മേല് തെറ്റില്ല فِيمَا = യാതൊന്നില്‍, ഒരു കാര്യത്തില്‍ عَرَّضْتُم بِهِ = അതിനെപ്പറ്റി നിങ്ങള്‍ സൂചന നല്‍കി مِنْ خِطْبَةِ = വിവാഹാര്‍ത്ഥന സംബന്ധിച്ച് النِّسَاءِ = (ആ) സ്ത്രീകളുടെ أَوْ أَكْنَنتُمْ = അല്ലെങ്കില്‍ നിങ്ങള്‍ ഒളിച്ചു (മറച്ചു) വെച്ചു فِي أَنفُسِكُمْ = നിങ്ങളുടെ സ്വന്തങ്ങളില്‍ (മനസ്സുകളില്‍) عَلِمَ اللَّهُ = അല്ലാഹുവിനറിയാം أَنَّكُمْ = നിങ്ങള്‍ (ആകുന്നു) എന്ന് سَتَذْكُرُونَهُنَّ = വഴിയെ നിങ്ങള്‍ അവരെ ഓര്‍മിക്കും وَلَٰكِن = എങ്കിലും لَّا تُوَاعِدُوهُنَّ = നിങ്ങളവരോട് വാഗ്ദാനം നടത്തരുത് سِرًّا = രഹസ്യമായി, സ്വകാര്യത്തില്‍ إِلَّا أَن تَقُولُوا = നിങ്ങള്‍ പറയുന്നതൊഴികെ قَوْلًا = വല്ല വാക്കും مَّعْرُوفًا = മര്യാദയായ (മിതമായ) وَلَا تَعْزِمُوا = നിങ്ങള്‍ തീര്‍ച്ചപ്പെടുത്തുക (ഉറപ്പിക്കുക)യും അരുത് عُقْدَةَ النِّكَاحِ = വിവാഹ ബന്ധത്തെ حَتَّىٰ يَبْلُغَ = എത്തുന്നതുവരേക്ക് الْكِتَابُ = നിയമം, രേഖ أَجَلَهُ = അതിന്റെ അവധി وَاعْلَمُوا = നിങ്ങള്‍ അറിയുകയും ചെയ്യുവിന്‍ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ = അല്ലാഹു അറിയുന്നതാണെന്ന് مَا فِي أَنفُسِكُمْ = നിങ്ങളുടെ മനസ്സുകളിലുള്ളത് فَاحْذَرُوهُ = അതിനാല്‍ നിങ്ങളവനെ ശ്രദ്ധിച്ചു കാക്കുവിന്‍ وَاعْلَمُوا = നിങ്ങള്‍ അറിയുകയും ചെയ്യുക أَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്ന് غَفُورٌ = വളരെ പൊറുക്കുന്നവന്‍ حَلِيمٌ = സഹനശീലന്‍
2:235(ആ) സ്ത്രീകളുടെ വിവാഹാര്‍ത്ഥനസംബന്ധിച്ച് നിങ്ങള്‍ (വല്ലതും) സൂചന നല്‍കുകയോ, അല്ലെങ്കില്‍ നിങ്ങളുടെ മനസ്സുകളില്‍ ഒളിച്ചുവെക്കുകയോ ചെയ്യുന്നതില്‍നിങ്ങളുടെ മേല് തെറ്റില്ല. നിങ്ങള്‍ വഴിയേ അവരെ ഓര്‍ത്തേക്കുന്നതാണെന്ന് അല്ലാഹുവിനറിയാം. എങ്കിലും, നിങ്ങള്‍ അവരോട് രഹസ്യമായി (ഒരു) വാഗ്ദാനം നടത്തരുത്;- നിങ്ങള്‍ മര്യാദയുള്ള വല്ലവാക്കും പറയുക എന്നുള്ളതല്ലാതെ. നിയമം അതിന്റെ അവധിയിലെത്തുന്നതുവരേക്കും വിവാഹ ബന്ധം നിങ്ങള്‍ തീര്‍ച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യരുത്. അല്ലാഹു നിങ്ങളുടെ മനസ്സുകളിലുള്ളത് അറിയുമെന്ന് നിങ്ങള്‍ അറിഞ്ഞുകൊള്ളുക. ആകയാല്‍, നിങ്ങള്‍അവനെ ശ്രദ്ധിച്ചു (കാത്തു) കൊള്ളുവിന്‍.അല്ലാഹു വളരെ പൊറുക്കുന്നവനും, സഹനശീലനു മാണെന്ന്നിങ്ങള്‍ അറിയുകയും ചെയ്യുവിന്‍.
حَافِظُوا = നിങ്ങള്‍ സൂക്ഷിച്ചു (കാത്തു) പോരുവിന്‍ عَلَى الصَّلَوَاتِ = നമസ്കാരങ്ങളെപ്പറ്റി وَالصَّلَاةِ = നമസ്‌കാരത്തെയും الْوُسْطَىٰ = മദ്ധ്യ (നടുവിലുള്ള- ശ്രേഷ്ഠമായ ) وَقُومُوا = നിങ്ങള്‍ നില്‍ക്കുകയും ചെയ്യുക لِلَّهِ = അല്ലാഹുവിനായി, അല്ലാഹുവിന് വേണ്ടി قَانِتِينَ = ഭക്തരായിട്ട്, ഒതുക്കമുള്ളവരായിക്കൊണ്ട്
2:238(എല്ലാ) നമസ്‌കാരങ്ങളെയും (വിശിഷ്യാ) മദ്ധ്യ നമസ്‌കാരത്തെയും സംബന്ധിച്ച് നിങ്ങള്‍സൂക്ഷിച്ചുപോരുവിന്‍. (ഒതുക്കത്തോടുകൂടി) ഭക്തിയുള്ളവരായ നിലയില്‍ അല്ലാഹുവിന് വേണ്ടി നില്‍ക്കുകയും ചെയ്യുവിന്‍.
وَالَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടര്‍ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ = നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് മരിക്കുന്ന وَيَذَرُونَ = വിട്ടുപോകുകയും ചെയ്യുന്ന أَزْوَاجًا = ഭാര്യമാരെ وَصِيَّةً = ഒരു വസ്വിയ്യത്ത് لِّأَزْوَاجِهِم = തങ്ങളുടെ ഭാര്യമാര്‍ക്ക് مَّتَاعًا = ഒരു വിഭവം, സാമഗ്രി إِلَى الْحَوْلِ = കൊല്ലത്തേക്ക് غَيْرَ إِخْرَاجٍ = പുറത്താക്കാതെ فَإِنْ خَرَجْنَ = എനി അവര് പുറത്ത് പോയെങ്കില്‍ فَلَا جُنَاحَ = എന്നാല്‍ തെറ്റില്ല عَلَيْكُمْ = നിങ്ങളുടെ മേല് فِي مَا فَعَلْنَ = അവര് ചെയ്ത (ചെയ്യുന്ന)തില്‍ فِي أَنفُسِهِنَّ = അവരുടെ ദേഹങ്ങളില്‍, തങ്ങളുടെ സ്വന്തങ്ങളുടെ കാര്യത്തില്‍ مِن مَّعْرُوفٍ = മര്യാദയായിട്ട്, ആചാരമായി وَاللَّهُ = അല്ലാഹു عَزِيزٌ = പ്രതാപശാലിയാണ് حَكِيمٌ = അഗാധജ്ഞനാണ്, യുക്തിമാനാകുന്നു
2:240നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് യാതൊരു കൂട്ടര്‍ മരിക്കുകയും, ഭാര്യമാരെ വിട്ടേച്ചുപോകുകയും ചെയ്യുന്നുവോ, തങ്ങളുടെ ഭാര്യമാര്‍ക്ക് ഒരു വസ്വിയ്യത്ത് (അവര് ചെയ്യേണ്ടതാണ്). അതായത്: (വീട്ടില്‍ നിന്ന്) പുറത്താക്കാത്ത വിധം (ഒരു) കൊല്ലത്തേക്കുള്ള (ഒരു) വിഭവം. എനി, അവര് (സ്വയം) പുറത്തുപോയെങ്കില്‍, അവര് തങ്ങളുടെ ദേഹങ്ങളുടെ കാര്യത്തില്‍ (സദാചാര) മര്യാദയായി ചെയ്യുന്നതില്‍ നിങ്ങളുടെ മേല് തെറ്റില്ല. അല്ലാഹു പ്രതാപശാലിയും അഗാധജ്ഞനുമാകുന്നു.
وَلِلْمُطَلَّقَاتِ = വിവാഹമോചനം ചെയ്യപ്പെട്ട സ്ത്രീകള്‍ക്കുണ്ട് مَتَاعٌ = വല്ല വിഭവവും, ഒരു വിഭവം (നല്‍കല്‍) മുത്അത്ത് بِالْمَعْرُوفِ = ആചാരം (മര്യാദ) അനുസരിച്ച് حَقًّا = ഒരു കടമ, വേണ്ടപ്പെട്ടത് عَلَى الْمُتَّقِينَ = സൂക്ഷ്മത പാലിക്കുന്നവരുടെ മേല്
2:241വിവാഹമോചനം ചെയ്യപ്പെട്ട സ്ത്രീകള്‍ക്ക് (ആചാര) മര്യാദയനുസരിച്ച് വല്ല വിഭവവും (ലഭിക്കേണ്ടത്) ഉണ്ട്. (അതെ) സൂക്ഷ്മത പാലിക്കുന്നവരുടെ മേല് ഒരു കടമ!
أَلَمْ تَرَ = നീ കണ്ടില്ലേ, നോക്കുന്നില്ലേ إِلَى الَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടരെ خَرَجُوا = അവര് പുറപ്പെട്ടു, പുറത്തുപോയി مِن دِيَارِهِمْ = അവരുടെ വസതികളില്‍ നിന്ന് وَهُمْ أُلُوفٌ = അവര് ആയിരങ്ങളുണ്ടായിട്ടും حَذَرَ = ഭയന്ന്, കാത്തുകൊണ്ട് الْمَوْتِ = മരണത്തെ فَقَالَ لَهُمُ = എന്നിട്ട് (അപ്പോള്‍) അവരോട് പറഞ്ഞു اللَّهُ = അല്ലാഹു مُوتُوا = നിങ്ങള്‍ മരണപ്പെടുവിന്‍ ثُمَّ = പിന്നീട് أَحْيَاهُمْ = അവരെ അവന് ജീവിപ്പിച്ചു إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു لَذُو فَضْلٍ = ദയവ് (അനുഗ്രഹം- ഔദാര്യം) ഉള്ളവന്‍ തന്നെ عَلَى النَّاسِ = മനുഷ്യരുടെ മേല് وَلَٰكِنَّ = എങ്കിലും أَكْثَرَ النَّاسِ = മനുഷ്യരില്‍ അധികവും لَا يَشْكُرُونَ = നന്ദി ചെയ്യുന്നില്ല
2:243നീ കണ്ടില്ലേ, യാതൊരു കൂട്ടരെ?! അവര് ആയിരങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിട്ടും മരണഭയത്താല്‍ തങ്ങളുടെ ഭവനങ്ങളില്‍ നിന്ന് അവര് പുറത്തുപോയി. എന്നിട്ട് അവരോട് അല്ലാഹു പറഞ്ഞു: "നിങ്ങള്‍ മരണമടയുവിന്‍;" പിന്നെ, അവന് അവരെ ജീവിപ്പിച്ചു. [ഇങ്ങനെയുള്ള ഒരു കൂട്ടരെ കണ്ടില്ലേ?!] നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു മനുഷ്യരുടെ മേല് ഔദാര്യം (അഥവാ അനുഗ്രഹം) ഉള്ളവന്‍ തന്നെയാകുന്നു. എങ്കിലും, മനുഷ്യരില്‍ അധികമാളുകളും നന്ദി ചെയ്യുന്നില്ല.
مَّن ذَا الَّذِي = ആരുണ്ട്, ഇങ്ങനെയുള്ളവന്‍ ആരാണ് يُقْرِضُ = കടം കൊടുക്കുന്നവന്‍ اللَّهَ = അല്ലാഹുവിന് قَرْضًا = കടം حَسَنًا = നല്ലതായ فَيُضَاعِفَهُ = എന്നാല്‍ അവന് അതിനെ ഇരട്ടിയായിക്കൊടുക്കും لَهُ = അവന് أَضْعَافًا = ഇരട്ടികള്‍ كَثِيرَةً = വളരെ, അധികം وَاللَّهُ = അല്ലാഹു يَقْبِضُ = പിടിക്കുന്നു, ചുരുക്കി എടുക്കും وَيَبْسُطُ = നീട്ടുകയും ചെയ്യുന്നു, പരത്തുകയും ചെയ്യും وَإِلَيْهِ = അവങ്കലേക്കുതന്നെ تُرْجَعُونَ = നിങ്ങള്‍ മടക്കപ്പെടുന്നു
2:245ആരുണ്ട് അല്ലാഹുവിന് നല്ല കടമായി കടംകൊടുക്കുന്നവന്‍?! എന്നാലവന്ന് അതിനെ വളരെ ഇരട്ടികളായി ഇരട്ടിച്ചു അവന് കൊടുക്കുന്നതാണ്. അല്ലാഹു (ചുരുക്കി) പിടിക്കുകയും, നീട്ടിക്കൊടുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു; അവങ്കലേക്കു തന്നെ നിങ്ങള്‍ മടക്കപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു.
أَلَمْ تَرَ = നീ കണ്ടില്ലേ, നോക്കുന്നില്ലേ إِلَى الْمَلَإِ = പ്രധാനികളെ, സംഘത്തിലേക്ക് مِن بَنِي إِسْرَائِيلَ = ഇസ്‌റാഈല്യരില്‍ നിന്നുള്ളാ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ = മൂസായുടെ ശേഷം إِذْ قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം لِنَبِيٍّ لَّهُمُ = അവരുടെ ഒരു നബിയോട് ابْعَثْ لَنَا = നീ ഞങ്ങള്‍ക്ക് നിയോഗിച്ചു തരുക مَلِكًا = ഒരു രാജാവിനെ نُّقَاتِلْ = ഞങ്ങള്‍ യുദ്ധം ചെയ്യാം فِي سَبِيلِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു هَلْ عَسَيْتُمْ = നിങ്ങള്‍ ആയേക്കുമോ إِن كُتِبَ = നിയമിക്ക(വിധിക്ക)പ്പെട്ടാല്‍ عَلَيْكُمُ = നിങ്ങളുടെ മേല് الْقِتَالُ = യുദ്ധം أَلَّا تُقَاتِلُوا = നിങ്ങള്‍ യുദ്ധം ചെയ്യാതിരിക്കുവാന്‍ قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു وَمَا لَنَا = ഞങ്ങള്‍ക്കെന്താണ് أَلَّا نُقَاتِلَ = ഞങ്ങള്‍ യുദ്ധം ചെയ്യാതിരിക്കുവാന്‍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ وَقَدْ أُخْرِجْنَا = ഞങ്ങള്‍ പുറത്താക്കപ്പെട്ടിരിക്കെ مِن دِيَارِنَا = ഞങ്ങളുടെ വസതികളില്‍ നിന്ന് وَأَبْنَائِنَا = ഞങ്ങളുടെ പുത്രന്‍മാരില്‍ (മക്കളില്‍) നിന്നും فَلَمَّا كُتِبَ = എന്നിട്ട് നിയമിക്ക (നിര്‍ബന്ധമാക്ക)പ്പെട്ടപ്പോള്‍ عَلَيْهِمُ = അവരുടെ മേല് الْقِتَالُ = യുദ്ധം تَوَلَّوْا = അവര് തിരിഞ്ഞുകളഞ്ഞു إِلَّا قَلِيلًا = അല്‍പം ഒഴികെ مِّنْهُمْ = അവരില്‍ നിന്ന് وَاللَّهُ = അല്ലാഹു, അല്ലാഹുവാകട്ടെ عَلِيمٌ = അറിയുന്നവനാണ് بِالظَّالِمِينَ = അക്രമികളെപ്പറ്റി
2:246നീ കണ്ടില്ലേ, മൂസായുടെ (കാല) ശേഷം ഇസ്‌റാഈല്‍ സന്തതികളില്‍ നിന്നുള്ള പ്രധാനികളെ?!- അതായത്, അവര് അവരുടെ ഒരു പ്രവാചകനോട് പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം: "താങ്കള്‍ ഞങ്ങള്‍ക്ക് ഒരു രാജാവിനെ നിയോഗിച്ചു തരണം- ഞങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ യുദ്ധം ചെയ്തു കൊള്ളാം." അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു; "നിങ്ങളുടെ മേല് യുദ്ധം നിയമിക്കപ്പെടുന്ന പക്ഷം, നിങ്ങള്‍ യുദ്ധം ചെയ്യാതിരുന്നേക്കുമോ?" അവര് പറഞ്ഞു: "ഞങ്ങള്‍ക്കെന്താണ്, ഞങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ യുദ്ധം ചെയ്യാതിരിക്കുവാന്‍ (കാരണമുള്ളത്)? ഞങ്ങളുടെ ഭവനങ്ങളില്‍നിന്നും, മക്കളില്‍നിന്നും ഞങ്ങള്‍ പുറത്താക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള സ്ഥിതിക്ക്!" എന്നിട്ട്, അവരുടെമേല്‍ യുദ്ധം നിയമിക്കപ്പെട്ടാറെ, അവര് തിരിഞ്ഞു കളഞ്ഞു- അവരില്‍ നിന്ന് അല്‍പം (ആളുകള്‍) ഒഴികെ, അല്ലാഹു അക്രമ കാരികളെപ്പറ്റി അറിയുന്നവനുമത്രെ.
وَقَالَ لَهُمْ = അവരോട് പറയുകയും ചെയ്തു نَبِيُّهُمْ = അവരുടെ പ്രവാചകന്‍ إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു قَدْ بَعَثَ = നിയോഗിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട് لَكُمْ = നിങ്ങള്ക്ക് طَالُوتَ = ത്വാലൂത്തിനെ مَلِكًا = ഒരു രാജാവായിട്ട് قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു أَنَّىٰ يَكُونُ = എങ്ങനെ ഉണ്ടാകും, ആകുന്നതെങ്ങനെ لَهُ = അവന് الْمُلْكُ = രാജത്വം عَلَيْنَا = ഞങ്ങളുടെ മേല് وَنَحْنُ = ഞങ്ങളാവട്ടെ أَحَقُّ = കൂടുതല്‍ അര്‍ഹരാണ് بِالْمُلْكِ = രാജത്വത്തിന് مِنْهُ = അവനെക്കാള്‍ وَلَمْ يُؤْتَ = അവന് നല്‍കപ്പെട്ടിട്ടുമില്ല سَعَةً = വല്ല കഴിവും, ഒരു വലുപ്പം, വിശാലത مِّنَ الْمَالِ = ധനത്തില്‍നിന്ന്, ധനത്താല്‍, ധനം സംബന്ധിച്ച് قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയം അല്ലാഹു اصْطَفَاهُ = അദ്ദേഹത്തെ തിരഞ്ഞെടുത്തിരിക്കുന്നു عَلَيْكُمْ = നിങ്ങളുടെമേല്‍ وَزَادَهُ = അദ്ദേഹത്തിന് വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു بَسْطَةً = വികാസം, വിശാലത, വലുപ്പം فِي الْعِلْمِ = അറിവില്‍, ജ്ഞാനത്തില്‍ وَالْجِسْمِ = ശരീരത്തിലും وَاللَّهُ يُؤْتِي = അല്ലാഹു കൊടുക്കും مُلْكَهُ = അവന്റെ (വക) രാജത്വം مَن يَشَاءُ = അവനുദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്ക് وَاللَّهُ وَاسِعٌ = അല്ലാഹു വിശാലനാണ് عَلِيمٌ = അറിയുന്നവനാണ്
2:247അവരുടെ പ്രവാചകന്‍ അവരോട് പറഞ്ഞു: "നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു ത്വാലൂത്തിനെ നിങ്ങള്ക്ക് രാജാവായി നിയോഗിച്ചു തന്നിട്ടുണ്ട്." അവര് പറഞ്ഞു: "എങ്ങനെയാണ് അവന്ന് ഞങ്ങളുടെ മേല് രാജത്വം ഉണ്ടാകുന്നത്? ഞങ്ങളാകട്ടെ, രാജത്വത്തിന് അവനെക്കാള്‍ അര്‍ഹതയുള്ളവരാകുന്നു; (മാത്രമല്ല) ധനം സംബന്ധിച്ച് (വേണ്ടുന്ന) ഒരു കഴിവും അവന് നല്‍കപ്പെട്ടിട്ടുമില്ല (എന്നിരിക്കെ)!" അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: "നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു അദ്ദേഹത്തെ നിങ്ങളുടെ മേല് (രാജത്വത്തിന്) തിരഞ്ഞെടുത്തിരിക്കുന്നു; അവന് അദ്ദേഹ ത്തിന് അറിവിലും, ശരീരത്തിലും വികാസം കൂട്ടുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. അല്ലാഹു, അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്ക് അവന്റെ (വക) രാജത്വം നല്‍കുന്നു. അല്ലാഹു വിശാലനും (എല്ലാം) അറിയുന്നവനുമാകുന്നു."
فَلَمَّا فَصَلَ = അങ്ങനെ, പിരിഞ്ഞ (വേറിട്ട)പ്പോള്‍ طَالُوتُ = ത്വാലൂത്ത് بِالْجُنُودِ = സൈന്യങ്ങളെയും കൊണ്ട് قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു إِنَّ اللَّهَ = നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു مُبْتَلِيكُم = നിങ്ങളെ പരീക്ഷിക്കുന്നവനാണ് بِنَهَرٍ = ഒരു പുഴ മുഖേന فَمَن شَرِبَ = അപ്പോള്‍ ആര്‍ കുടിച്ചുവോ مِنْهُ = അതില്‍ നിന്ന് فَلَيْسَ = എന്നാല്‍ അവനല്ല مِنِّي = എന്നില്‍നിന്നുള്ള, എന്റെ കൂട്ടത്തില്‍ പെട്ട(വന്‍) وَمَن لَّمْ يَطْعَمْهُ = അതിനെ ആര്‍ രുചി നോക്കിയില്ല (കഴിച്ചില്ല)യോ فَإِنَّهُ مِنِّي = എന്നാലവന് എന്നില്‍ പെട്ട(വന്‍) ആകുന്നു إِلَّا مَنِ اغْتَرَفَ = കോരി (മുക്കി) എടുത്തവനൊഴികെ غُرْفَةً = ഒരു കോരല്‍ بِيَدِهِ = തന്റെ കൈകൊണ്ട് فَشَرِبُوا = എന്നിട്ട് അവര് കുടിച്ചു مِنْهُ = അതില്‍ നിന്ന് إِلَّا قَلِيلًا = അല്‍പം (ആളുകള്‍) ഒഴികെ مِّنْهُمْ = അവരില്‍ നിന്ന് فَلَمَّا جَاوَزَهُ = അങ്ങനെ അതിനെ വിട്ടു കടന്നപ്പോള്‍ هُوَ وَالَّذِينَ آمَنُوا = അദ്ദേഹവും വിശ്വസിച്ചവരും مَعَهُ = അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു لَا طَاقَةَ = കഴിവില്ല لَنَا الْيَوْمَ = നമുക്ക് ഇന്ന് بِجَالُوتَ = ജാലൂത്തിനോട് وَجُنُودِهِ = അവന്റെ സൈന്യങ്ങളോടും قَالَ = പറഞ്ഞു الَّذِينَ يَظُنُّونَ = വിചാരിക്കുന്നവര്‍ أَنَّهُم = തങ്ങള്‍ (അവര്) എന്ന് مُّلَاقُو اللَّهِ = അല്ലാഹുവുമായി കണ്ടു മുട്ടുന്നവരാണ് (എന്ന്) كَم = എത്ര, എത്രയോ (ഉണ്ട്) مِّن فِئَةٍ = സംഘത്തില്‍നിന്ന് قَلِيلَةٍ = കുറഞ്ഞ, അല്‍പമായ غَلَبَتْ = ജയിച്ചിരിക്കുന്നു فِئَةً كَثِيرَةً = അധികരിച്ച (വളരെയുള്ള ) സംഘത്തെ بِإِذْنِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ അനുമതി കൊണ്ട് (ഉത്തരവ്- സമ്മതപ്രകാരം) وَاللَّهُ = അല്ലാഹുവാകട്ടെ مَعَ الصَّابِرِينَ = ക്ഷമിക്കുന്നവരോട് കൂടെയായിരിക്കും
2:249അങ്ങനെ, ത്വാലൂത്ത് സൈന്യങ്ങളെയും കൊണ്ട് (സ്ഥലം) വിട്ടു പോയപ്പോള്‍, അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: നിശ്ചയമായും, അല്ലാഹു ഒരു നദിമുഖേന നിങ്ങളെ പരീക്ഷിക്കുന്നതാണ്; അപ്പോള്‍, അതില്‍ നിന്ന് ആര്‍ (വെള്ളം) കുടിച്ചുവോ അവന് എന്റെ കൂട്ടത്തില്‍പെട്ടവനല്ല; ആര്‍ അത് രുചി നോക്കിയില്ലയോ അവന് എന്റെ കൂട്ടത്തില്‍പെട്ടവനാണ്; തന്റെ കൈകൊണ്ട് ഒരു കോരല്‍ കോരിയെടു(ത്തു കുടി)ക്കുന്നവനൊഴികെ. [അതിന്‌വിരോധമില്ല] എന്നിട്ട് അവരില്‍നിന്ന് അല്‍പം (ആളുകള്‍) ഒഴികെ (ബാക്കിയെല്ലാവരും) അതില്‍നിന്ന് കുടിച്ചു. അങ്ങനെ. അദ്ദേഹവും, അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം വിശ്വസിച്ചവരും അത് [നദി] വിട്ടുകടന്നപ്പോള്‍, അവര് പറഞ്ഞു: "ജാലൂത്തിനോടും, അവന്റെ സൈന്യങ്ങളോടും (ഏറ്റുമുട്ടാന്‍) ഇന്ന് നമുക്ക് കഴിവില്ല." തങ്ങള്‍ അല്ലാഹുവുമായി കണ്ടുമു ട്ടുന്നവരാണെന്ന് വിചാരിക്കുന്നവര്‍ പറഞ്ഞു: "കുറഞ്ഞതായ എത്രയോ സംഘം (ആളുകള്‍) അധികരിച്ചതായ സംഘത്തെ അല്ലാഹുവിന്റെ അനുമതി പ്രകാരം ജയിച്ചടക്കിയിട്ടുണ്ട്! അല്ലാഹുവാകട്ടെ, ക്ഷമിക്കുന്ന വരുടെ കൂടെയായിരിക്കും."
وَلَمَّا بَرَزُوا = അവര് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട (രംഗത്തുവന്ന)പ്പോള്‍ لِجَالُوتَ = ജാലൂത്തിനോട് وَجُنُودِهِ = അവന്റെ സൈന്യങ്ങളോടും قَالُوا = അവര് പറഞ്ഞു رَبَّنَا = ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ أَفْرِغْ = നീ ചൊരിയണേ عَلَيْنَا = ഞങ്ങളുടെ മേല് صَبْرًا = ക്ഷമ, സഹനം وَثَبِّتْ = നീ ഉറപ്പിക്കുക (സ്ഥിരപ്പെടുത്തുക)യും ചെയ്യണേ أَقْدَامَنَا = ഞങ്ങളുടെ പാദങ്ങള്‍ وَانصُرْنَا = ഞങ്ങളെ സഹായിക്കയും ചെയ്യണേ عَلَى الْقَوْمِ = ജനങ്ങള്‍ക്കെതിരെ الْكَافِرِينَ = അവിശ്വാസികളായ
2:250അവര് ജാലൂത്തിനോടും അവന്റെ സൈന്യങ്ങളോടും (യുദ്ധത്തില്‍) പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടപ്പോള്‍ അവര് പറഞ്ഞു: "ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ, ഞങ്ങളുടെ മേല് ക്ഷമ ചൊരിഞ്ഞുതരുകയും, ഞങ്ങളുടെ പാദങ്ങളെ ഉറപ്പിച്ചു തരുകയും ചെയ്യണമേ! അവിശ്വാസികള്‍ക്കെതിരില്‍ ഞങ്ങളെ നീ സഹായിക്കുകയും ചെയ്യേണമേ!"
فَهَزَمُوهُم = അങ്ങനെ അവര് അവരെ പൊട്ടിച്ചു. പരാജയപ്പെടുത്തി بِإِذْنِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ അനുമതികൊണ്ട് وَقَتَلَ دَاوُودُ = ദാവൂദ് കൊല്ലുകയും ചെയ്തു جَالُوتَ = ജാലൂത്തിനെ وَآتَاهُ اللَّهُ = അദ്ദേഹത്തിന് അല്ലാഹു കൊടുക്കുകയും ചെയ്തു الْمُلْكَ = രാജത്വം وَالْحِكْمَةَ = വിജ്ഞാനവും وَعَلَّمَهُ = അദ്ദേഹത്തിനവന്‍ പഠിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു مِمَّا يَشَاءُ = അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നതില്‍നിന്നും (ചിലത്) وَلَوْلَا = ഇല്ലായിരുന്നെങ്കില്‍ دَفْعُ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ തടവ്, തടുക്കല്‍ النَّاسَ = മനുഷ്യരെ بَعْضَهُم = അവരില്‍ ചിലരെ بِبَعْضٍ = ചിലരെക്കൊണ്ട് لَّفَسَدَتِ = നാശപ്പെടുകതന്നെ ചെയ്യുമായിരുന്നു, ദുഷിക്കുന്നതാണ് الْأَرْضُ = ഭൂമി وَلَٰكِنَّ اللَّهَ = പക്ഷേ (എന്നാല്‍, എങ്കിലും) അല്ലാഹു ذُو فَضْلٍ = ദയവ് (അനുഗ്രഹം- ഔദാര്യം ഉള്ളവനാണ്) عَلَى الْعَالَمِينَ = ലോകരുടെ മേല്, ലോകരോട്
2:251അങ്ങനെ, അവര് അല്ലാഹുവിന്റെ അനുമതികൊണ്ട് അവരെ തോല്‍പിച്ചുകളഞ്ഞു; ജാലൂത്തിനെ ദാവൂദ് കൊല്ലുകയും ചെയ്തു. അദ്ദേഹത്തിന് അല്ലാഹു രാജത്വവും, വിജ്ഞാനവും നല്‍കുകയും ചെയ്തു ; അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്ന ചിലത് അദ്ദേഹത്തിന് അവന് പഠിപ്പിച്ചും കൊടുത്തു. അല്ലാഹു മനുഷ്യരെ- അവരില്‍ ചിലരെ ചിലരെക്കൊണ്ട് - തടുക്കലില്ലായിരുന്നെങ്കില്‍, ഭൂമി നാശപ്പെടുമായിരുന്നു. പക്ഷേ, അല്ലാഹു ലോകരുടെ മേല് ദയവുള്ളവനാകുന്നു.
تِلْكَ الرُّسُلُ = ആ റസൂലുകള്‍ فَضَّلْنَا = നാം ശ്രേഷ്ഠരാക്കിയിരിക്കുന്നു بَعْضَهُمْ = അവരില്‍ ചിലരെ عَلَىٰ بَعْضٍ = ചിലരെക്കാള്‍ مِّنْهُم = അവരിലുണ്ട് مَّن كَلَّمَ اللَّهُ = അല്ലാഹു സംസാരിച്ചവര്‍ وَرَفَعَ = അവന് ഉയര്‍ത്തുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു بَعْضَهُمْ = അവരില്‍ ചിലരെ دَرَجَاتٍ = പല പദവികള്‍, പടികള്‍ وَآتَيْنَا = നാം കൊടുക്കുകയും ചെയ്തു عِيسَى = ഈസാക്ക് ابْنَ مَرْيَمَ = മര്‍യമിന്‍റെ മകന്‍ الْبَيِّنَاتِ = (വ്യക്തമായ) തെളിവുകള്‍ وَأَيَّدْنَاهُ = അദ്ദേഹത്തെ നാം ബലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തു بِرُوحِ الْقُدُسِ = പരിശുദ്ധാത്മാവിനെക്കൊണ്ട് وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ = അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ مَا اقْتَتَلَ = ശണ്ഠ കൂടുക (യുദ്ധം ചെയ്യുക- കൊലനടത്തുക)യില്ലായിരുന്നു الَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടര്‍ مِن بَعْدِهِم = അവരുടെ ശേഷമുള്ള مِّن بَعْدِ = ശേഷം, ശേഷമായി مَا جَاءَتْهُمُ = അവര്ക്ക് വന്നതിന്‍റെ الْبَيِّنَاتُ = തെളിവുകള്‍ وَلَٰكِنِ = എങ്കിലും اخْتَلَفُوا = അവര് ഭിന്നിച്ചു فَمِنْهُم = എന്നിട്ട് അവരിലുണ്ട്, അവരില്‍ ചിലര്‍ ആകുന്നു مَّنْ آمَنَ = വിശ്വസിച്ചവര്‍ وَمِنْهُم = അവരിലുണ്ട്, ചിലര്‍ ആകുന്നു مَّن كَفَرَ = അവിശ്വസിച്ചവര്‍ وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ = അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നെങ്കില്‍ مَا اقْتَتَلُوا = അവര് ശണ്ഠ കൂടുകയില്ലായിരുന്നു وَلَٰكِنَّ اللَّهَ = എങ്കിലും അല്ലാഹു يَفْعَلُ = അവന് ചെയ്യും, ചെയ്യുന്നു مَا يُرِيدُ = അവന് (താന്‍) ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്
2:253(മേല് പ്രസ്താവിക്കപ്പെട്ട) ആ റസൂലുകള്‍, അവരില്‍ ചിലരെ ചിലരെക്കാള്‍ നാം ശ്രേഷ്ഠരാക്കിയിരിക്കുന്നു. അവരില്‍ അല്ലാഹു സംസാരിച്ചവരുണ്ട്. അവരില്‍ ചിലരെ അവന് പല പദവികള്‍ ഉയര്‍ത്തുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. മര്‍യമിന്‍റെ മകന്‍ ഈസാക്ക് നാം വ്യക്തമായ തെളിവുകള്‍ നല്‍കുകയും, പരിശുദ്ധാത്മാവ് മുഖേന അദ്ദേഹത്തെ നാം ബലപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നുവെങ്കില്‍, അവരുടെ ശേഷമു ള്ളവര്‍ അവര്ക്ക് വ്യക്തമായ തെളിവു കള്‍ വന്നതിനുശേഷം (പരസ്പരം) ശണ്ഠകൂടുകയില്ലായിരുന്നു. എങ്കിലും, അവര് (അഭിപ്രായ) ഭിന്നിപ്പിലായി; എന്നിട്ട് അവരില്‍ നിന്ന് (ചിലര്‍) വിശ്വസിച്ചവരുണ്ട്; അവരില്‍ നിന്ന് (ചിലര്‍) അവിശ്വസിച്ചവരുമുണ്ട്. അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ചിരുന്നുവെങ്കില്‍, അവര് (പരസ്പരം) ശണ്ഠ കൂടുകയില്ലായിരുന്നു. എങ്കിലും, അല്ലാഹു അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത് ചെയ്യുന്നു.
ا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا = ഹേ വിശ്വസിച്ചവരേ أَنفِقُوا = നിങ്ങള്‍ ചെലവഴിക്കുവിന്‍ مِمَّا رَزَقْنَاكُم = നിങ്ങള്ക്ക് നാം നല്‍കിയതില്‍ നിന്ന് مِّن قَبْلِ = മുമ്പായി أَن يَأْتِيَ = വരുന്നതിന് يَوْمٌ = ഒരു ദിവസം لَّا بَيْعٌ = ഒരു ക്രയവിക്രയവും (വില്‍പനയും- കച്ചവടവും) ഇല്ല فِيهِ = അതില്‍ وَلَا خُلَّةٌ = ചങ്ങാതിത്തവും (സുഹൃല്‍ ബന്ധവും) ഇല്ല وَلَا شَفَاعَةٌ = ശുപാര്‍ശയുമില്ല وَالْكَافِرُونَ = അവിശ്വാസികള്‍ هُمُ = അവര്‍തന്നെ الظَّالِمُونَ = അക്രമികള്‍
2:254ഹേ, വിശ്വസിച്ചവരേ, നിങ്ങള്ക്ക് നാം നല്‍കിയിട്ടുള്ളതില്‍ നിന്ന് നിങ്ങള്‍ ചിലവഴിക്കുവിന്‍, ഒരു ക്രയവിക്രയമാകട്ടെ ശുപാര്‍ശയാകട്ടെ, ചങ്ങാതിത്തമാകട്ടെ, (ഉണ്ടായിരിക്കുക) ഇല്ലാത്ത ഒരു ദിവസം വന്നെ ത്തുന്നതിന് മുമ്പായി. അവിശ്വാസികള്‍ തന്നെയാണ് അക്രമകാരികള്‍.
2:257അല്ലാഹു വിശ്വസിച്ചവരുടെ ബന്ധു (അഥവാ രക്ഷാധികാരി) ആകുന്നു;- അവരെ അവന് അന്ധകാരങ്ങളില്‍ നിന്ന് പ്രകാശത്തിലേക്ക് പുറത്തുകൊണ്ടു വരുന്നു. അവിശ്വസിച്ചവരാകട്ടെ, അവരുടെ ബന്ധുക്കള്‍ (അഥവാ കാര്യകര്‍ത്താക്കള്‍) "ത്വാഗൂത്ത്" [ദുര്‍മൂര്‍ത്തികളു] മാകുന്നു;- അവര് അവരെ പ്രകാശ ത്തില്‍നിന്ന് അന്ധകാരങ്ങളിലേക്ക് പുറത്തുകൊണ്ടു വരുന്നു. അക്കൂട്ടര്‍ നരകത്തിന്‍റെ ആള്‍ക്കാരത്രെ. അവര് അതില്‍ നിത്യവാസികളായിരിക്കും.
لَمْ تَرَ = നീ കണ്ടില്ലേ, നോക്കുന്നില്ലേ إِلَى الَّذِي حَاجَّ = ന്യായവാദം ചെയ്തവനെ إِبْرَاهِيمَ = ഇബ്‌റാഹീമിനോട് فِي رَبِّهِ = അദ്ദേഹത്തിന്റെ റബ്ബിന്‍റെ (കാര്യത്തില്‍) أَنْ آتَاهُ اللَّهُ = അവന് അല്ലാഹു നല്‍കിയതിനാല്‍ الْمُلْكَ = രാജത്വം إِذْ قَالَ = പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം إِبْرَاهِيمُ = ഇബ്‌റാഹീം رَبِّيَ = എന്റെ റബ്ബ്, റബ്ബത്രെ الَّذِي يُحْيِي = ജീവിപ്പിക്കുന്നവനാണ് (ജീവിപ്പിക്കുന്നവന്‍) وَيُمِيتُ = മരണപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു أَنَا أُحْيِي = ഞാന്‍ ജീവിപ്പിക്കുന്നു وَأُمِيتُ = ഞാന്‍ മരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു قَالَ إِبْرَاهِيمُ = ഇബ്‌റാഹീം പറഞ്ഞു فَإِنَّ اللَّهَ = എന്നാല്‍ നിശ്ചയമായും അല്ലാഹു يَأْتِي = അവന് വരുന്നു بِالشَّمْسِ = സൂര്യനെക്കൊണ്ട് مِنَ الْمَشْرِقِ = കിഴക്കുനിന്ന്, ഉദയസ്ഥാനത്തുനിന്ന് فَأْتِ بِهَا = എന്നാല്‍ നീ അതിനെ കൊണ്ടുവാ مِنَ الْمَغْرِبِ = പടിഞ്ഞാറുനിന്ന്, അസ്തമയസ്ഥാനത്തുനിന്ന് فَبُهِتَ = അപ്പോള്‍ സ്തംഭിച്ചു, പരിഭ്രമിച്ചു (ഉത്തരം മുട്ടി) الَّذِي كَفَرَ = അവിശ്വസിച്ചവന്‍ وَاللَّهُ = അല്ലാഹു لَا يَهْدِي = അവന് നേര്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കുകയില്ല الْقَوْمَ = ജനങ്ങളെ الظَّالِمِينَ = അക്രമികളായ
2:258നീ കണ്ടില്ലേ, ഇബ്‌റാഹീമിനോട് അദ്ദേഹത്തിന്റെ റബ്ബിന്‍റെ കാര്യത്തില്‍ ന്യായവാദം നടത്തിയ ഒരുവനെ?- (അതെ) അവന് അല്ലാഹു രാജത്വം നല്‍കിയതിനാല്‍! (അതായത്:) "എന്റെ റബ്ബത്രെ ജീവിപ്പിക്കുകയും, മരണപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നവന്‍" എന്ന് ഇബ്‌റാഹീം പറഞ്ഞപ്പോള്‍, അവന് പറഞ്ഞു: "ഞാന്‍ ജീവിപ്പിക്കുകയും, മരണപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു (വല്ലോ)," ഇബ്‌റാഹീം പറഞ്ഞു: "എന്നാല്‍, അല്ലാഹു സൂര്യനെ കിഴക്കുഭാഗത്തു നിന്നു കൊണ്ടു വരുന്നു; നീ അതിനെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്തുനിന്ന് (ഒന്ന്) കൊണ്ടു വരുക! അപ്പോള്‍, (ആ) അവിശ്വസിച്ചവന്‍ (ഉത്തരം മുട്ടി) സ്തംഭിച്ചു. അല്ലാഹു, അക്രമകാരികളായ ജനങ്ങളെ നേര്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കുകയില്
أَوْ كَالَّذِي = അല്ലെങ്കില്‍ യാതൊരുവന്റെ മാതിരി مَرَّ = അദ്ദേഹം നടന്നുപോയി عَلَىٰ قَرْيَةٍ = ഒരു രാജ്യത്തിലൂടെ وَهِيَ خَاوِيَةٌ = അത് വീണടിഞ്ഞിരിക്കുന്നതാണ് عَلَىٰ عُرُوشِهَا = അതിലെ മേല്‍പുര (കൂര)കളോടെ قَالَ أَنَّىٰ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു എങ്ങനെയായിരിക്കും يُحْيِي هَٰذِهِ = ഇതിനെ ജീവിപ്പിക്കുക اللَّهُ = അല്ലാഹു بَعْدَ مَوْتِهَا = ഇത് നിര്‍ജ്ജീവമായതിനുശേഷം فَأَمَاتَهُ اللَّهُ = എന്നിട്ട് അദ്ദേഹത്തെ അല്ലാഹു മരണപ്പെടുത്തി مِائَةَ عَامٍ = നൂറ് വര്‍ഷം ثُمَّ بَعَثَهُ = പിന്നെ അദ്ദേഹത്തെ എഴുന്നേല്‍പിച്ചു قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു كَمْ لَبِثْتَ = നീ എത്ര താമസിച്ചു, കഴിഞ്ഞുകൂടി قَالَ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു لَبِثْتُ يَوْمًا = ഞാന്‍ ഒരു ദിവസം താമസിച്ചു, കഴിഞ്ഞുകൂടി أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ = അല്ലെങ്കില്‍ ഒരു ദിവസത്തിന്‍റെ കുറച്ചുഭാഗം قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു بَل لَّبِثْتَ = പക്ഷേ (എന്നാല്‍) നീ താമസിച്ചു مِائَةَ عَامٍ = നൂറ് വര്‍ഷം فَانظُرْ = എന്നാല്‍ നീ നോക്കുക إِلَىٰ طَعَامِكَ = നിന്റെ ഭക്ഷണ (സാധന)ത്തിലേക്ക് وَشَرَابِكَ = നിന്റെ പാനീയത്തിലേക്കും لَمْ يَتَسَنَّهْ = അത് കാലപ്പഴക്കം ചെന്നിട്ടില്ല, മാറ്റം വന്നിട്ടില്ല وَانظُرْ = നീ നോക്കുകയും ചെയ്യുക إِلَىٰ حِمَارِكَ = നിന്റെ കഴുതയിലേക്ക് وَلِنَجْعَلَكَ = നിന്നെ ആക്കുവാന്‍ വേണ്ടിയുമാണ് آيَةً = ഒരു ദൃഷ്ടാന്തം لِّلنَّاسِ = മനുഷ്യര്‍ക്ക് وَانظُرْ = നീ നോക്കുകയും ചെയ്യുക إِلَى الْعِظَامِ = എല്ലുകളിലേക്ക് كَيْفَ = എങ്ങനെയാണ് (എന്ന്) نُنشِزُهَا = നാമതിനെ ഘടിപ്പിക്കുന്നു, അവയെ കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കുന്നു, പൊക്കിക്കൊണ്ടുവരുന്നു ثُمَّ نَكْسُوهَا = പിന്നെ നാമതിന് ധരിപ്പിക്കുന്നു لَحْمًا = മാംസത്തെ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ = അങ്ങനെ അദ്ദേഹത്തിന് വ്യക്തമായപ്പോള്‍ قَالَ أَعْلَمُ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു ഞാന്‍ അറിയുന്നു أَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്ന് عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ = എല്ലാ കാര്യത്തിനും قَدِيرٌ = കഴിവുള്ളവന്‍
2:259അല്ലെങ്കില്‍, ഒരു രാജ്യത്തിലൂടെ നടന്നുപോയ ഒരുവന്‍റെ മാതിരി (കണ്ടില്ലേ?) അത് [ആ രാജ്യം] അതിലെ മേല്‍ക്കൂരകളോടെ വീണടിഞ്ഞു കിടക്കുകയാണ്; (അപ്പോള്‍) അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: "ഇത് ചത്തു (നിര്‍ജ്ജീവമായി) പോയതിന്‍റെ ശേഷം ഇതിനെ അല്ലാഹു ജീവിപ്പിക്കുന്നത് എങ്ങനെയായിരിക്കും?!" എന്നിട്ട്, അദ്ദേഹത്തെ അല്ലാഹു നൂറുവര്‍ഷം മരിപ്പിച്ചു (കി ടത്തി); പിന്നെ അദ്ദേഹത്തെ (ജീവിപ്പിച്ച്) എഴുന്നേല്‍പിച്ചു. അവന് [അല്ലാഹു] പറഞ്ഞു: "നീ എത്ര (കാലം) കഴിഞ്ഞുകൂടി?" അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: "ഞാന്‍ ഒരു ദിവസം, അല്ലെങ്കില്‍ ഒരു ദിവസത്തിന്‍റെ കുറച്ചുഭാഗം കഴിഞ്ഞുകൂടിയിരിക്കുന്നു." അവന് പറഞ്ഞു: (അല്ല) പക്ഷേ നീ നൂറുവര്‍ഷം കഴിഞ്ഞു കൂടിയിരിക്കുന്നു;- എന്നാല്‍ നിന്റെ ഭക്ഷണത്തിലേക്കും പാനീയത്തിലേക്കും നോക്കൂ: അത് (പഴക്കം പിടിച്ച്) മാറ്റം വന്നിട്ടില്ല. നിന്റെ കഴുതയിലേക്കും നോക്കുക (അതെങ്ങിനെയുണ്ടെന്ന്)! നിന്നെ മനുഷ്യര്‍ക്ക് നാം ഒരു ദൃഷ്ടാന്തം ആക്കുവാന്‍ വേണ്ടിയും (കൂടി) ആകുന്നു (ഇത്). (അതാ, ആ) എല്ലുകളിലേക്കും നോക്കുക- നാം അവയെ എങ്ങനെ ഘടിപ്പിക്കുകയും, പിന്നെ അവര്ക്ക് മാംസം ധരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുവെന്ന്!" അങ്ങനെ, അദ്ദേഹത്തിന് (കാര്യം) വ്യക്തമായിത്തീര്‍ന്നപ്പോള്‍, അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: "അല്ലാഹു എല്ലാ കാര്യത്തിനും കഴിവുള്ളവനാണെന്ന് ഞാന്‍ (അനുഭവത്തിലൂടെ) അറിയുന്നു.
وَإِذْ قَالَ = പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭം إِبْرَاهِيمُ = ഇബ്‌റാഹീം رَبِّ أَرِنِي = എന്റെ റബ്ബേ എനിക്ക് കാണിച്ചു തരണേ كَيْفَ تُحْيِي = നീ എങ്ങനെ ജീവിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് الْمَوْتَىٰ = മരണപ്പെട്ടവരെ قَالَ = അവന് പറഞ്ഞു أَوَلَمْ تُؤْمِن = നീ വിശ്വസിച്ചിട്ടില്ലേ قَالَ بَلَىٰ = അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു ഇല്ലാതേ (ഉണ്ട്) وَلَٰكِن = എങ്കിലും لِّيَطْمَئِنَّ = സമാധാനമടയുവാന്‍ (ശാന്തമാകുവാന്‍) വേണ്ടിയാണ് قَلْبِي = എന്റെ ഹൃദയം, മനസ്സ് قَالَ فَخُذْ = അവന് പറഞ്ഞു എന്നാല്‍ നീ പിടിക്കുക, എടുക്കുക أَرْبَعَةً = നാലെണ്ണം مِّنَ الطَّيْرِ = പക്ഷികളില്‍ നിന്ന് فَصُرْهُنَّ إِلَيْكَ = എന്നിട്ട് അവയെ നിന്നിലേക്ക് കൂട്ടിച്ചേര്‍ക്കുക, പാട്ടിലാക്കുക, വശീകരിക്കുക, ക്ഷണിച്ചെടുക്കുക ثُمَّ اجْعَلْ = പിന്നെ നീ ആക്കുക عَلَىٰ كُلِّ جَبَلٍ = എല്ലാ മലമേലും, മലയിലും مِّنْهُنَّ جُزْءًا = അവയില്‍ നിന്ന് ഒരംശം, (ഒരു ഭാഗം) ثُمَّ ادْعُهُنَّ = പിന്നെ അവയെ വിളിക്കുക يَأْتِينَكَ = എന്നാലവ നിന്റെ അടുക്കല് വരും سَعْيًا = ഓടിക്കൊണ്ട് (വേഗം) وَاعْلَمْ = നീ അറിഞ്ഞുകൊള്ളുക أَنَّ اللَّهَ = അല്ലാഹു (ആകുന്നു) എന്ന് عَزِيزٌ = പ്രതാപശാലി حَكِيمٌ = അഗാധജ്ഞന്‍, യുക്തിമാന്‍
2:260ഇബ്‌റാഹീം പറഞ്ഞ സന്ദര്‍ഭവും (ഓര്‍ക്കുക); "എന്റെ റബ്ബേ, മരണപ്പെട്ടവരെ നീ എങ്ങനെ ജീവിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് എനിക്ക് നീ (ഒന്ന്) കാണിച്ചു തരേണമേ!" അവന് [അല്ലാഹു] പറഞ്ഞു; "നീ (അതില്‍) വിശ്വസിച്ചിട്ടില്ലേ?! [പിന്നെ എന്തിനാണിത് ആവശ്യപ്പെടുന്നത്?]" അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു: "ഇല്ലാതെ! (വിശ്വസിച്ചിട്ടുണ്ട്.) എങ്കിലും, എന്റെ ഹൃദയം സമാധാനമടയുവാന്‍ വേണ്ടിയാകുന്നു." അവന് [റബ്ബ്] പറഞ്ഞു: "എന്നാല്‍ നീ പക്ഷികളില്‍ നിന്ന് ഒരു നാലെണ്ണം പിടിക്കുക; എന്നിട്ട് അവയെ നിന്റെ അടുക്കലേക്ക് കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തുകൊള്ളുക. പിന്നീട്, അവയില്‍ നിന്നുള്ള ഓരോ അംശം എല്ലാ (ഓരോ) മലകളിലും ആക്കിക്കൊള്ളുക; പിന്നെ, നീ അവയെ വിളിക്കുക- അവ നിന്റെ അടുക്കല് ഓടി വരുന്നതാണ് . അല്ലാഹു പ്രതാപശാലിയും, അഗാധജ്ഞനുമാണെന്ന് നീ അറിഞ്ഞുകൊള്ളുക."
مَّثَلُ الَّذِينَ = യാതൊരു കൂട്ടരുടെ ഉപമ, ഉദാഹരണം يُنفِقُونَ = അവര് ചിലവഴിക്കുന്നു أَمْوَالَهُمْ = തങ്ങളുടെ സ്വത്തുക്കളെ فِي سَبِيلِ = മാര്‍ഗത്തില്‍ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ كَمَثَلِ حَبَّةٍ = ഒരു ധാന്യമണിയുടെ മാതിരിയാണ് أَنبَتَتْ = അത് ഉല്‍പാദിപ്പിച്ചു سَبْعَ سَنَابِلَ = ഏഴ് കതിരു (കുല)കളെ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ = എല്ലാ കതിരിലുമുണ്ട് مِّائَةُ حَبَّةٍ = നൂറ്ധാന്യമണി وَاللَّهُ = അല്ലാഹു يُضَاعِفُ = ഇരട്ടി(പ്പടി)യായി കൊടുക്കുകയും ചെയ്യും لِمَن يَشَاءُ = അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്ക് وَاللَّهُ وَاسِعٌ = അല്ലാഹു വിശാലനുമാകുന്നു عَلِيمٌ = (എല്ലാം) അറിയുന്നവന്‍
2:261അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ തങ്ങളുടെ സ്വത്തുക്കള്‍ ചെലവഴിക്കുന്നവരുടെ ഉപമ, എല്ലാ (ഓരോ) കതിരിലും നൂറ് ധാന്യമണികളുള്ളതായഏഴുകതിരുകള്‍ ഉല്‍പ്പാദിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ധാന്യമണിയുടെമാതിരിയാകുന്നു. അല്ലാഹു, അവന്‍ഉദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്ക് ഇരട്ടി(പ്പടി)യായി കൊടുക്കുകയും ചെയ്യും. അല്ലാഹുവിശാലനും (എല്ലാം) അറിയുന്നവനുമാകുന്നു.
2:264ഹേ, വിശ്വസിച്ചവരേ, ഉപകാരം എടുത്തുപറയലും, ദ്രോഹിക്കലും വഴി, നിങ്ങളുടെ (ദാന) ധര്‍മങ്ങളെ നിങ്ങള്‍ നിഷ്ഫലമാക്കരുത്;- (അതെ) മനുഷ്യരെ കാണിക്കുവാനായി തന്റെ ധനം ചെലവഴിക്കുകയും, അല്ലാഹുവിലും അന്ത്യനാളിലും വിശ്വസിക്കാതിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നവനെപ്പോലെ. എന്നാല്‍, അവന്റെ ഉദാഹരണം, മീതെ (കുറച്ച്) മണ്ണുള്ളതായ ഒരുമിനുസപ്പാറയുടെ മാതിരിയാകുന്നു;എന്നിട്ട് അതിന് ഒരു കനത്ത മഴബാധിച്ചു , അതതിനെ ഉറച്ചുമിനുത്ത നിലയില്‍ വിട്ടേച്ചു കളഞ്ഞു. (അതായത്;) അവര് ചെയ്തുവെച്ചതില്‍ യാതൊന്നിനും [യാതൊന്നും അനുഭവിക്കുവാന്‍] അവര്ക്ക് കഴിയുകയില്ല. അല്ലാഹു അവിശ്വാസികളായ ജനങ്ങളെ സന്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കുകയുമില്ല.
وَمَثَلُ = ഉപമയാകട്ടെ الَّذِينَ يُنفِقُونَ = ചിലവഴിക്കുന്നവരുടെ أَمْوَالَهُمُ = തങ്ങളുടെ സ്വത്തുക്കളെ ابْتِغَاءَ = തേടിക്കൊണ്ടും مَرْضَاتِ اللَّهِ = അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതി وَتَثْبِيتًا = ദൃഢപ്പെടുത്തലായും مِّنْ أَنفُسِهِمْ = തങ്ങളുടെ മനസ്സുകളില്‍ നിന്നുള്ള كَمَثَلِ جَنَّةٍ = ഒരു തോട്ടം മാതിരിയാകുന്നു بِرَبْوَةٍ = ഒരു മേടില്‍, പീഠപ്രദേശത്ത് أَصَابَهَا = അതിന്കിട്ടി وَابِلٌ = ഒരു കനത്ത മഴ فَآتَتْ = അങ്ങനെ അത് നല്‍കി أُكُلَهَا = അതിന്റെ കനി,ഫലം ضِعْفَيْنِ = രിരട്ടിയായി فَإِن لَّمْ يُصِبْهَا = എനി അതിന് കിട്ടിയില്ലെങ്കില്‍ وَابِلٌ = ഒരുകനത്ത മഴ فَطَلٌّ = എന്നാല്‍ ഒരു (നേരിയ) ചാറല്‍ മഴ وَاللَّهُ = അല്ലാഹു بِمَا تَعْمَلُونَ = നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി بَصِيرٌ = കണ്ടറിയുന്നവനാണ്
2:265അല്ലാഹുവിന്റെ പ്രീതിയെതേടിയും, തങ്ങളുടെ ആത്മാക്കളില്‍ [മനസ്സുകളില്‍] നിന്നുള്ള ദൃഢീകരണമായും തങ്ങളുടെ ധനം ചിലവഴിക്കുന്നവരുടെ ഉപമയാകട്ടെ, ഒരു മേടുപ്രദേശത്തുള്ള ഒരു തോട്ടത്തിന്‍റെമാതിരിയാകുന്നു:അതിന് ഒരു കനത്ത മഴ കിട്ടി;എന്നിട്ട് അത് അതിന്റെ കനി രിരട്ടിയായി നല്‍കി [-ഇങ്ങനെയുള്ളഒരു തോട്ടത്തിന്‍റെ മാതിരി]. എനി,അതിന് കനത്ത മഴ കിട്ടിയില്ലെങ്കില്‍,ഒരു ചാറല്‍ മഴ (മതിയാകും). അല്ലാഹു നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി കണ്ടറിയുന്നവനാകുന്നു.
2:271നിങ്ങള്‍ ദാനധര്‍മങ്ങളെ വെളിവാക്കി ചെയ്യുന്ന പക്ഷം, അത്എത്രയോ നല്ലത് (തന്നെ). നിങ്ങള്‍അത് മറച്ചുവെക്കുകയും, ദരിദ്രന്‍മാര്‍ക്ക് അത് കൊടുക്കുകയും ചെയ്യുന്ന പക്ഷം, അത് നിങ്ങള്ക്ക്(കൂടുതല്‍) ഗുണകരമാകുന്നു. നിങ്ങളുടെ തിന്മകളില്‍നിന്നും (കുറെഭാഗം) അവന് മൂടിവെ(ച്ചുമാപ്പാ)ക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണ്.അല്ലാഹുവാകട്ടെ, നിങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി സൂക്ഷ്മമായി അറിയുന്നവനാകുന്നു.
2:272നബിയേ) അവരെ സന്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കല്‍ നിന്റെ മേല്(ബാധ്യത) ഇല്ല. എങ്കിലും, അല്ലാഹു അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നവരെ സന്‍മാര്‍ഗത്തിലാക്കുകയത്രെ ചെയ്യുന്നത്. നിങ്ങള്‍ നല്ലതായുള്ളത് എന്ത് ചിലവ്ചെയ്താലും (അത്) നിങ്ങളുടെസ്വന്തങ്ങള്‍ക്കുവേണ്ടി (തന്നെ)യായിരിക്കും. അല്ലാഹുവിന്റെ മുഖത്തെ[പ്രീതിയെ] തേടിക്കൊണ്ടല്ലാതെനിങ്ങള്‍ ചിലവഴിക്കുന്നുമില്ല (എന്നിരിക്കെ).നിങ്ങള്‍ നല്ലതായുള്ളതെന്ത് ചിലവഴിക്കുന്നതായാലും അത് [അതിന്‍റെപ്രതിഫലം] നിങ്ങള്ക്ക് നിറവേറ്റിത്തരപ്പെടുന്നതാണ്; നിങ്ങളോട് അനീതിചെയ്യപ്പെടുകയില്ലതാനും.
2:273അല്ലാഹുവിന്റെ മാര്‍ഗത്തില്‍ തടഞ്ഞുവെക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവരായ ദരിദ്രര്‍ക്കത്രെ (ദാനധര്‍മങ്ങള്‍നല്‍കേണ്ടത്); ഭൂമിയില്‍ സഞ്ചരിക്കുവാന്‍ അവര്ക്ക് കഴിയുന്നതല്ല; ആത്മാഭിമാനം പാലിക്കുന്നത് നിമിത്തം, അറിയാത്തവന്‍ അവരെ ധനികന്മാരായി കണക്കാക്കുന്നു; അവരുടെ ലക്ഷണം കൊണ്ട് അവരെ നിനക്ക് മനസ്സിലാക്കാവുന്നതാണ്; അവര് മനുഷ്യരോട് ബുദ്ധിമുട്ടിച്ച് (ഒന്നും) ചോദിക്കുകയില്ല. [ഇങ്ങനെയുള്ളവര്‍ക്കത്രെ ദാനധര്‍മങ്ങള്‍ നല്‍കേണ്ടത്]. നിങ്ങള്‍നല്ലതായുള്ളത് എന്ത് ചിലവഴിക്കുന്നതായാലും അല്ലാഹു അതിനെക്കുറിച്ച്അറിയുന്നവനാകുന്നു.
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا = നിശ്ചയമായും വിശ്വസിച്ചവര്‍ وَعَمِلُوا = അവര് പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും ചെയ്തു الصَّالِحَاتِ = സല്‍ക്കര്‍മങ്ങളെ وَأَقَامُوا = അവര് നിലനിറുത്തുകയുംചെയ്തു الصَّلَاةَ = നമസ്കാരം وَآتَوُا الزَّكَاةَ = അവര് സക്കാത്ത് കൊടുക്കുകയും ചെയ്തു لَهُمْ أَجْرُهُمْ = അവര്ക്ക് അവരുടെ പ്രതിഫലം ഉണ്ട് عِندَ رَبِّهِمْ = അവരുടെ റബ്ബിന്‍റെ അടുക്കല് وَلَا خَوْفٌ = ഒരു ഭയവുമില്ല عَلَيْهِمْ = അവരുടെ മേല് وَلَا هُمْ = അവര് ഇല്ലതാനും يَحْزَنُونَ = അവര് വ്യസനപ്പെടുക
2:277നിശ്ചയമായും, വിശ്വസിക്കുകയും, സല്‍ക്കര്‍മങ്ങള്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുകയും, നമസ്കാരം നിലനിറുത്തുകയും, സകാത്ത് കൊടുക്കുകയും ചെയ്തവര്‍, അവര്ക്ക് തങ്ങളുടെ റബ്ബിന്‍റെ അടുക്കല് തങ്ങളുടെ പ്രതിഫലം ഉണ്ടായിരിക്കും; അവരുടെമേല്‍ യാതൊരു ഭയവുമില്ല; അവര്‍വ്യസനപ്പെടുകയുമില്ല.
2:280വല്ല ഞെരുക്കക്കാരനും ഉണ്ടായെങ്കില്‍, ഒരു സൗകര്യം (ഉണ്ടാകുന്ന ത്) വരെ കാത്തിരിക്കലാണ്(വേണ്ടത്).നിങ്ങള്‍ ധര്‍മമാ(ക്കി വിട്ടുകൊടു)ക്കലാവട്ടെ, നിങ്ങള്ക്ക് ഉത്തമവുമാകുന്നു; നിങ്ങള്ക്ക് അറിയാവുന്നതാണെങ്കില്‍!
2:284അല്ലാഹുവിനുള്ളതാണ് ആകാശങ്ങളിലുള്ളതും ഭൂമിയിലുള്ളതും(എല്ലാം). നിങ്ങളുടെ മനസ്സുകളിലുള്ളതിനെ നിങ്ങള്‍ വെളിവാക്കുകയോ, അല്ലെങ്കില്‍ അതിനെ നിങ്ങള്‍ മറച്ചുവെക്കുകയോ ചെയ്താലും അല്ലാഹു അതിനെപ്പറ്റിനിങ്ങളെ വിചാരണ ചെയ്യുന്നതാണ്. എന്നിട്ട് അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നവര്‍ക്ക് അവന് പൊറുത്തുകൊടുക്കുകയും, അവന് ഉദ്ദേശിക്കുന്നവരെ അവന് ശിക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യും. അല്ലാഹു എല്ലാ കാര്യത്തിനും കഴിവുള്ളവനാകുന്നു.
لَا يُكَلِّفُ اللَّهُ = അല്ലാഹു ശാസിക്കുകയില്ല, നിര്‍ബന്ധിക്കുകയില്ല, കീര്‍ത്തിക്കുകയില്ല نَفْسًا = ഒരു ആത്മാവിനോടും (ആളോടും- വ്യക്തിയോടും) إِلَّا وُسْعَهَا = അതിന്‍റെനിവൃത്തി (സൗകര്യം- കഴിവ്) അല്ലാതെ لَهَا = അതിനാണ്, അതിനുണ്ടായിരിക്കും, അതിന്റേതാണ് مَا كَسَبَتْ = അത് സമ്പാദിച്ചത് وَعَلَيْهَا = അതിന്റെ മേലും തന്നെ, അതിനെത്തന്നെ مَا اكْتَسَبَتْ = അത് സമ്പാദിച്ചുകൂട്ടിയത് رَبَّنَا = ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ لَا تُؤَاخِذْنَا = ഞങ്ങളെ നീ പിടികൂടരുതേ إِن نَّسِينَا = ഞങ്ങള്‍ മറന്നുപോയെങ്കില്‍ أَوْ أَخْطَأْنَا = അല്ലെങ്കില്‍ ഞങ്ങള്‍ അബദ്ധം ചെയ്‌തെങ്കില്‍ رَبَّنَا = ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ وَلَا تَحْمِلْ = നീ ചുമത്തുകയും ചെയ്യരുതേ عَلَيْنَا = ഞങ്ങളുടെ മേല്, ഞങ്ങള്‍ക്ക് إِصْرًا = ഭാരം (ഞെരുക്കം) كَمَا حَمَلْتَهُ = നീ അത് ചുമത്തിയതുപോലെ عَلَى الَّذِينَ = യാതൊരുവരുടെമേല്‍ مِن قَبْلِنَا = ഞങ്ങളുടെ മുമ്പുള്ള رَبَّنَا = ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ وَلَا تُحَمِّلْنَا = ഞങ്ങളെ നീ വഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യരുതേ مَا = യാതൊന്നിനെ لَا طَاقَةَ = കഴിവില്ല, സാധിപ്പില്ല لَنَا بِهِ = ഞങ്ങള്‍ക്ക്അതിന് وَاعْفُ عَنَّا = ഞങ്ങളെക്കുറിച്ച (ഞങ്ങള്‍ക്ക്) നീ മാപ്പ് നല്‍കുകയും വേണമേ وَاغْفِرْ لَنَا = ഞങ്ങള്‍ക്ക് നീ പൊറുത്തു തരുകയും വേണമേ وَارْحَمْنَا = ഞങ്ങളോട് നീകരുണ ചെയ്യുകയും, കൃപ കാണിക്കുകയും വേണമേ أَنتَ مَوْلَانَا = നീ ഞങ്ങളുടെ യജമാനനാകുന്നു, തമ്പുരാനാണ് فَانصُرْنَا = ആകയാല്‍ ഞങ്ങളെ നീ സഹായിക്കണേ عَلَى الْقَوْمِ = ജനങ്ങളുടെ മേല് (എതിരെ) الْكَافِرِينَ = അവിശ്വാസികളായ
2:286ഒരു ആത്മാവിനോടും [ഒരുവ്യക്തിയോടും] അതിന് നിവൃത്തിയുള്ളതല്ലാതെ അല്ലാഹു ശാസിക്കുകയില്ല.അത് സമ്പാദിച്ചത് (നന്മ) അതിന് തന്നെയായിരിക്കും; അത് സമ്പാദിച്ചു (തിന്മ) കൂട്ടിയതും അതിന്റെ മേല്‍തന്നെയായിരിക്കും. (പ്രാര്‍ത്ഥിക്കുക:) "ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ! ഞങ്ങള്‍ മറന്നു പോകുകയോ, ഞങ്ങള്‍ അബദ്ധം ചെയ്യുകയോ ചെയ്തുവെങ്കില്‍ നീ ഞങ്ങളെ പിടികൂടരുതേ! [ശിക്ഷാ നടപടി എടുക്കരുതേ!] ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ! ഞങ്ങളുടെ മുമ്പുള്ളവരുടെ മേല് നീ ചുമത്തിയതു പോലെ, ഞങ്ങളുടെ മേല് നീ ഭാരം ചുമത്തുകയും ചെയ്യരുതേ! ഞങ്ങളുടെ റബ്ബേ! ഞങ്ങള്‍ക്ക്സാധ്യതയില്ലാത്തത് ഞങ്ങളെ (ക്കൊണ്ട്) നീ വഹിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യരുതേ! ഞങ്ങള്‍ക്ക് മാപ്പ് നല്‍കേണമേ! ഞങ്ങള്‍ക്ക് പൊറുത്തു തരുകയും വേണമേ! ഞങ്ങളോട് കരുണചെയ്യുകയും ചെയ്യേണമേ! നീ ഞങ്ങളുടെ യജമാനനാകുന്നു. ആകയാല്‍, അവിശ്വാസികള്‍ക്കെതിരെ ഞങ്ങളെ നീ സഹായിക്കേണമേ!
